Vastberaden en volhardend

Veranderingsprocessen beginnen bij jezelf, en ze lukken omdat je hierin consequent volhoudt.

Ze doen niet wat ik wil

Indira Gandhi zei ooit eens: “I suppose leadership at one time meant muscles, but today it means getting along with people”. Niet iedere leidinggevende heeft dit goed begrepen. Ik kom nog regelmatig tegen dat er leidinggevenden zijn die dat “getting along with” niet goed in de vingers krijgen. Een programmamanager die vrij ingrijpende veranderingen binnen een facilitaire eenheid moest doorvoeren klaagde ooit bij mij: ik heb het ze keer op keer uitgelegd, waarom doen ze het nu niet gewoon zoals ik het wil? Wat hij deed was telkens weer zijn powerpointpresentatie erbij halen en nog eens uitleggen wat iedereen nu anders moest gaan doen.  Als hij klaar was vroeg hij “zijn er nog vragen?” maar daar reageerde niemand op. Doordrukken, spierballenvertoon.

Trucje?
Het bijzondere was dat ik een keer een organisatieopstelling met hem deed, waarbij hijzelf, de OR, de bestuurder, de klanten en de medewerkers in relatie tot elkaar werden neergezet. Hij schrok: het was in een klap zichtbaar dat hij al werkend geen oog had voor klanten en medewerkers, al zijn aandacht ging naar de OR en de bestuurder. Toen ik kort daarna op zijn verzoek in zijn aanwezigheid een bijeenkomst met de medewerkers leidde kreeg ik achteraf de opmerking dat ik het slim aanpakte door eerst de medewerkers aan het woord te laten, hen te bevragen. Het klonk een beetje alsof hij het als een trucje zag. Maar toen ik met hem in gesprek raakte over wat dit opleverde begon bij hem een lampje te branden, dat wilde hij ook wel.

In of uit het gareel
Ik heb hem oprecht zijn best zien doen. En ik heb hem een aantal keren zien terugvallen in oud gedrag, teruggrijpend op zijn powerpoint, weer uitleggend wat er echt anders moest. Het programma werd succesvol toen hij twee dingen goed in de vingers kreeg:
het neerzetten van een visie in plaats van vertellen wat iedereen anders moest doen, en
hierover echt in gesprek gaan met de betrokkenen.
Het viel hem niet gemakkelijk, hij liep steeds weer tegen zijn neiging tot oud gedrag aan. Toen we de hele situatie achteraf bespraken kwam hij tot een bijzondere conclusie. Monty, zei hij, ik had je gevraagd mij te helpen om al die mensen in het gareel te krijgen. Dat heb je niet gedaan. Wat je wel hebt gedaan is mij uit het oude gareel halen, mij steeds weer geholpen om vol te houden in  een voor mij nieuwe aanpak. Geleidelijk aan snapte ik het wel, maar het kostte echt oefening voor het ook echt goed voelde.

Blijven oefenen
Gandhi had dit goed gezien. Een prestatie neerzetten kan je nastreven door spierballenvertoon, de wereld en dus je klanten en medewerkers te zien als iets waar je van moet winnen, waar je op moet veroveren. En je kan in plaats daarvan ook de mogelijkheid zien om goed de verbinding aan te gaan, je visie te delen, vragen te stellen en te luisteren. Dan is in beginsel iedereen een medestander, samen kom je het verst. Het begint bij jezelf. Als je doet wat je altijd deed krijg je wat je altijd kreeg. Veranderen begint bij jezelf, en het eindigt bij jezelf. Daartussen zit vastberadenheid en volharding om het zelf anders aan te pakken, om in de spiegel te kijken in plaats van naar anderen en vooral te blijven oefenen. Wil je een steuntje in de rug? Onze trainingen “Anders veranderen” en “Excellent leiderschap” zijn uitstekende spiegels met volop oefenmogelijkheden.