Wij helpen je graag verder! +31 492386063

Hoe blijf je uit de oordelen?

09 oktober 2016, gepubliceerd door Dirk Boersma

Evenwaardigheid is een essentiële voorwaarde voor coachend leiderschap. Oordelen over mensen voorkomen en verstoren die evenwaardigheid. Wat zijn de negatieve effecten van oordelen en hoe kun je jezelf daarin beheersen?

Oordelen
We kunnen in het leven niet zonder oordelen. Als we de straat over willen steken kijken we eerst of het daar wel veilig genoeg voor is en we lopen ook niet zomaar een kooi met een tijger binnen of nemen een slok uit een fles met chloor. Omdat we weten dat dit gevaarlijk is laten we het achterwege. Het door Daniel Kahneman als snelle denken benoemde proces is ons hier zeer behulpzaam bij. In mijn vorige blog benoemde ik de risico’s van het snelle denken, vooral als het gaat om het oordelen van mensen. Ik heb in die blog een paar voorbeelden genoemd van hoe dat snelle denken ons dan in de problemen kan brengen.

Een slechte gewoonte
In een artikel van 16 juli 2014 beschrijft Divyani Rattanpal hoe het komt dat het oordelen van mensen een hele slechte gewoonte is. Want, zegt ze:

  1. Je stopt mensen in vakjes. Als je oordeelt en mensen in vakjes stopt, dan belemmer je jezelf in het waarnemen van hun andere kwaliteiten.
  2. Een ander gevaar is dat je in anderen vooral de fouten gaat zien, die fouten domineren je waarneming. Je wordt chronisch ontevreden over die ander. Je wordt erg kritisch en dat is niet de basis voor goede relaties.
  3. Daarmee hangt het punt samen dat oordelen gemakkelijk een gewoonte wordt. Je ziet op een gegeven moment aan iedereen wel iets wat niet deugt.
  4. Een nadeel is ook dat jouw negatieve oordelen over anderen ertoe leiden dat mensen een negatief beeld van je krijgen. Uit onderzoek blijkt dat mensen die de anderen positief beschrijven, zelf ook als veel positiever gezien worden door hun omgeving. Voor negatief oordelen geldt het omgekeerde.
  5. Mensen gaan je wantrouwen, vooral als je oordelend over mensen spreekt waar ze niet bij zijn. Mensen denken dan dat je ook zo over hen praat. Mensen nemen afstand van je.
  6. Oordelen uitspreken over anderen is ook een teken van het feit dat je niet tevreden bent met jezelf, je denkt dat je je beter voelt als je anderen negatief neerzet. Door anderen te oordelen stel je je boven hen op.
  7. Oordelen zorgen ervoor dat stereotypen bekrachtigd worden. En stereotypen zijn bijzonder negatief, ze veroorzaken dat je mensen uit de weg gaat en er komt een einde aan dialoog
  8. En je gaat jezelf te serieus nemen. Als je anderen oordeelt, oordeel je waarschijnlijk ook jezelf en dat werkt evenmin positief,

Aanwijzingen
In een ander artikel geeft de psycholoog Barbara Markway een aantal aanwijzingen hoe je ermee kunt stoppen.

  1. Markway begint direct met de oproep: stop met je zelf oordelen, ze pleit ervoor even rust in te lassen als je merkt dat je jezelf of anderen oordeelt.
  2. Daarmee in lijn is haar advies om je volle aandacht erbij te houden, controleer je snelle denken door ook het langzame denken in te schakelen.
  3. Zoek actief naar het goede in andere mensen.
  4. Zeg tegen jezelf als je weer een negatief oordeel over een ander voelt opkomen, hij of zij is net als ik, ook zij hebben een vader, een moeder en andere relaties, ook zij zoeken naar geluk.
  5. En die ander maakt fouten net zoals ik doe.
  6. Plaats wat de ander doet in een positief perspectief. Er zij meer wegen die naar Rome leiden. Of zoals een meisje wat bij mij in huis woonde ooit tegen mij zei: alle wegen leiden naar de top van de berg.
  7. Kijk naar je eigen gedrag. Vaak doen andere mensen iets wat je zelf ooit deed of misschien nog steeds doet.
  8. Leer dat niet iedereen dingen net zo kan doen als jij. Je kunt een vis geen bomen leren klimmen maar daarom is een vis nog niet minder.
  9. Geef anderen het voordeel van de twijfel.
  10. En tenslotte verwijst Markway naar Brené Brown, die zegt: wees tevreden met jezelf. Als ik me goed voel over mezelf heb ik veel minder behoefte aan het oordelen van anderen. Wees je bewust van het feit dat oordelen vooral iets over jezelf zeggen.

Wees voorzichtig met oordelen over anderen, vooral als ze over de persoon gaan. Ze zorgen voor on-evenwaardigheid in de relatie en zorgen ervoor dat aan beide kanten het beste niet tot bloei kan komen.
Coachend leiderschap is erop gericht anderen het beste uit zichzelf te laten inzetten. Oordelen werkt daar bijzonder belemmerend bij.

Stel je vraag via ons contactformulier

Neem contact met ons op!
Voor al je vragen kun je bellen met

+31 492386063