Winstpakker

Procesverbetering en innovatie zijn mensenwerk

Slechte berichten
De slechte berichten volgen elkaar op. Gisteren de mededeling dat de Rabobank meer dan drieduizend arbeidsplaatsen schrapt en een sterke toename van de werkeloosheid in Nederland. De rekensom is simpel. Als de kosten stijgen en de inkomsten dalen, moet je ervoor zorgen dat je op tijd zorgt voor ingrijpen in de kosten, of de inkomsten, of in allebei. Als het slecht gaat met de economie en mensen de hand op de knip houden is het moeilijk om de inkomsten te laten groeien en ligt het snijden in de kosten voor de hand. Meestal vormen de mensen de grootste kostenpost en dus wordt uiteindelijk gekozen voor de oplossing minder mensen.
Je hoeft maar naar de ontwikkeling van getallen in een spreadsheet te kijken om te weten wat je doen moet.

Andere manieren
Toch zijn er ook nog andere manieren om je kosten en je inkomsten te beïnvloeden. Die andere manieren zijn innoveren en effectiever en efficiënter werken. Om te kunnen innoveren denken we al snel dat we een ingenieur nodig hebben en effectief en efficiënt is ook een kwestie van optellen, aftrekken en conclusies trekken. Vaak zien we daarmee echter de belangrijkste factor in innovatie en effectief en efficiënt werken over het hoofd. Die factor zijn de mensen die in en om onze organisatie werken en de manier waarop ze met elkaar samenwerken. Het is voor mij elke keer weer een mooie verassing om te zien hoe er ineens grote stappen gezet kunnen worden in een organisatie doordat mensen op een andere manier met elkaar gaan werken. Dat is ook het geval als mensen op een andere manier met hun klanten gaan werken. Het gebeurt als mensen weten waarvoor ze het doen en als ze naar elkaar gaan luisteren. Als ze actief op onderzoek gaan naar de ideeën en gedachten van de mensen om het heen: in de organisatie ontstaan er nieuwe inzichten, worden processen beter ingericht, is de productie eerder gereed en verdwijnt de slack uit je organisatie.

Een voorbeeld:
Ik ga een kettingzaag kopen bij een bouwmarkt, volgens de dame aan bij de informatiebalie zijn er nog 7 op voorraad. Ik loop met iemand mee naar de plaats waar ze zouden moeten liggen en die plek is leeg. ‘Oh” zegt de man in kwestie, “zeker gestolen”. Hij is niet in paniek, hij is niet geschrokken, hij slaat geen alarm. Het lijkt of het de normaalste zaak van de wereld is.
Hier is veel aan de hand, maar het belangrijkste is wel dat de mensen het niet belangrijk lijken te vinden. Heb je dan de verkeerde mensen? Heb je dan Hoffman bedrijfsrecherche nodig om uit zoeken wie de rotte appels zijn? Nee, dan wordt je energie verkeerd gericht. Daar verbetert het proces niet door.

Processen verbeteren
Het proces verbetert als mensen zichzelf en elkaar serieus nemen en zich serieus genomen voelen in hun inzicht in de bedrijfsprocessen. Het toepassen van methodieken als LEAN en SCRUM zijn voorbeelden van hoe je ook anders met processen en vooral de mensen in die processen om kunt gaan. Het is daarbij van essentieel belang dat je mensen serieus genomen worden. Het vraagt vooral veel van leiderschapsvaardigheden. Van de vaardigheid een doel helder te krijgen, de vaardigheid van het vragen en luisteren, het tot de kern doordringen. Het goed maken van afspraken en het aan kunnen spreken. In een bedrijf waar SCRUM nog maar net wordt toegepast hebben ze ineens tijd over. De productiekosten gaan dus omlaag en de marges gaan omhoog. Een projectdirecteur, die bij ons een coachende stijl had leren gebruiken, kwam met dezelfde reactie: ik heb ineens tijd over, ik kan me nu veel beter met de lange termijn bezighouden. En een algemeen directeur heeft ineens tijd om met z’n klanten in gesprek te zijn zodat innovatie een impuls krijgt.

Winstpakker
In zijn controversiële boek: Modern Times, een pleidooi voor nieuw Taylorisme, laat Willem Verhoeven zien hoe de inzichten van Taylor en de inzichten van zelfsturing, zoals bij Buurtzorg toegepast, moeiteloos met elkaar te combineren zijn. Dat is een grote winstpakker zoals ze het in de supermarkt noemen. Wat houdt je tegen?
Wat je tegenhoudt wordt mooi uitgelegd door prof. Davis Burkus van Oral Roberts University. Hij laat zien hoe verandering de status quo bedreigt. Het zijn niet de medewerkers die zich tegen verandering verzetten. Het zijn de mensen aan de top. Diezelfde professor Burkus zegt echter ook “rejection breeds creativity”. Er is dus genoeg reden voor hoop in deze moeilijke tijden.