Coachend leiderschap

Ons gedachtegoed, coachend leiderschap, hoe omschrijf je dat?

Gedachtegoed
“Wat is nu precies jullie gedachtegoed?” vroeg een collega waar ik vrijdag mee zat te praten. Wat is er nu anders in jullie benadering? Ik merkte dat het lastig was om die vraag goed te beantwoorden. Ja, we hebben het over coachend leiderschap, we hebben het over managen zonder hiërarchie, we gebruiken het woord evenwaardigheid. En we verwijzen naar de boeken van Willem Verhoeven. Maar hoe maak je nu kort en krachtig duidelijk waarin wij ons onderscheiden.

De leidingontvanger
Wij onderscheiden ons door uit te gaan van de persoon die leiding ontvangt of die leiding vraagt. De rol van de leidinggevende is die persoon ondersteunen in het vinden van een eigen koers en het ontdekken van de stappen, die op die koers gezet kunnen of moeten worden. Het uitgangspunt is daarbij altijd de persoon die leiding ontvangt.

Kiezen
Om zo te kunnen werken is er een relatie nodig tussen de leidinggevende en de leiding ontvangende. Bij coachend leidinggeven is die relatie een relatie die door partijen op basis van het zelf willen wordt aangegaan. Er is geen sprake van dwang. Partijen komen een samenwerkingsrelatie overeen omdat ze dat willen. Ze kiezen voor die samenwerkingsrelatie. Daar zit meestal voor beide partijen een voordeel in. Dat kan zijn het iets tot stand willen brengen en het kan ook zijn een inkomen verwerven. Belangrijk is dat beide partijen ervoor kiezen de relatie aan te gaan en dat ze zelf verantwoordelijk zijn voor hun inbreng in de relatie.

Relatie
Het is belangrijk dat beide partijen, zich op hun plaats voelen in die relatie. Daarvoor helpt het als partijen elkaar erkennen, elkaar vertrouwen, enige sympathie voor elkaar koesteren en als minstens een van de partijen beschikt over de vaardigheid om samen problemen op te lossen. Vaak zal dat degene zijn die als leidinggevende beschouwd wordt.

Toekomstbeeld
Een samenwerkingsrelatie ontstaat als mensen iets bereiken willen, als er een groter doel is, wij noemen dat graag een toekomstbeeld. De leidinggevende zorgt ervoor dat doel helder te krijgen. Het kan zijn dat de leidinggevende zelf iets wil bereiken en dat doel deelt met andere mensen, die er ook wel iets in zien dat doel te bereiken. Het kan ook zij dat de leidinggevende een proces op gang brengt waardoor er een gezamenlijk doel tot stand komt.

Dialoog en vragen stellen
In de dialoog die er steeds is tussen de leidinggevende en de persoon die leiding ontvangt maakt de leiding gevende veel gebruik van vragen. De leidinggevende stelt vragen om te zorgen dat zaken scherp en duidelijk worden. Vragen helpen om je van zaken bewust te worden. Zoals ook het geval was bij de vraag waarmee ik dit stukje begon. Vragen helpen ook om te ontdekken waarvoor je verantwoordelijk bent. In deze dialoog is het ook belangrijk om vast te stellen waar je goed in bent. Help elkaar om de dingen te doen waar je goed in bent.

Afspraken
Als verantwoordelijkheden helder zijn zorgt de leidinggevende ervoor dat er afspraken gemaakt worden. SMART afspraken, specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden. Dat SMART is belangrijk omdat het de gelegenheid biedt er makkelijk eenduidig over te communiceren en de voorgang van zaken vast te stellen.

Aanspreken
Bij het volgen van wat er verder gebeurt in de organisatie is het verder van belang dat beide partijen elkaar aanspreken op het nakomen en volgen van de gemaakte afspraken. Het is in elk geval voor de leidinggevende belangrijk dat de vaardigheid aanspreken beheerst wordt en dat de leidinggevende over de durf beschikt om aan te spreken.
Aanspreken is een verantwoordelijkheid die je als leidinggevende moet voelen. Niet om de mensen om je heen de les te lezen, maar wel om ervoor te zorgen dat je samen in het juiste spoor blijft. Het is daarom ook belangrijk dat je luistert als je aangesproken wordt.

Zelfsturing en talenten
De kern van dit alles is dat bij coachend leiderschap de leidingontvangende maximaal zelfsturend is. Doelen en kaders zijn niet opgelegd maar het resultaat van afspraken. Je kunt daarna het beste zelf bepalen hoe je die doelen gaat realiseren, hoe je daar het beste je talenten voor in kunt zetten.
Als mensen dat doen kun je samen mooie resultaten neerzetten