Wij helpen je graag verder! +31 492386063

Oplossingsenthousiasme

23 november 2017, gepubliceerd door Dirk Boersma

Training
De afgelopen dagen mocht ik twee keer de training de kracht van het vragen stellen verzorgen. In het ene geval ging het om een open inschrijving en in het andere geval ging het om een onderdeel van een training voor leidinggevenden van een grote organisatie. De mensen die afgekomen waren op de open inschrijving hadden aan het begin van de training dag een lichte voorsprong. Zij hadden zich bewust ingeschreven en wilden er beter in worden. In de groep die de training van hun organisatie moesten volgen was bij sommigen nog wat twijfel over de bruikbaarheid van vragen in de bedrijfscontext.

Kleine verschillen
Over het geheel genomen waren die verschillen echter niet zo heel erg groot. Over het algemeen hadden de deelnemers wel het idee dat het stellen van vragen nuttig kan zijn en over het algemeen hadden ze ook wel het idee dat ze het wel een beetje konden. Ze hadden ook allemaal weleens gehoord over open en gesloten vragen  en wisten dat het beter was om open vragen te stellen. Ze waren hoogstens nog nieuwsgierig naar heel specifieke vragen, vragen waarmee je een doorbraak kon forceren of waarmee je snel tot de kern door kon dringen.

Voor wie?
Een belangrijke ontdekking die de deelnemers doen aan het begin van de training is dat het bij vragen stellen niet om gaat dat jij de informatie krijgt die je zoekt maar dat vragen stellen juist een krachtig middel is om bij de ander bewustzijn  te ontwikkelen en een gevoel van verantwoordelijkheid te laten ontstaan.

Oplossingsenthousiasme
In de training ligt een zwaar accent op oefenen en bij dat oefenen ontdekken de deelnemers een aantal dingen van zichzelf waar ze zich van te voren niet bewust van waren dat zijn hun ‘oplossingsenthousiasme, zoals collega Willem Verhoeven het noemt, hun ongeduld en hun onzekerheid, hun gebrek aan vertrouwen. Ze ontdekken dat ze voor ze het weten stoppen met vragen stellen en dat ze aan het adviseren en suggereren slaan.

Debat
Zo veranderend een oefen setting waarbij de één bevraagd wordt en de ander vraagt al snel in een dialoog of zelfs in een debat. Dat laatste gebeurt als de adviseerde niet wil luisteren dan wordt het advies kracht bijgezet.  Het lukt maar weinig deelnemers in eerste instantie in hun rol te blijven. Ook degene die als observator is aangewezen gaat zich al snel met het gesprek bemoeien en begint eveneens te adviseren. Ook komen de deelnemers al snel tot de ontdekking dat ze snel vergeten open vragen te stellen ze gaan snel over op gesloten vragen of op suggestieve vragen en testen daarmee hypothesen en veronderstellingen die inmiddels bij hen zijn opgekomen.

De volgende vraag
Wat ze ook ontdekken is dat ze het moeilijk vinden als het gesprek even stil valt, als ze geen volgende open vraag hebben. Ze hebben dan het gevoel dat de ander merkt dat ze het nog niet zo goed kunnen. Dat is ook de reden dat ze steeds bezig zijn met het bedenken of verzinnen van de volgende vraag. Het gevolg daarvan is vervolgens dat ze niet goed luisteren en de details en nuances in het verhaal van de ander missen.

Verwachtingen
Dat oplossingsenthousiasme en die focus op de volgende vraag hebben allebei te maken met de wens  te voldoen aan de verwachtingen waarvan je in je onderbewuste denkt dat de ander die van je heeft. Je wilt het graag goed doen, een professionele indruk maken. Klinisch psycholoog Leon Selzer schrijft in een artikel over ongevraagde adviezen. Dat het geven van die adviezen te maken heeft met onze wens belangrijk te zijn in de ogen van de ander. We willen graag horen  dat we iets doen waar de ander wat aan heeft. Daarmee plaatsen we ons als het ware boven die ander. Dat geldt voor het ongevraagde advies maar ook voor de goede vraag.

Luisteren
In werkelijkheid is echter goed luisteren van het allergrootste belang. Dat weten we over het algemeen wel. Als je mensen ernaar vraagt beamen ze graag dat het enorm belangrijk is. Maar het ook doen blijkt elke keer weer heel erg moeilijk. Goed vragen stellen lukt je eigenlijk pas goed als je goed kunt luisteren, als je jezelf leegmaakt en helemaal richt op wat die ander je te vertellen heeft. Als je echt goed luistert komt de volgende vraag vanzelf tevoorschijn. En als ie even op zich laat wachten, geef de opkomende vraag dan maar de tijd.

Stiltes
Stiltes worden door degene aan wie de vraag gesteld wordt gebruikt om na te denken en te reflecteren. Vaak komt er na een korte stilte vanzelf weer iets naar buiten toe. Tijdens dat nadenken en het beantwoorden van de vragen ontstaat er vaak vanzelf ook een beeld van wat degene die bevraagd wordt wil gaan doen. Door de vragen die gesteld worden en de stiltes die er vallen ontstaat dat beeld vanzelf. En wat iemand zelf bedenkt is oneindig veel effectiever dan wat een ander adviseert.

Evenwaardigheid
De kracht van het vragen stellen zit dus vooral in het jezelf niet extra belangrijk vinden. Jezelf niet boven en ook niet onder de ander opstellen maar als een evenwaardige partner in de ontmoeting zijn. Daarbij is onbevooroordeeld luisteren een essentiële basis. Je kunt niet beter vragen stellen als je veel van iemand of diens achtergronden weet. Het is voldoende als je de ander leert die zelf goed te observeren en die ander steunt en stimuleert in het formuleren van een toekomstbeeld. Bescheidenheid is daarbij een belangrijke voorwaarde.  Het gaat dus niet om het hebben van een arsenaal aan goede vragen maar om bescheidenheid, aandacht voor de ander, vooroordelen aan de kant zetten en heel goed luisteren. Dat brengt je in de kracht van het vragen stellen

Wil je hierover of over iets anders verder praten bel dan 0622995926 of mail dirkboersma@excellentleiderschap.nl.

Stel je vraag via ons contactformulier

Neem contact met ons op!
Voor al je vragen kun je bellen met

+31 492386063