Geef verandering een kans

Je kunt wel sturen, en dat is ook nodig. Maar je moet ook ruimte geven.

Vanmorgen in alle vroegte stond ik thuis met mijn collega Dirk te bellen. Als ik telefoneer drentel ik graag wat rond en dat bracht mij bij mijn raam dat uitzicht geeft op de zandvlakte, of beter gezegd moddervlakte, rond mijn woning. Het moet binnenkort een park worden.
Ineens zag ik het: de vlakte was bedekt met een groen waas. Zon en regen hadden stevig meegewerkt aan een natuurlijk proces dat ook terugvindt in de eerste wet van Parkinson. Die luidt dat werk zich uitbreidt naar de beschikbare tijd. Anders gezegd: iedere ruimte heeft de neiging zichzelf te vullen. Koop een kast omdat je één plank nodig hebt en kijk dan eens hoe lang het duurt voor de kast vol is. Zo ook met de moddervlakte. Er is ruimte voor planten en dus komen die er, en snel.
Stel nu eens dat niemand iets doet. Dan komt er gras, een heleboel andere planten en uiteindelijk na een aantal jaren bos. En ook dat bos ontwikkelt zich voortdurend. De natuur houdt niet van stilstand.
Dirk reageerde meteen: zo gaat dat met mensen ook! Geef ze ruimte en ze zullen die ruimte gebruiken. Dat kan positief uitpakken of negatief, dus een beetje sturen is wel nodig.
En ook al denken we som wel eens dat we buiten en boven de natuur staan, wij mensen zijn ook natuur. Wij veranderen ook voortdurend. In leeftijd met alle fysieke consequenties. Maar ook in allerlei andere opzichten. We ontwikkelen ons, gaan door allerlei fases heen, worden wijzer. Ik geloof er niet in dat mensen bij verandering per definitie van nature weerstand vertonen. Als die weerstand er wel is dan heeft dat andere oorzaken. Dat heeft alles met ruimte te maken. Ruimte om mee te kunnen denken, ruimte om de eigen ervaring, kennis en inzichten te kunnen gebruiken, ruimte om op evenwaardige wijze met elkaar om te gaan. Natuurlijk, als er bezuinigd moet worden moet dat ook gebeuren, als er ontslagen moeten vallen ook. Maar ik denk dat ieder mens in beginsel bereid en in staat is om constructief na te denken over hoe verder, op welke wijze zelfs nare ontwikkelingen kunnen worden ingevuld.
Organisaties veranderen ook voortdurend. Een organisatie die krampachtig probeert alles bij het oude te houden, niet meegaat met de tijd of de markt, die kansen niet oppakt is uiteindelijk ten dode opgeschreven. Dus, als veranderen dan toch voortdurend plaatsvindt, als we dat ook willen en we daar ook een goede richting aan willen geven. Waarom dan niet al het potentieel gebruiken dat je in huis hebt? Gewoon al die mensen die graag mee willen denken omdat veranderen misschien wel de enige constante in het leven is