Barrières doorbreken

Voor 250 miljoen Indonesiërs was de benoeming van mevrouw Susi Pudjiastuti tot ministervan visserij, afeglopen maandag, een grote verrassing. Hoe kon dat nou. Iemand, die de middelbare school niet afgemaakt, die geen lid is van een belangrijke familie en ook geen lid is van een politieke partij , die vrouw is, rookt en een tattoo heeft, wordt zomaar één van de belangrijkste mensen van het land. Hoe is dat zo gekomen?

Glazen plafond
Dwars door het glazen plafond gevlogen, stond ze daar drie dagen geleden als één van de ministers in het nieuwe Indonesische kabinet. Zomaar uit het niets. Niemand had het zien aankomen. Er was niet over haar kandidatuur gespeculeerd. Niemand had het trouwens geloofd als er gezegd of geschreven was dat zij een van de beoogde ministers was. Nee dat kon niet zouden de mensen gezegd hebben. Elke politieke commentator  zou zo’n speculatie als onzin van de hand gedaan hebben. Ze was ook geen lid van een politieke partij. Ze heeft geen bul van Harvard, Berkeley, de Erasmus universiteit of de London Business school. Ze heeft ook geen diploma op zak van één van de Indonesische topuniversiteiten en ze is geen familie van een voormalige president of een gepensioneerde generaal. En, je hebt toch minstens één van deze kwalificaties nodig om in Indonesië aan de top te komen. Na de zogenaamde communistiche coup in 1965 was het de Berkeley maffia, die de minstersstoelen warm hield. En ook in de laatste regeringen van Indonesië, was er aan diploma’s van toonaangevende universiteiten geen gebrek. Nee, dat er zoveel kritiek is op het land vanwege mensenrechten, corruptie en nepotisme was niet te wijten aan een tekort aan prestigieuze opleidingen. Opleiding is belangrijk in Indonesië. En, als het maar even kan zorg je dat je kinderen naar de universiteit kunnen in de VS, Europa, Australië, Japan of Singapore. En, als je met een diploma van zo’n buitenlands opleidingsinstituut op zak in Indonesië terugkomt dan is het meestal niet zo moeilijk meer om een goede positie te vinden. Als je daarover niet beschikt, en voor vrouwen is dat nog veel belangrijker, moet je minstens de beschikking hebben over een belangrijk familielid. Als je die niet hebt kom je nergens zonder diploma. Dan kun je de straat gaan vegen of bij iemand de was gaan doen.

Zonder dilpoma’s
En, nu is daar zomaar mevrouw Susi, die is zonder diploma’s en zonder familie op de stoel van minister terecht gekomen. Het hele land is verrast en verbaasd. Gevestigde deskundigen spreken er schande van. Hoe kan het nou dat iemand, die niet eens haar middelbare school heeft afgemaakt minister wordt. En, het wordt niet met zoveel woorden gezegd maar het is toch ook wel raar dat het een vrouw is, dat ze een tattoo heeft en dat ze rookt. Kortom volgens  de algemene opvattingen totaal niet passend. Aan de andere kant zijn ook veel mensen, vooral vrouwen enthousiast  nu deze vrouw minister is geworden. Ze voelen zich door haar geïnspireerd. Nu een meubelmaker, die wel aan de goede universiteit is opgeleid, maar die het wel zelf betaald heeft met het maken van meubels, president is geworden is dit het tweede voorbeeld van iemand, die alle  plafonds en barrières doorbroken heeft.

Landen waar dat niet kan
Dit is niet de eerste keer trouwens dat mevrouw Susi barrières doorbrak. Ze deed dat ook al in 2004 twee dagen na de Tsunami. Toen het niet mogelijk was  hulp te brengen naar afgelegen plaatsen in Aceh, vloog zij samen met haar man in haar eigen vliegtuig naar de plaats Meulaboh, waar niemand komen kon en landde daar zonder hulp van verkeerstorens en andere geavanceerde apparatuur, met de eerste hulpgoederen, tenten en instant mie. Als mevrouw Susi iets wil dan zet ze zich er helemaal voor in. Waar anderen zeggen dat iets niet kan zorgt zij ervoor dat het wel kan. Toen ze tegen het probleem aanliep dat garnalen vers op de markten in Jakarta, Singapore, Hongkong en Japan moesten worden aangeleverd en dat de route over land of over zee bijna altijd veel te lang was. Ze besloot een klein vliegtuigje te kopen om haar garnalen eerst naar Jakarta te brengen. Het lukte haar met moeite een lening bij de bank los te peuteren en haar initiatief bleek een succes, mede door de manier waarop ze de hulpverlening in Aceh oppakte groeide haar werk in de luchtvracht business. Ze specialiseerde zich in vliegen op kleine landingstrips.

Meer dan 50 vliegtuigen
Nu heeft ze een luchtvaartmaatschappij van meer dan 50 kleine vliegtuigen waarmee ze har eigen garnalen maar ook andere vracht vervoert van en naar afgelegen streken in de hele Indonesische archipel. Een vliegschool heeft ze inmiddels ook. Om de 180 buitenlandse piloten, die ze nu in dienst heeft te langzaamaan te vervangen door Indonesische piloten heeft ze besloten haar eigen piloten op te leiden. Ze heeft zelf haar middelbare school niet afgemaakt en zegt daarover dat ze wel van leren houdt maar niet van school. School zorgt voor teveel grenzen, school beperkt de creativiteit, geeft je niet de ruimte om iets te ondernemen. Toen ze op school zat handelde ze al in T shirts en dat ging el eens ten koste van het volgen van de lessen. Ze besloot daarop verder haar eigen koers te varen en nu is ze dan minister van visserij. Deskundigen zijn bang voor haar gebrek aan wetenschappelijke kennis over de zee en het ecosysteem. Maar, ze heeft in het verleden al laten zien dat ze uitstekend kan samenwerken met mensen, die ergens verstand van hebben, dat ze weet waar en bij wie ze moet aankloppen om iets voor elkaar te krijgen. Ze doet, wat ze doet ,samen met anderen en trekt niet vanaf een directiekamer in haar eentje aan de touwtjes.

Aandacht voor mensen
Toen ze afgelopen dinsdag de eerste dag op haar departement kwam. Is ze s’morgens om 7.00 uur, de trappen van het zeven verdiepingen tellende gebouw opgerend, de hoge ambtenaren hijgend achter haar aan. Ze is alle kamers langs gegaan en heeft persoonlijk kennis gemaakt met de ambtenaren van het departement. Ze heeft niet alle mensen bij elkaar laten roepen i de aula of het bedrijfsrestaurant om daar het woord tot hen te richten.
Mevrouw Susi weet wat ze wil, mevrouw Susi  is niet voor een gat te vangen. Mevrouw Susie neemt mensen serieus en heeft aandacht voor mensen, mevrouw Susi laat zich niet begrenzen of vastleggen door conventies.
Het zijn deze eigenschappen, die mevrouw Susi gebracht hebben waar ze nu is. Het zijn deze eigenschappen, die mensen het vertrouwen geven dat ze zelf  ook iets voor elkaar kunnen krijgen