Coachen van collega’s en bazen

Je bent niet alleen afhankelijk van je medewerkers, het is noodzakelijk om je heen de ruimte te verwerven, die nodig is om je doelen te realiseren

In een krachtenveld
De meeste leidinggevenden hebben niet alleen te maken met de mensen aan wie ze leiding geven. Ze rapporteren ook zelf weer aan mensen, die hoger in een organisatie staan. Behalve met hun medewerkers hebben ze ook met bazen te maken en met belendende afdelingen. Zo heb je vaak een afdeling IT, een afdeling P&O, een afdeling Finance en ga zo maar door. Naarmate de organisatie groter is kan er sprake zijn van een harkstructuur, die ingewikkelder is. Op allerlei plekken in zo’n structuur zitten mensen die leiding krijgen en leiding ontvangen. Over en weer beïnvloeden ze elkaar. Het lijkt of van boven naar beneden de ruimte wordt vastgesteld waarbinnen kan of mag worden geopereerd. Dat gebeurt voor een deel door af te spreken wie zich waarmee bezig houdt. Vaak wordt het echter ook bepaald door beelden, die mensen van zichzelf, van hun afdeling en van andere afdelingen hebben.

Coachen van collega's
Als je leiding geeft heb je daar mee te maken bij het realiseren van je visie en je doelstellingen.
Het is lang niet altijd zo dat de afbakening die tussen afdelingen is gemaakt en de protocollen en werkprocessen die zijn ingericht goed en effectief werken. Als de organisatie een beetje groot en bureaucratisch is kan het zelfs zijn dat afdelingen van mening zijn dat ze het prima doen terwijl het bedrijf in totaliteit in het geheel niet presteert. De omzet stagneert en de rendementen vallen vies tegen.
Een verantwoordelijkheid voor leidinggevenden in zo’n situatie is niet alleen het coachend leidinggeven aan medewerkers maar ook het coachend omgaan met andere managers en afdelingshoofden om hen heen.
Met coachend omgaan bedoel ik hier: aanspreken, samen vast stellen wat de visie is, wat het doel is, wat gerealiseerd moet worden en hoe daar in samenwerking vorm aan wordt gegeven. Als je je als leidinggevende beperkt tot het coachen van je medewerkers dan loop je de kans dat je terecht komt in: “ja, wij willen wel, maar de anderen”.

IT werkt niet mee
Laatst kwam ik dat nog tegen bij een groot bedrijf, bureaucratische trekjes zijn dat bedrijf niet vreemd. Het opleidingsniveau van medewerkers is op elk vlak erg hoog. Ze trekken de beste afgestudeerden aan, en toch: met de resultaten wil het niet zo vlotten. En kenmerkend vond ik de manager die zei: “wij willen wel, wij hebben het wel voor elkaar, maar zonder IT kunnen wij niets en daar hebben wij geen prioriteit”. Hij had het keurig gemeld op het naast hogere hiërarchische niveau en uit niets bleek dat er vanuit dat niveau al actie was ondernomen. Dus, ja, hij hoopte dat het onderwerp snel op de agenda zou komen.
Zijn medewerkers, aan wie hij coachend leiding gaf, raakten inmiddels gefrustreerd. Ze deden schamper over de leiding van het bedrijf en dat cynisme leidde ook tot een houding van eerst zien en dan geloven.

Je eigen bedrijf
Toen ik hem vroeg wat hij zou doen als het z’n eigen bedrijf was en toen we samen even nadachten over de grote en ingrijpende operaties waarvoor hij met zijn afdeling stond kwamen we tot de conclusie dat hij dan ons gesprek zonder aarzelen zou afbreken om zich onmiddellijk naar de manager van de IT-afdeling te begeven om daar het gesprek aan te gaan. Hij is inderdaad op pad gegaan en één gesprek, waarin hij vasthield aan de visie, de betekenis daarvan voor het bedrijf, de noodzakelijke betrokkenheid van IT en de boosheid, die hij voelde doordat zijn vraag geen enkele prioriteit kreeg leidde tot beweging. Zij medewerkers, die dat merkten, waren verrast, hij verdiende respect met z’n actie.

Knokken
Het is als je coachend leiding geeft, belangrijk om te laten zien dat je de visie serieus neemt, dat je bereidt bent ervoor te knokken. Zelfs naar de niveaus boven jou in de organisatie. Medewerkers zien daarmee dat het realiseren van de doelstellingen ook voor jou belangrijk is. Echt belangrijk is. Je creëert er niet alleen de operationele ruimte mee voor je medewerkers, maar ook de mentale en morele ruimte om het beste uit zichzelf te halen.