Niet coachen maar aanspreken

Aanspreken is lastig maar pak het op en laat je niet tot coachen verleiden

Lastig
Eén van de lastigste dingen in mijn werk vind ik “aanspreken”. Het is essentieel in leiding geven, in coachen, in adviseren en ook in gewoon met elkaar samenwerken. Aanspreken zorgt ervoor dat kleine dingen niet groot worden. Door aan te spreken en je te laten aanspreken zorg je ervoor dat je op koers blijft en het is dus heel belangrijk om het tijdig en goed te doen. Toch betrap ik mij er regelmatig op dat ik het aanspreken uit de weg ga.
Als een collega zijn afspraken niet is nagekomen of als een afspraak maar half is uitgevoerd, denk ik moet ik nu alweer bellen, ik doe het straks wel. Of ik doe het morgen, want dan zie ik haar toch en kunnen we er even voor gaan zitten. Of ik denk misschien komt het toch nog wel goed. ’s Avonds in bed komen de situaties weer langs en ’s morgens vroeg heb ik nog grote plannen maar aan het einde van de dag……….
Altijd is er weer de zorg om niet aardig te worden gevonden, altijd weer de angst dat de relatie wordt verstoord.

Vaardigheid
Gelukkig ben ik me er wel bewust van en weet ik dat ik onverstandig bezig ben als ik het nalaat om aan te spreken. Dus verzamel ik mijn moed en spreek aan. Niet altijd op tijd maar niet vreselijk te laat en wat erg helpt, ik ben in staat om het op de goede manier te doen. Ik beheers inmiddels de vaardigheid om aan te spreken zonder veroordelend te zijn. Ik kan een goede beschrijving geven van het gedrag van de ander en aangeven welk effect dat gedrag of het ontbreken van dat gedrag op mij heeft. Dat heb ik onder de knie gekregen door het veel te oefenen. Het is nog steeds hard werken maar het lukt wel als ik het doe en vrijwel altijd met opzienbare resultaten. Ik kan nog altijd verbaasd zijn over de kracht en het effect van aanspreken. De tegenstand die je onmiddellijk ervaart als je veroordelend bent blijft helemaal uit. Er ontstaat ruimte voor coöperatie. Dat stimuleert genoeg om te zorgen dat ik deze vaardigheid goed onderhoud.

Valkuilen
Ik ben niet de enige, die aanspreken lastig vindt. Ik kom dat bij veel mensen tegen en ik zie nog heel veel mensen een andere route kiezen dan de route van het aanspreken. Er worden allerlei andere beïnvloeding technieken ingezet om het gedrag van de ander bij te sturen of om er geen last meer van te hebben. Dat varieert van misprijzende lichaamstaal, bijvoorbeeld een andere kant op kijken of niet meer groeten via het oordelen over iemand uitspreken tot het iemand gaan coachen. Dat lijkt een aantrekkelijk optie, je houdt op het eerste gezicht de relatie goed, het heeft een positieve betekenis en je blijft “uit de wind”

Coachen als valkuil
Coachen in een aanspreeksituatie is echter een dramatisch verkeerde keuze. Je kunt wel een aanspreeksituatie vervolgen met een aantal coachgesprekken maar het is een grote valkuil als je probeert iemand via een coachtraject zichzelf te laten aanspreken. Je lijkt dan uit de wind te blijven maar je zaait dan juist wind en het spreekwoord zegt dat je vervolgens storm zal oogsten. Coachen in een aanspreeksituatie wordt al snel een kat en muis spel. Je probeert dan iemand een kant op te coachen. Je hebt geen afspraken over een te behalen resultaat of op z’n best vage afspraken. Een extra probleem is dat je oordeel over je coachee in zo’n coachproces steeds negatiever wordt. In plaats van dichter bij elkaar raak je verder uit elkaar en tenslotte schrijf je de coachee definitief af. Als je tenslotte toch nog tot conclusies komt is de coachee boos omdat je niet eerder gewoon gezegd hebt wat er aan de hand was.
Wat doe jij in een aanspreeksituatie, vat je de koe bij de horens of kies jij ook voor één van de valkuilen. En als je aanspreken moeilijk vindt? Je kunt je er goed in laten trainen.

Wil jij leren hoe je een gesprek begint? Lees dan nu het artikel ‘Hoe raak je in gesprek met mensen?’

Artikel lezen