Wat wil ik, wie ben ik?

Authentiek zijn wordt in veel situaties als belangrijk gezien. Gewoon jezelf zijn is het advies wat je meekrijgt voor een examen of een sollicitatiegesprek. Aan de andere kant trainen de mensen, voor wie het belangrijk is dat ze positief beoordeeld worden en veel volgers krijgen zich intensief in hoe ze zich moeten presenteren. Soms is een zeer ongeloofwaardig optreden daar het gevolg van. We zijn opgelucht als een minister zijn of haar fouten toegeeft en worden in onze vooroordelen bevestigt als ergens omheen gedraaid wordt. maar hoe zit dat nou met authenticiteit.

Wat ik niet wil
Enige tijd geleden had ik een telefoongesprek met een mevrouw, die zich afvroeg voor welke opleiding ze nu het beste kon kiezen. Ze had er een paar gezien en ze vertelde er iets over. Ze vertelde ook iets over het werk wat ze nu deed, wat ze er leuk aan vond en wat ze minder leuk vond. Ze vertelde over wat collega’s haar hadden aangeraden, over wat zij een heel leuke opleiding hadden gevonden. Ik legde haar uit dat ik niet voor haar kon kiezen, dat het toch echt ging om wat zij graag wilde. Ze begon vervolgens uit te leggen wat ze niet wilde, er kwam een hele reeks argumenten waarmee ze uitlegde wat niet haar voorkeur had. Dat gaf ik aan haar terug met de woorden, ik heb nu heel goed gehoord wat je niet wil, maar wat je wel wilt heb ik nog steeds niet gehoord. Ze was even stil en vervolgens bleek er een kwartje bij haar gevallen. Ze bedankte me voor mijn vraag en vertelde me dat die vraag haar erg geholpen had. Ze zou gaan nadenken over wat ze wel wilde, daar was ze vrij snel achter want de volgende dag al vond ik haar inschrijving voor een opleiding en dat was niet de opleiding, die haar collega’s haar aangeraden hadden.

Authenticiteit
Dit korte verhaaltje gebruik ik als inleiding op wat ik vandaag wil schrijven over authenticiteit. Een begrip wat zich in een grote belangstelling mag verheugen. Authenticiteit krijgt in de Dikke van Dale de betekenis van echtheid. Je komt het overal tegen, het wordt gebruikt om producten aan te prijzen, het wordt gebruikt om artiesten te waarderen en het wordt ook als een belangrijke voorwaarde voor leiderschap  gezien. En in zijn boek De dynamiek van coaching is dat het tiende principe dat collega Willem Verhoeven noemt: een coach is authentiek. Maar wat is authenticiteit nu eigenlijk en hoe ontdek je jouw authenticiteit? Het leidt gemakkelijk naar een zoektocht naar wie je bent. In mijn blog van 3 oktober 2013 schreef ik daar iets over.

Wie ben ik?
In de januari-editie (2015) van de Harvard Business Review schreef Herminia Ibarra een kritisch stuk over onze zoektochten naar wie we zijn. Globaal komt het betoog van Ibarra erop neer dat we niet één zelf zijn, we zijn grote collectie “zelven”, die allemaal op een ander moment de kop op willen steken. Dat wordt proces wordt prachtig beschreven in de roman “Het laatste uur” van Albert van der Hoogte. In dat boek lees je hoe de omstandigheden, de situaties en de ontmoetingen met anderen een ander “zelf” boven kunnen laten komen. Het gaat steeds om de vraag hoe hij zich tot iemand of tot een situatie verhoudt. En in dat proces merk je ook nog eens dat hij verandert, dat hij zich steeds meer gaat verzetten tegen  de Nederlandse overheersing en zijn rol daarin.

Zo ben ik nu eenmaal
In het cursusboek wat wij gebruikten bij onze chefstraining bij de Post in 1978, gaat één van de hoofdstukken over “Zo ben ik nu eenmaal”. Het gaat over mensen, die met het innemen van dat standpunt alle ontwikkeling, groei en verandering blokkeren. Dat is ook het gevaar waarop Ibarra in haar artikel wijst en wat ook blijkt uit haar boek Act like a leader, think like a leader. Enkele dagen geleden verscheen er aan artikel van professor Adam Grant over authenticiteit in The New York Times (4 juni 2016). Grant gebruikt in zijn artikel een ander psychologisch begrip, het begrip self-monitoring.

Self-monitoring
Het gaat daarbij om de vraag in hoeverre je rekening houdt met je omgeving bij de dingen die je zegt en doet. Mensen met een hoge self-monitoring houden rekening met wat anderen doen, denken of zeggen. Mensen met een lage self-monitoring, trekken zich daar niks van aan. Een grappig experiment wat Grant beschrijft is een experiment met zout op een biefstuk. Mensen met een hoge self-monitoring proeven eerst, mensen met een lage self- monitoring gooien overal zout op. Mensen met een lage self -monitoring zeggen gemakkelijk hoe ze ergens over denken of wat ze ergens van vinden en het blijkt dat dat niet goed is voor hun leiderschap. Juist mensen met een hoge self-monitoring zijn effectiever in hun leiderschap. Ze zijn ook terughoudender in hun authenticiteit of misschien moet je zeggen dat deze mensen beter door hebben dat authenticiteit iets te maken heeft met hoe je je verhoudt tot anderen en dat je verhouding met anderen niet alleen door jou bepaald wordt, maar zeker ook door die ander. Jouw oordelen zijn van invloed op die verhouding.

In relaties
Authenticiteit is geen gemakkelijk begrip. Professor Ibarra twittert erover dat het een probleem is om het te duiden, professor Petriglieri schrijft dat authenticiteit meer een geheim is dan een construct en professor Grant schrijft dat te weinig authenticiteit schadelijk is maar teveel eveneens. Het verhaaltje waar ik mee begon schetste een beeld van iemand, die het moeilijk vond om na te denken over wie ze was en wat ze wilde, wat ze niet wilde was veel makkelijker. Het laat ook mooi zien hoe authenticiteit een plek krijgt in momenten in relaties en hoe daar veranderingen  in  optreden. Grant legt een relatie naar de begrippen fixed mindset en growth mindset van Carol Dweck. Dweck toont aan dat een fixed mindset groei en ontwikkeling in de weg staat. De relatie met een ander biedt de mogelijkheid voor groei en ontwikkeling, tot het ontdekken hoe die processen bij jou werken.