De regie van zelfsturing

Doelen kennen en competenties oefenen leiden tot effectiviteit

Het proces stokt
Gisteravond kwam ik toen ik naar huis reed in een file terecht. Het was een file waar ik die niet verwachtte en ik baalde ervan want ik had mijn vrouw beloofd op tijd thuis te zijn. Ineens realiseerde ik mij dat ik niet ver van het plaatsje was waar ik recent een klant bezocht. Om die klant te bezoeken had ik een route over mooie landweggetjes gevolgd. Ik zag het weggetje en vooral het mooie landschap waar ik doorheen was gereden nog zo voor me. Herfstbossen, uitnodigende wandelpaden, een manege, een rustieke uitspanning. Een mooi gebied om nog eens in een vrij weekend te bezoeken. Het verbaasde me hoe snel dit weggetje mij op mijn plaats van bestemming bracht en hoe weinig auto’s er reden. Toen ik mij er gisteren in de auto bewust van werd dat ik vlak bij dit weggetje was ben ik afgeslagen zo gauw het kon. Ik heb vervolgens mijn tocht langs dit weggetje voortgezet. Ik kon mij de namen van de plaatsten nog herinneren. Zag ze op de bewegwijzering voor fietsers staan en kwam snel op het mooie weggetje terecht. Als je weet waar je naar toe wilt en als het doel je inspireert dan zoek je wel een weg om er terecht te komen.

Weet wat je wilt
Als je niet weet waar je heen wilt en als er over de aantrekkelijkheid van het doel niets bekend is blijf je in de file staan, je ergert je, je gaat bellen in de auto, je gaat naar berichten over de file zoeken. Of je bezit je ziel in lijdzaamheid. Een helder doel en een bewustzijn dat je ook van de gebaande paden kunt en mag afwijken, zorgen ervoor dat je sneller bij je doel bent en dat je ook nog eens heel alert en gericht op de goede dingen aan de slag bent. Wachten tot je aan de volgende etappe kunt beginnen, tot de Tomtom je de volgende opdracht geeft past maar zelden precies in het ritme waarin jij graag wilt handelen. Het gevolg is dat je aandacht afdwaalt, dat je met andere dingen aan de slag gaat, dat je de juiste concentratie verliest. Helaas is dat in veel organisaties nog schering en inslag. Mensen weten niet precies waar de organisatie heengaat, ze weten niet precies welke doelen bereikt moeten worden. Ze weten niet precies hoe wat op hun afdeling gebeurt, samenhangt met het realiseren van de bedrijfsdoelstellingen en ze wachten op de volgende opdracht, die ze dan vaak in een routine uitvoeren. Als ze klaar zijn slaan ze weer aan het wachten en wachten wordt al snel met de verkeerde dingen bezig zijn.

Zelfsturing
Mensen, die het doel wel kennen en die de ruimte voelen om zelfmee te denken en actief te handelen in het kiezen van alternatieve routes, zijn veel effectiever en productiever. Resultaten worden met die mensen eerder en sneller bereikt. Hier ligt een grote uitdaging voor hen die leiding geven. Zorg ervoor dat de doelen duidelijk zijn. Niet alleen het doel van één specifieke taak maar breng die taak in relatie met een groter perspectief, met de visie van je bedrijf of je afdeling. En geef je mensen de kans om zich te bekwamen in het vinden en gebruiken van alternatieve routes. Als je samenwerkt, komt daar vervolgens nog het belang van goed communiceren over wat je doet, hoe je het doet wanneer je het doet enz. bij. Je krijgt dan zelfsturende mensen en zelfsturende teams. Zonder een helder doel en zonder geoefende competenties lukt dat niet. De valkuil is dat je het omdraait. Dat je omdat mensen dralen, niet op weg gaan en met de verkeerde dingen bezig zijn, regels, voorschriften en protocollen gaat maken. Mensen mogen dan alleen nog maar doen wat voorgeschreven is. Eenmaal die weg ingeslagen zul je merken dat het met de zelfsturing gedaan is. Je zult dan steeds meer regie moeten voeren. Dat gaat ten koste van veel tijd, hoofdpijn en gedoe.

Welke keuze maak jij daarin?