Wij helpen je graag verder! +31 492386063

Macht belemmert luisteren

28 juni 2017, gepubliceerd door Dirk Boersma

Accountants
Vanmorgen was er in het nieuws te lezen dat grote accountantskantoren nog altijd veel steken laten vallen bij het controleren van banken en beursgenoteeerde bedrijven.En, zegt de Autoriteit Financiële Markten dat geldt niet alleen voor het werk wat ze uitvoeren maar het geldt ook voor de cultuur en de aansturing van de firma’s. Hoewel volgens de AFM de grote kantoren wel meer bereikt hebben op het gebied van cultuurverandering dan hun collega’s. Maar de aard van de fouten is nog steeds hetzelfde als wat bleek uit het vorige onderzoek in 2014.

Veranderingsprocessen
De veranderingsprocessen in hun eigen organisaties gaan echter nog veel te traag. Het lukt nog niet om doelstellingen te vertalen in concreet gewenst gedrag van medewerkers. In een reactie zegt de NBA, de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants dat er de afgelopen jaren al belangrijke veranderingen zijn doorgevoerd. Zo zijn er externe leden in raden van commissarissen opgenomen, is het beloningsbeleid aangepast en hebben alle accountants een beroepseed afgelegd. De NBA vindt dat ze er wel druk mee bezig zijn geweest maar de AFM constateert dat dat nog geen zoden aan de dijk gezet heeft. En als je de column van Robert Jan Blom in de Quote van april 2016 leest is er ook nog heel wat werk te verzetten.

Het kost moeite
Wat mij opvalt als ik het bericht over het onderzoek van de AFM lees is de impliciete veronderstelling dat het gedrag van de uitvoerenden bij de accountantskantoren het probleem is en dat het zo moeilijk voor de top is om ervoor te zorgen dat dat gedrag veranderd. De suggestie wordt gewekt dat dat een hele kluif is voor de top van de accountantskantoren.  Ik kan me dat trouwens wel voorstellen want als die top haar eigen gedrag niet veranderd zal er in de uitvoering ook maar weinig veranderen. De mensen in de uitvoering veranderen pas als de mensen in de top veranderen. Sterker het lijkt mij niet onmogelijk dat de mensen in de uitvoering wel zouden willen veranderen maar dat ze het idee hebben dat dat niet de bedoeling is.

Hiërarchie
Ze zijn getraind in het volgen van procedures, regels en voorschriften. Volgens Therese Grohnert, die promoveerde op een onderzoek naar de leercultuur bij accountantskantoren is er bij die kantoren sprake van een hiërarchische en formele bedrijfscultuur. Er is sprake van veel macht bij de top van de grote accountantskantoren. Robert Jan Blom schrijft daar onder andere over op 31 maart 2016.

Macht
Macht is een lastig fenomeen. Het lijkt soms aantrekkelijk om dingen voor elkaar te krijgen. Maar intern krijgen de topmensen van de bank als het gaat om de door de AFM gewenste veranderingen maar bitter weinig voor elkaar. Integendeel in een artikel in de NRC van 24 maart jl laten Camil Driessen en Teri van der Heyden zien hoe slecht er geluisterd wordt naar de AFM en hoe creatief er nog steeds met de regelgeving wordt omgesprongen.

Luisteren
In The Atlantic van juli en augustus van dit jaar schreef Jerry Useem een interessant artikel met een mogelijke verklaring voor dit slechte luisteren. In het artikel beschrijft hij op basis van verschillende wetenschappelijke onderzoeken dat macht leidt tot beschadiging van het brein. Het blijkt dat mensen, die macht ontwikkeld hebben het vermogen kwijtraken om te luisteren naar mensen in hun omgeving en zo lopen ze van de ene in de andere valkuil. Het gekke is dat mensen als ze macht verkregen hebben de kwaliteiten verliezen die ze nodig hadden om die macht te verwerven.

Neurowetenschapper
En uit onderzoek van Sukhvinder Obhi, een neurowetenschapper aan  McMaster University, in Ontario,blijkt ook dat het niet helpt als je mensen daarop wijst. Ze kunnen niet meer luisteren.Dat is een vervelende constatering. Er is echter wel iets wat er tegen helpt. Als mensen,zich niet meer machtig voelen ontstaat er weer ruimte om te luisteren stelde Obhi vast. Dat biedt mogelijkheden. De beste remedie is dat mensen, zich bewust beperken in de ontwikkeling van hun macht. Dat ze vanaf het begin van hun loopbaan leren dat ze anderen nodig hebben, dat ze het niet alleen kunnen. Daarvoor is onder andere een andere beloning en bonuscultuur nodig, een die niet gericht is op de individuele prestaties van mensen.

Aanspreken
Voor de accountantskantoren is het belangrijk dat de top hierop aangesproken wordt. Het artikel van Useem geeft weinig hoop voor zelfregulering. Er zijn commissarissen nodig die durven aanspreken en er is ook dialoog nodig tussen de top en de medewerkers over wat belangrijk is Grohnert  laat ook al zien hoe belangrijk dat is voor een nieuwe op leren gerichte cultuur. Het lijkt mij goed als ook de AFM zich van de inhoud van  het artikel van Useem op de hoogte stelt.

Wil je hierover of over iets anders verder praten bel dan 0622995926 of mail dirkboersma@excellentleiderschap.nl

 

Stel je vraag via ons contactformulier

Neem contact met ons op!
Voor al je vragen kun je bellen met

+31 492386063