Servant leadership en duurzaamheid

Servant leadership en coachend leiderschap bieden prima ingangen om de P van People goed gestalte te geven

Drie P's
People, Planet en Profit, de drie P’s, vaak geadopteerd als richtlijn voor maatschappelijk verantwoord ondernemen. Veel organisaties proberen daar op de één of andere manier iets mee te doen en maken ook naar buiten kenbaar dat maatschappelijk verantwoord ondernemen belangrijk voor hen is. In de filosofie achter de drie P’s gaat het erom dat er een harmonieuze relatie moet zijn tussen deze drie P’s. Er moet steeds voldoende aandacht zijn voor elk van de drie en er moet ook steeds aandacht zijn voor de verhouding tussen de drie. Alleen aandacht voor Profit gaat ten koste van de planeet en de mens. Profit uit het oog verliezen zorgt er aan de andere kant ook voor dat de economische machine stagneert. De P van Profit  werd trouwens in 2002 vervangen door de P van Prosperity om daarmee aan te geven dat het om meer gaat dan winst maken. Prosperity staat voor welvaart en dat begrip geeft beter aan waar het echt om gaat.
Op het terrein van de Planet zie je overal initiatieven ontstaan. Het milieu is weer belangrijk en bedrijven proberen in hun operationele processen zuiniger met moeder natuur om te gaan. Huizen hebben een energielabel en voor een auto, die minder CO2 uitstoot betaal je minder belasting.

De ondergeschoven P
Met de P van Profit zit het wat betreft de aandacht wel goed. Berichten over de economische crisis domineren het nieuws en de berichten over beurskoersen vliegen je om de oren. De P van Profit heeft over aandacht niet te klagen. Of dat ook geldt voor de P van Prosperity is nog maar de vraag. Daar zullen de mensen in Griekenland, Spanje of Cyprus zeker anders over denken.
Het lijkt er verder intussen op of de P van People het ondergeschoven kindje is bij maatschappelijk verantwoord ondernemen. Het lijkt erop of mensen steeds meer een klein radertje worden in de grote processen van een organisatie. De flexibele schil wordt groter en groter en al naar gelang een bedrijf het druk heeft, worden mensen ingeschakeld om een bijdrage te leveren of ze worden weer op non actief gesteld. Ik ken mensen, die al jaren voor een organisatie werken en telkens na drie flexcontracten weer een tijdje de WW in moeten om daarna weer door eenzelfde cyclus heen te gaan. Ze worden niet opgeleid, ze worden niet getraind, ze kunnen geen hypotheek krijgen en wachten elke keer weer trouw tot ze opgeroepen worden in de hoop op een vast contract. Daar blijken er echter steeds minder van te zijn.

Servant leadership
In een gesprek met Ed Voerman, bestuursvoorzitter van de Nederlandse tak van het Greenleaf Center for Servant-Leadership wees hij ineens op het belang van duurzame relaties. Naast de kernwaarden dienend, leidend en verbindend is ook duurzaam een kernwaarde bij servant leadership of dienend leiderschap. Voerman benadrukte dat het bij duurzaam niet alleen gaat over het duurzaam omgaan met de planeet maar ook om het duurzaam omgaan met relaties. Een zeer essentiële aanvulling. Als ik die leg naast mensen de kans geven en uitdagen het beste uit zichzelf te halen zoals dat centraal staat in coachend leiderschap dan wordt ineens zichtbaar wat er op het gebied van de P allemaal gedaan kan worden.

Mensen en relaties
Duurzaamheid op het gebied van de P betekent dat mensen het beste uit zichzelf kunnen halen. Daar zijn mensen om te beginnen zelf verantwoordelijk voor. Maar managers, leiders en organisaties kunnen daar de mogelijkheden voor bieden. Dat kan door mensen opleiding en training aan te bieden maar vooral door mensen zo te coachen dat ze verantwoordelijkheid gaan nemen voor de ontwikkeling van de eigen competenties. Dat gebeurt vervolgens in een omgeving waar de relaties duurzaam zijn. Dat betekent niet dat mensen een vaste arbeidsovereenkomst krijgen en een gegarandeerd pensioen. Het betekent dat mensen gestimuleerd worden, dat ze uitgedaagd worden, dat ze aangesproken worden dat er haalbare afspraken met mensen worden gemaakt waarbinnen die mensen zelf aan het werk kunnen. Dat zijn altijd afspraken op maat. Mensen zijn verschillend. Relaties zijn verschillend. Die kun je alleen maar onderhouden en duurzaam maken als je er echte aandacht aan besteedt. Als je het op de automatische piloot doet gaat het vanzelf verkeerd.

Duurzaam met relaties omgaan betekent niet over anderen gaan vaderen of moederen. Het betekent: niet moe worden in het vragen, het afspraken maken, het aanspreken, het luisteren zodat de ander de ruimte en de prikkel voelt om verantwoordelijkheid te nemen voor de eigen professionele toekomst.