De leiderschapsknobbel

Wiskunde leren is geen kwestie van een knobbel maar van veel oefenen en het liefst met een goede methode en onder goede begeleiding, Als je mensen de kans geeft om te oefenen met leiderschap, gebruik makend van goede methoden (leercyclus van Kolb) en coachende (bege)leiding zullen ze het in de vingers krijgen.

Moeite
Het kostte moeite om de regels te handhaven. Andere kinderen waren aan het spelen maar mijn dochter zat aan haar huiswerk en het schoot niet op. Oh, wat zou ik haar graag haar vrijheid geven om met de andere kinderen avonturen te beleven. Wat gunde ik het haar om met haar creativiteit en fantasie aan de slag te gaan. Maar dat kon niet. Ze had huiswerk. Bijna elke dag was er huiswerk en dat terwijl ze nog maar halverwege de basisschool was. Volgens haar rapporten kon ze niet rekenen. Daar haalde ze slechte cijfers voor. En ja, als je in haar rekenschrift keek dan stond het vol met rode strepen. Er was alleen iets heel opvallends aan die rode strepen. Ze stonden altijd in de laatste twee rijtjes. In de eerste twee rijen met sommen was alles goed en in de laatste twee rijen met sommen was alles fout. En die laatste twee rijen waren rijen met precies dezelfde sommen als de eerste twee rijen. Dat leidde tot slechte cijfers voor rekenen en de conclusie van de onderwijzer dat mijn dochter niet kon rekenen en dus huiswerk mee naar huis moest. We hadden er al eens met de onderwijzer over gesproken. We waren het niet mijn zijn conclusie eens. De eerste twee rijen toonden aan dat mijn dochter wel degelijk kon rekenen. Er werd echter wel iets anders duidelijk, ze kon niet volhouden. Het lukte haar maar slecht om geconcentreerd met een monotone en niet al te prikkelende opdracht aan de gang te blijven. Daar herkende ik wel iets van bij mijzelf. Ik kon ook snel het bijltje erbij neergooien met als argument dat ik het toch niet kon, dat het me nooit zo lukken en dat ik toch geen baan zou zoeken waarbij rekenen van belang was. Het oefenen in volhouden, het oefenen in discipline en het oefenen in concentreren waren wel nuttig vond ik en dat was de reden dat we maar instemden met dat huiswerk voor rekenen. Of het geholpen heeft weet ik niet, wat ik wel weet is dat mijn dochter via wonderlijke wegen en met veel discipline en volhouden met een Cum Laude haar Masterstitel haalde.

Een knobbel?
Deze ervaring kwam weer boven toen ik het bericht onder ogen kreeg waarin melding wordt gemaakt van recent onderzoek door de University of Science and Technology van Trondheim. Het onderzoek laat zien dat het leren beheersen van wiskunde geen kwestie is van een wiskundeknobbel maar een kwestie van goed leren. Transpiratie dus in plaats van inspiratie. Datzelfde werd eerder dit jaar ook al betoogd in de Intermediair van 11-02-2013 waar Charlotte Vlek van Sciencepalooza Duits onderzoek aanhaalt waaruit blijkt dat wiskunde een kwestie is van goed leren. Zij benadrukt daarbij ook nadrukkelijk het belang van methoden en het belang van de leraar. Niet de wiskundeknobbel is doorslaggevend maar de competenties van de leraar.

Tekort aan talent
Uit tal van rapporten blijkt hoe wij in Nederland worstelen met een tekort aan wiskundigen. Bedrijven klagen steen en been over het ontbreken van voldoende talent als het gaat om de exacte vakken. Er wordt niet alleen geklaagd over onvoldoende talent in de exacte vakken. Vorige week werd er ook al geklaagd over slechte bazen. We hadden nog nooit zo’n slechte score als het om bazen gaat. Dat van die wiskunde zien we al wat langer aankomen. Want er gaan maar weinig jonge mensen een opleiding in de exacte richting volgen. Met leidinggeven is dat anders. Er zijn genoeg mensen die manager willen worden. En ik denk dat het aantal studenten aan MBA’s in Nederland  veel sneller is gegroeid dan het aantal studenten aan exacte opleidingen is afgenomen.

Leiderschapsknobbel
Hoe zit het met de leiderschapsknobbel, de managersknobbel of de bazenknobbel. Er zijn inderdaad mensen die denken dat leiderschap aangeboren is. Als je het niet hebt zul je het ook nooit leren. Je kunt het echter wel degelijk leren. Je leert het alleen niet uit boeken en ook niet in een klaslokaal. Je leert leidinggeven en managen door het te doen en door het veel te doen. Doen alleen is niet voldoende. Je zult moeten reflecteren op wat je doet, zodat je dingen beter kunt gaan doen, en nog beter kunt gaan doen en nog beter kunt gaan doen. Dat moet je zeker doen als je nog alleen zit na te denken maar je bent een stuk effectiever als je het met anderen doet. In intervisie en in trainingen, maar ook door gesprekken met degene van wie jij leiding krijgt. Dat is niet altijd een gemakkelijk proces. Dat is soms je tanden stuk bijten op een probleem. Dat is 10 keer je hoofd stoten voor je een betere weg ontdekt hebt. Het helpt als je daarbij iemand naast je hebt die je aanmoedigt om vol te houden, die je herinnert aan het belang van discipline, die je stimuleert om vol te houden, die je nieuwe routes laat ontdekken. Het is die leraar waar Charlotte Vlek het in haar artikel over heeft. Het is die goede baas, die zelf liet zien hoe zij het deed, die je als je het even niet meer zag zitten, het zetje gaf om door te gaan.
Het is niet de sorteermachine waarop organisaties nu vaak lijken. Die zijn gebaseerd op het knobbelidee. We behouden alleen de mensen met knobbel en de mensen zonder knobbel gooien we eruit. Dan krijg je mensen die niet hebben leren volhouden, die niet leerden doorzetten, die niet weten wat discipline is. Een knobbel is niet erg als je ook maar hebt leren werken samen met andere mensen. Coachend leiderschap kan daar erg bij helpen.