De egoïstische reus

In het sprookje The selfish giant leert Oscar Wilde ons dat je mensen de ruimte moet geven als je mooie resultaten wilt bereiken. Als je overal hekken en muren omheen zet, verdwijnt het leven uit je organisatie.

Sprookje
Er was eens een prachtige tuin. Er bloeiden de mooiste bloemen en de vogels zongen er het hoogste lied. In de tuin speelden elke dag kinderen, ze klommen in de bomen, deden tikkertje en verstoppertje en ze hadden er veel plezier. Helaas kwam op een dag de eigenaar van de tuin weer thuis. Het was een reus. Hij was zeven jaren weg geweest. Hij was op bezoek geweest bij de mensen verslindende reuzin. Maar na zeven jaar hadden de reus en de reuzin elkaar niets meer te vertellen en de reus was teruggegaan naar zijn tuin en het kasteel dat in de tuin stond. De reus joeg de kinderen de tuin uit en sloot de boel hermetisch af. De hekken gingen dicht, niemand kon meer in de tuin. De kinderen moesten voortaan op straat spelen. Ze waren verdrietig en ook boos dat ze niet meer in de tuin konden komen. Maar ze waren bang voor de reus. De kinderen mochten er niet meer in, maar de vogels wilden er niet meer in. Het werd stil in de tuin. Het werd herfst, de bloemen gingen dood en de bladeren vielen. Daarna werd het winter. Het was koud in de tuin. Er zat ijs op de takken van de bomen en een koude storm stak op met sneeuw en hagel. De reus, in zijn kasteel, keek uit naar het voorjaar. Maar er gebeurde niets in de tuin. Het enige geluid was het geluid van de noordenwind, die aan de ruiten van het kasteel rammelde. Ver weg op straat werd het wel voorjaar. Daar hoorde de reus het geluid van kinderstemmen  en daar zongen vogels. Maar in de tuin bleef het stil, donker en koud. Alleen het geluid van dikke hagelstenen tegen de ruiten was te horen. Ze sloegen de ruiten zelfs kapot. De reus zat verdrietig in zijn kasteel en wachtte, maar er gebeurde niets. Maar op een dag hoorde hij ver weg het geluid van een enkele vogel en het leek of hij kinderen hoorde zingen. Hij ging op onderzoek uit en in een verre hoek van de tuin ontdekte hij dat de kinderen een spleet in de muur hadden gevonden. Ze waren er doorheen gekropen want ze verlangden naar de tuin. En waar de kinderen speelden en in de bomen klommen kregen de bomen nieuw blad, de bloemen gingen weer bloeien, de zon brak door en de vogels begonnen te zingen. Ze schrokken toen ze de reus zagen. Maar de reus smeekte ze om te blijven, voortaan mochten ze in de tuin spelen en dat deden ze ook. De tuin werd weer een vrolijke tuin. Het werd er voorjaar. Maar in een ver hoekje van de tuin bleef het stil, dor en koud. De reus ging kijken wat er aan de hand was en zag een klein jongetje staan onder een boom. Het jongetje was zo klein dat hij niet in de boom kon klimmen. De boom reikte zo ver mogelijk met haar takken naar beneden en nog lukte het niet. Het jongetje en de boom waren verdrietig. Toen kwam de reus. Hij pakte het jongetje op. Hij zette het jongetje in de boom en de boom kreeg knoppen en bladeren. Er kwamen bloemen in, een vogel zette zich op een tak en begon te zingen. Ook in die hoek van de tuin werd het feest. Wat was de reus blij met deze verandering. Hij bedacht hoe dom hij was geweest en besloot om voortaan alle ruimte te geven aan de kinderen. Hij begreep dat het niet fijn was als hij alles voor zichzelf wilde houden en anderen wegjoeg uit zijn domein. Hij besloot om voortaan de kinderen altijd toe te laten en te genieten van hun spel in de tuin en de bloeiende tuin die daar het gevolg van was.

Lage lonen
Dit is het sprookje “The selfish Giant” van de beroemde schrijver en dichter Oscar Wilde, het werd gepubliceerd in de bundel ”The happy prince” in 1888.
Het verhaal van de egoïstische reus kwam bij mij op na het lezen van een recent artikel van professor Jeffrey Pfeffer. Die schrijft in een artikel van 7 juni jl. over het onderbetalen van medewerkers. Hij is van mening dat een lage lonen politiek er toe leidt dat mensen hun talenten niet inzetten in de organisatie waar ze werken. Lage lonen worden gecombineerd met uitgeklede taken. Werk waarbij de verantwoordelijkheden ver bij mensen vandaan zijn georganiseerd. Alleen eenvoudige voorgeschreven taken uitvoeren past bij lage lonen. Hoge lonen betaal je aan mensen die veel verantwoordelijkheden hebben. Mensen geen verantwoordelijkheid geven is hetzelfde als een hoge muur om de tuin zetten. Mensen gaan dan ook hun talenten niet gebruiken en je tuin gaat dood. Als je wilt dat je tuin gaat leven moet je mensen toelaten tot verantwoordelijkheden. En net als in het sprookje kun je mensen die niet geven. Ze moeten de kans krijgen om die verantwoordelijkheden te nemen. Je kunt ze er niet toe dwingen. Net als in het sprookje moet je goed waarnemen en als je ziet dat er iets moois gebeurt moet je dat stimuleren, er de ruimte voor geven. Wat dat betreft is het beeld van dat ene jongetje dat te klein was om bij de takken te kunnen ook heel mooi. De reus zet het jongetje op een tak. Hij helpt het jongetje in de positie te komen waar hij graag wil zijn en waar zowel het jongetje als de boom blij van worden. De reus moet z’n hart en z’n ogen openen om dat te zien.

Functiebeheersing
In de tijd dat ik als Hoofd P&O betrokken was bij functiewaardering kan ik mij herinneren dat functiewaardering ook een sterke kosten beheersingskant had. Functies zo inrichten dat de loonkosten niet te hoog zouden oplopen. Dat betekende vrijwel altijd minder verantwoordelijkheden in de functie en minder expertise vragen aan de man of vrouw, die de functie vervuld. Het is vaak frustrerend voor mensen, die meer laten zien of willen laten zien om te horen dat de functie niet gewaardeerd wordt op het niveau waarop zij hun talenten laten zien. Organisaties bouwen een muur  en het valt niet mee om daar doorheen te kruipen. Het gevolg is echter ook dat het leven uit de organisatie verdwijnt. Pfeffer pleit ervoor niet zo’n nadruk te leggen op loonkosten omdat daarmee ruimte ontstaat voor ontwikkeling.
Wat doe jij met het verhaal dat Wilde met ons deelde?