Betrokken medewerkers

Samen doelen overeenkomen leidt tot grote betrokkenheid

Betrokken medewerkers
In een discussie over betrokken medewerkers werd mij ineens weer heel duidelijk hoe ingewikkeld dat thema is. Zo komt het voor dat mensen denken dat betrokkenheid een kwestie van persoonlijkheid of van karakter is.

Karakter
Voor die mensen moet je er vooral op selecteren. Het lijkt dan wel op wat we ook over motivatie horen. Dat is dan ook het kenmerk van een persoon. Ook in dat geval gaat het er weer om dat je de goede mensen moet uitzoeken, namelijk zij, die gemotiveerd zijn. Helaas is dat een misverstand en je verspilt zo veel energie.  Vaak maak ik in zulke organisaties mee dat na verloop van tijd die mensen toch weer weg moeten omdat het ze ontbreekt aan motivatie en betrokkenheid. Op de één of andere manier is hun motivatiebatterij leeg geraakt. Betrokkenheid is dus geen kenmerk van mensen maar je kunt betrokken raken en je kunt ook je betrokkenheid verliezen.

Belonen
Een volgende opvatting is vervolgens dat mensen betrokken raken omdat er een financiële beloning in het vooruitzicht wordt gesteld. Een bonus, een mooie auto, een Ipad of een Ipod kunnen ervoor zorgen dat mensen betrokken worden. Uit onderzoek blijkt echter voortdurend dat je daarmee slechts voor korte tijd mensen extra in beweging krijgt. Er is snel weer iets nieuws nodig om de zaak op gang te houden. Uit de gang van zaken tijdens de crisis, blijkt bovendien ook nog eens, dat het tot verkeerd gedrag leidt.

Arbeidsklimaat
Een andere opvatting is dat je voor een goed arbeidsklimaat moet zorgen, een goed HR beleid, verantwoorde arbeidsomstandigheden, promotiekansen, een opleidingbeleid, trainingen en mensgericht leiderschap. Op die manier weet je mensen zeker aan je te binden, mensen raken dan betrokken op de zorg, die ervoor ze is in het bedrijf. Nu is er met zorg één probleem. Mensen gaan er al snel op rekenen, ze gaan het management er snel op aanspreken als er iets in ontbreekt en vinden dat het zo hoort. Het risico bij de bedrijfsleiding is dan dat je mensen als ontevreden gaat zien en dat je in de OR discussies krijgt over de details van een overwerkregeling of over ouderschapsverlof.

Afspraken
Een opvatting, waar ik mij goed in kan vinden is dat je betrokkenheid krijgt door, op basis van goede afspraken, met elkaar, aan overeengekomen doelen te werken. Die doelen moeten helder zijn. Ze moeten ook het resultaat zijn van een gezamenlijk “onderzoek”. Je praat er met elkaar over, je wikt en je weegt en je komt samen tot een overeenkomst over dat doel. Een overeenkomst betekent dat alle partijen verklaren, de noodzakelijke inspanningen te verrichten om dat doel te bereiken. Je doet het dan niet meer omdat het je is opgedragen, niet omdat je er zo’n mooie beloning voor krijgt maar omdat je het zelf ook bereiken wil. Natuurlijk neem je in de afspraken ook op wat de revenuen zijn als het doel bereikt is. Het zal duidelijk zijn dat de doelen in een organisatie afgeleid zijn van een groot doel.

Zingeving
Het is het mooiste als dat een doel is waar mensen, zich ook als mens in kunnen vinden. Als bedrijf iets betekenen in de samenleving is dan een veel krachtiger doel dan een hoge aandeelhouderswaarde. Voor een hoge aandeelhouderswaarde krijg je wel de aandeelhouders warm maar als die niet in je organisatiewerken heb je daar niet zoveel aan.

Monitoring
Werken met afspraken over doelen betekent overigens ook dat je steeds de vinger aan de pols moet houden. Omdat de weg naar de hel geplaveid is met goede voornemens en we het hier over afspraken hebben is het zaak er steeds weer over in gesprek te zijn met elkaar. Daar kan een belangrijke taak liggen voor de leiding gevende of de manager. Soms kom ik een team tegen waarbij dit door de teamleden zelf geregeld wordt. In die situaties sluipt er echter vaak een zekere verwatering is. Teamleden willen zich niet teveel op de voorgrond zetten of juist graag de eerste viool spelen en voor je het weet wordt het gesprek over de doelen overschaduwd door “onder de tafel gedoe”. Het kan daarom zeer nuttig zijn om met elkaar af te spreken, wie ervoor zorgt dat dit proces van volgen, monitoren en evalueren op de rails blijft.

Als je op die manier werkt kun je een grote betrokkenheid verwachten.