Zorg en respect

En niet te vergeten: vertrouwen

Mijn collega Dirk had het gisteren in zijn blog over “het leven als klimtocht” over de zeven thema’s die belangrijk zijn. Daarover doorpratend hadden we het over onze eigen ervaringen met voor- en tegenspoed en hoe wij daar zelf mee omgaan. En we hadden het over hoe belangrijk het is daar niet alleen mee te staan. Niet alleen door jezelf af te zonderen. “Zelf doen” is toch echt een van mijn lijfspreuken. En niet door je niets van het leed van anderen aan te trekken. De afgelaste marathon van New York kwam in ons gesprek ook nog even voorbij. Massa’s mensen die in Central Park dan toch maar blijmoedig rondjes gaan rennen terwijl een paar straten verderop 40.000 mensen dankzij de orkaan Sandy geen onderdak meer hebben. Nu is Central Park in mijn beleving ook een beetje een andere planeet van rust en blijheid binnen de chaos en hectiek van New York. Maar toch, hoe kan je aan zoveel leed zo ogenschijnlijk gemakkelijk voorbij gaan. In onze trainingen hebben we het dan wel eens over het gebied van zorg en het gebied van invloed, en hoe belangrijk het is om je aandacht en energie vooral in het laatste te stoppen. In onze nog steeds individualistischer wordende samenleving een voor de hand liggende keuze.
Gemeenschapszin
Dirk noemde als laatste thema: gemeenschap. En dat het een uitdaging is om steeds weer aan die gemeenschap vorm te geven. Hulp te geven en hulp te vragen, van en met elkaar leren. In een organisatie is het gemeenschapsbegrip zeer belangrijk. Een organisatie die bestaat uit mensen die alleen hun eigen succes nastreven krijgt, denk ik, vroeg of laat problemen. Mensen en middelen worden gebruikt voor eigen gewin, saamhorigheid en dus ook echt samenwerken lijdt daaronder. De “winnaars” in de race om succes zullen het best wel naar hun zin hebben. Maar alle anderen waarschijnlijk niet, hun motivatie zal daar vast wel onder lijden.
Zorg en respect
Goed samenwerken vraagt om een gevoel van saamhorigheid, om gemeenschapszin. En als leidinggevende heb je daar op te sturen. Dat vraagt om respect. Respect voor mensen en hun vermogen, de een is nu eenmaal wat handiger, slimmer of kundiger dan de ander. Dat vraagt ook om zorg. Niet betuttelend, maar voorwaarden scheppend om dat presteren te verbeteren zonder afkeuring. Tijdens ons gesprek kwam bij mij een herinnering bovendrijven.
In het verleden werkte ik soms ook met outdoortechnieken. Een oefening maakte doorgaans veel indruk op de deelnemers. Tijdens een lange tocht met een groep door de Spaanse bergen gebeurde er steevast hetzelfde. Binnen de kortste keren liep de meest fitte en snelste wandelaar voorop en degene met de minste conditie achteraan. Als de tocht maar lang genoeg duurde liep deze laatste hijgend en puffend en zonder dat de anderen zich dat bewust waren de groep kwijt te raken en met doorgaans aardig wat chagrijn de vooroplopers van alles te verwensen. Dit gebeurde vooral als de groep erg prestatiegericht was en weinig groepsgericht.
Vertrouwen
Zo tegen de tijd dat dit zichtbaar werd kreeg de groep een opdracht: let niet op degene voor je, want dan ben je alleen maar voor jezelf aan het zorgen. Let vanaf nu op degene achter je en houd even je pas in als de afstand groter wordt. Dat was vrijwel altijd even wennen, en de neiging weerstaan om toch op degene voor je te blijven letten. Je moet er dan op durven vertrouwen dat het respect dat je hiermee toont voor het prestatieniveau van de ander en de zorg die je hebt voor het bij elkaar blijven door degene voor je ook wordt betoond. Het effect was doorgaans verrassend. De groep bleef beter bij elkaar, de sfeer werd beter en de “reistijd” -zo kon ik uit mijn ervaring inschatten- werd korter.