Ruimte bieden

Als je alles denkt te weten, kom je in de verleiding ook voor andere mensen te gaan denken. Die andere mensen worden daar niet beter van. Ze gaan zich wel afhankelijk gedragen en worden op z’n best een slechte kopie van jou. Als je mensen ruimte geeft om zelf na te denken geef je ze de kans om eigen talenten en competenties te laten zien en in te zetten.

Alles weten
Als je leiding geeft dan weet je hoe de wereld in elkaar zit. Dan weet je wat er moet gebeuren en hoe het werk moet worden uitgevoerd. Je aarzelt niet en neemt op het juiste moment de juiste beslissing. Je komt, je ziet en je overwint. Het komt nog wel eens voor dat wij graag zo’n leider zien. Zeker als het ergens lastig is, als er onzekerheid is over de te nemen stappen, dan is het fijn als er iemand opduikt die ons een paar stappen verder brengt.
In de praktijk valt het nog wel eens tegen, CEO’s hebben een steeds snellere doorlooptijd en in de politiek blijkt bijvoorbeeld dat wethouders steeds vaker er al tussentijds mee ophouden. Zowel bij de persoon in kwestie als bij de omgeving waren er hoge verwachtingen, die blijken echter niet uit te komen. Onze analyse is meestal dat de persoon niet deugde. Alle fouten komen op diens conto terecht en worden samen met de mislukte leider de woestijn in gestuurd. We kunnen daarbij nog eens extra boos worden als de persoon in kwestie ook nog met een gouden handdruk aan de haal gaat. Blijkt hij of zij ook nog moreel niet te deugen. Er start vervolgens een zoekproces naar degene die wel in staat is om de zaak op de rails te krijgen en op de rails te houden.

Headhunten
Ik spreek nog wel eens mensen, die bij een headhunter geweest zijn en vaak hoor ik dat ze vooral zijn doorgezaagd op het thema zakelijk zijn, harde beslissingen kunnen nemen, knopen kunnen doorhakken. Aan mensen die vriendelijk zijn, mensen die zacht zijn, hebben we niets op die posities. Zelf maakte ik ook een keer mee dat ik de baan niet kreeg omdat ik te vriendelijk was. Die vriendelijkheid zou misschien wel toepasbaar zijn in de zachte sector maar in het echte bedrijfsleven kwam je er niet ver mee. Mijn gesprekspartner was een man die er inderdaad verstand van had. Hij was zelfs gepromoveerd in operationeel management en hij trachtte vanuit en met zijn kennis een grote logistieke operatie aan te sturen. Iedereen wist inmiddels dat hij het meeste wist en men wachtte daarom altijd maar op de oplossingen waar hij mee kwam. Zo kon iets wel eens wat langer blijven liggen. Hij kon niet alles tegelijk doen. Hij was nu op zoek naar mensen net als hij, met kennis van zaken, een scherpe blik en snel in het nemen van uitvoeringsbeslissingen.
Dat deze leidinggevende er veel van wist leidde trouwens niet tot superieure prestaties. Zijn bedrijf deed het niet beter dan de concurrenten. Doordat mensen altijd wachtten op wat hij ervan vond en bang waren om fouten te maken, duurden zaken vaak zelfs langer. Zijn superieure kennis leidde zo niet tot een efficiënte uitvoering en een  hoge tevredenheid bij klanten.

Altijd anders
De werkelijkheid in onze samenleving is, dat het altijd anders is dan je van te voren had bedacht.   De schilder die mijn huis komt schilderen treft de situatie toch net even anders aan dan hij gedacht had. Ook is z’n verlengsnoer te kort maar gelukkig vraagt hij mij of ik een verlengsnoer heb zodat hij toch verder kan met zijn werk. Zijn baas laat hem de ruimte, dat vind hij ook leuk en hij vindt het ook leuk om zo nu en dan aan mij te vertellen hoe hij een onverwacht probleem heeft opgelost. Dat zit natuurlijk in de man zelf, maar ook in de manier waarop zijn zeer zakelijke baas hem ruimte geeft.
De schilder is niet bang dat zijn baas hem op zijn kop geeft. Ja, zijn baas heeft verstand van schilderen, hij kan goed rekenen en weet hoe en waar zijn rendement zit. Dat zit vooral in tevreden klanten. Natuurlijk is het daarvoor belangrijk dat de goede verf wordt gebruikt en dat er geschuurd wordt voor er nieuwe verf wordt aangebracht. Maar efficiënt werken en tevredenheid bij klanten zijn vooral een gevolg van de mate waarin de schilder in staat is af te wijken van schema’s, blauwdrukken en plannen. Dat de schilder mijn hond even weer in huis moest opsluiten toen hij enthousiast de deur uitrende stond nergens in zijn bestek. Het was hem ook niet opgedragen door zijn baas voor hij ’s morgens vertrok, maar hij deed het toch en het werd daardoor voor mij een betere schilder.

Ruimte
Zijn baas is een betere baas omdat hij hem de ruimte geeft om dit gedrag te vertonen. De schilder krijgt niet op z’n kop als hij even afwijkt van het plan om de klant te helpen.  De baas heeft hem ook niet naar een cursus gestuurd waar hij leerde om beter met klanten om te gaan. Het gedrag wat de schilder vertoonde had hij vroeger thuis en op school al geleerd. De baas hoefde alleen maar ruimte te geven. Strenge zakelijke bazen, bazen die afrekenen en alles beter weten, geven geen ruimte. Die zorgen ervoor dat hun medewerkers handig worden in het ontwijken van straf, het halen van witte voetjes en het anderen de schuld geven. Ze sluiten mensen op in hun comfortzone. Dat is gedrag waarmee je geen betere werkprestaties krijgt.
Mensen zijn vol talent en kwaliteit. Geef ze de ruimte en daag ze uit die talenten en kwaliteiten te gebruiken. Dan gebeuren de wonderen. Daarvoor hoeft de CEO niet alles te weten. De CEO moet wel weten hoe je mensen ruimte geeft en hoe je mensen uitdaagt hun kwaliteiten te gebruiken. Een CEO die dat doet, heeft een lange houdbaarheid.