Kiezen of delen

Twee dagen in Jakarta leverden een paar mooie gesprekken op en veel stof tot nadenken. Hoe macht en controle en daar tegenover delen tot volstrekt verschillende resultaten leiden.

Huwelijk
De afgelopen week was ik een paar dagen in Indonesië, om precies te zijn in Jakarta. Ik was daar op uitnodiging van een Indonesische zakenman. Hij heeft een grote fastfoodketen (Hokben). In de outlets van deze keten, die in Jakarta en op Bali te vinden zijn, wordt Japans fastfood geserveerd. Ditmaal was het doel van mijn bezoek niet het werken aan het effectiever worden van het leiderschap in zijn onderneming, ditmaal had hij me uitgenodigd om getuige te zijn van het huwelijk van zijn dochter. Dat huwelijk werd groots gevierd. Er waren zeker 3000 gasten en het was erg leuk en verassend om daaronder allerlei oude bekenden uit met name de telecommunicatiewereld te ontmoeten.

Nadenken
Maar de ontmoeting met één van de andere gasten gaf mij vooral veel stof tot nadenken. Het was een man, die in hetzelfde hotel als ik was ondergebracht. We ontmoeten elkaar toen we werden opgehaald voor de bruiloft. Het was niet moeilijk hem te herkennen in de lobby van het hotel. Het cadeau in zijn hand verraadde hem en zo zal ik mij ook wel verraden hebben. We raakten snel in gesprek terwijl we wachten op de auto die ons op zou pikken.

Voedseltechnoloog
Hij was voedseltechnoloog en hij woonde de laatste 20 jaar in Sydney in Australië. Zijn ouders waren lang geleden gevlucht voor de troepen van Mao Zedong, ze waren in Thailand terecht gekomen. Een paar van zijn oudere broers waren in China achtergebleven. Hij was al lang bevriend met de zakenman waarvan de dochter trouwde en hij adviseerde met betrekking tot de productie van het eten wat in de outlets geserveerd werd. Net als in mijn geval had de eigenaar van de fastfoodketen erop gestaan dat hij de bruiloft van diens dochter bijwoonde. Tijdens het feest viel me op hoe goed hij voor me zorgde. Als hij iets te eten of te drinken regelde zorgde hij ervoor dat ik ook iets kreeg. De bruiloft was een bijzondere gebeurtenis, er was Franse wijn, Japanse whisky en er waren ook Japanners. We zaten aan tafel met het management van een Japanse mayonaisefabriek, die recent in Jakarta was opgestart.

De enige witte
Halverwege de avond zei mijn nieuwe Chinese vriend ineens tegen mij, jij bent de enige witte hier. We stelden vast dat we de volgende dag samen zouden ontbijten. Zowel hij als ik zouden nog één dag in hetzelfde hotel zitten. En zo troffen we elkaar de volgende morgen aan het ontbijt. Het hotel had een ontbijtbuffet, dus ik pakte wat voor mezelf. Maar al gauw werd mij duidelijk dat hij, als hij iets pakte, ook altijd iets voor mij meenam. Na elkaar wat meer verteld te hebben over onze achtergrond en onze relatie met de zakenman, die ons had uitgenodigd, vroeg hij me hoe ik tegen de ontwikkelingen in Azië aankeek en dan met name in relatie tot de ontwikkelingen elders in de wereld. Het zou goed gaan met de ontwikkeling van Azië als de landen in Azië erin zouden slagen echte democratieën te ontwikkelen was, na enig nadenken, mijn antwoord.

Opstapje
Ik bleek hem daarmee een passend opstapje te hebben geboden voor wat hij graag met mij wilde delen. Hij begon over de verkiezingsstrijd in de VS, over de nieuwe president van de Filipijnen en hij legde uit hoe het in het Westen steeds gaat om tegenstellingen en het je profileren ten opzichte van elkaar. Over het macht hebben over anderen. Hij vertelde over Confucius, van wiens denkbeelden de hele Chinezen samenleving nog doordrenkt is en dat dat betekent dat het gaat om relaties in het leven en in de samenleving. Het gaat niet om macht hebben over.

Delen
Maar het gaat om delen en om te kunnen delen is het belangrijk om relaties aan te gaan. Daarvoor moet je je laten kennen en moet je mensen willen leren kennen. Ineens werd ik mij bewust van het feit dat om mij heen de resten stonden van wat hij van het buffet voor mij had meegenomen. Zo bracht hij dat delen dus bij de eerste ontmoeting al in de praktijk. Hij legde ook uit waarom het niet goed gaat met Japan.

Macht en controle
Hij legde uit dat de Japanners macht en controle willen. Ze delen niet en dat staat echte innovatie in de weg. Nieuwe mobiele telefoons worden in China ontwikkeld. Het bewijs daarvan zie je overal in Indonesië. Steeds meer mensen hebben een Chinese mobiele telefoon en telefoons van Sony kom je nog maar zeer beperkt tegen. Hij wees op het management van de Japanse mayonaisefabriek, daar krijgen lokale mensen geen kans, die voeren uit wat hen is opgedragen. Zo leren ze niets en zo schieten Japanners zichzelf steeds in de voet.

Dienend leiderschap
Het gesprek met deze nieuwe Chinese vriend deed mij ook denken aan een gesprek wat ik de dag daarvoor met twee Indonesische collega’s had over Dienend leiderschap en de bedenker daarvan Robert Greenleaf. Greenleaf deelde ook. En, zei een van mijn Indonesische collega’s, dat is de reden dat er maar zo weinig mensen zijn die hem kennen. Steven Covey, Warren Bennis, Jim Collins, John Maxwell, die allen Greenleaf als hun grote inspirator noemen zijn veel bekender omdat zij aan branding deden en doen. Ze hebben hun product commercieel verhandelbaar gemaakt. Greenleaf heeft dat nooit gedaan en blijft daardoor iets in de marge. Bij leiderschap gaat het om relaties, om verbinding en om delen. De gesprekken, die ik de afgelopen dagen in Indonesië had hebben daar voor mij nog eens de nadruk opgelegd. En ik ben dankbaar dat de eigenaar van de fastfoodketen dit mooie moment in zijn leven met ons wilde delen.