De dagen van de manager zijn geteld als je sommige deskundigen mag geloven. De manager brengt namelijk niets goeds in de organisatie. Integendeel de manager kost veel geld, staat veranderingen in de weg en belemmert de medewerkers zich verder te ontwikkelen.
Managers zorgen voor chaos
Managers veroorzaken hoge kosten in de zorg en in het onderwijs zijn ze verantwoordelijk voor een ongeremde groei van de uitgaven. Bij ABN AMRO tenslotte, verzuimden ze hun verantwoordelijkheid te nemen, lezen we in ‘De Prooi’ van Jeroen Smits.
Anderen bepalen
Hoe zou dat zijn een wereld zonder managers? Hoe zouden mensen dan met elkaar samenwerken, hoe komt de levering van een product of dienst dan tot stand? In de literatuur kun je lezen hoe Taylor, zij die hem volgden, maar ook opvattingen over schaalvergroting, er de oorzaak van zijn dat we nu met al die managers zitten.
In de geschiedenisboeken kom je aan de andere kant ook altijd en overal weer mensen tegen, die anderen vertellen hoe het moet en wat wel mag en wat niet mag. Graven, baronnen, rechters, grootviziers, baronnen, leenheren, gezanten en ga zo maar door, bepalen al eeuwen het leven van de gewone mensen.
Zij nemen beslissingen, maken keuzes en zorgen voor afstemming. Soms zijn mensen daar heel blij mee en soms hebben ze er heel veel last van. Zou je ook beslissingen kunnen nemen en keuzes kunnen maken zonder een manager of iemand die leiding geeft?
Mijn idee is dat het soms heel goed zonder managers kan maar helaas ook heel vaak niet. Maar wat erger is, soms lukt het ook met managers niet om beslissingen te nemen, te kiezen en te coördineren.
Zonder managers
De revolutionaire bewegingen die we nu zien in Noord Afrika en het Midden-Oosten laten goed zien dat je zonder managers goed kunt beslissen, coördineren en kiezen. In een mum van tijd is de massa op de been en nog bereid ook, om met gevaar voor eigen leven, in actie te komen. In 1998 zat ik er zelf middenin toen het Indonesische volk in opstand kwam tegen haar president Soeharto. Ineens was er een doel, ineens was er een ambitie, een droom. Mensen hoefden niet samen geroepen te worden. Ze zochten het zelf op, wilden erbij zijn. Wat je echter ook ziet is dat het misgaat met de coördinatie zodra het doel bereikt is, dan valt de beweging snel uit elkaar en voor je het weet staan mensen zelfs weer tegenover elkaar.
Zelfsturing
Hoe zorg je er nou voor dat in jouw organisatie de mensen spontaan, op eigen initiatief en met volle inzet aan de goede dingen werken? Daar heb je visie voor nodig, een heldere visie of ambitie die in heldere bewoordingen gecommuniceerd kan worden. Bij voorkeur in tweets die al ik mij niet vergis tot 140 tekens beperkt dienen te blijven. In de communicatie van die visie moeten bovendien een authenticiteit en betrokkenheid zichtbaar worden. Met een visie opgesteld door een consultant en vastgelegd in een document langer dan een kwart A4 lukt dat echt niet.
Visie
In de trainingen, die wij verzorgen verbaast het mij weleens hoe weinig managers hun eigen visie, die van hun organisatie of die van hun medewerkers kennen. Ook voor henzelf is dat vaak een onthutsende ontdekking.
Dat betekent dat er in veel bedrijven en door veel managers gewerkt wordt zonder dat er een heldere visie is. Coördinatie wordt dan een taaie business.De coördinatie vindt dan niet meer plaats op mentaal niveau maar op handelingsniveau en dat is veel meer werk. Het leidt gemakkelijk tot regels, procedures en protocollen, die nooit goed weerspiegelen wat je nu echt wilt. Dat alles roept een nog grotere coördinatie behoefte op en zo zit je in een spiraal.
Als visie ontbreekt zijn de dagen van de manager geteld maar een manager die kan communiceren over z’n visie mag graag even blijven.
