Leiderschap versus somberheid

Juist als het slecht gaat komt het aan op leiderschap.

Somberheid
Het gaat slecht met de economie, de groei is eruit. Was het 10 jaar geleden nog zo dat er nooit meer een crisis zou komen, nu is het zo dat het nooit meer wordt zoals het vroeger was. Somberheid troef, ineens ontdekken we dat al ons prachtige huizenbezit alleen maar uit een reusachtige schuldenlast bestaat. Elke dag komt er zo een nieuw drama bij.
Voor leidinggevenden, zeker in bedrijven waar de budgetten krimpen betekent dat het risico dat je pas op de plaats maakt. Dat je gaat denken laten we maar even wachten tot de omstandigheden weer beter worden.

Achteruitgang
Stilstand betekent echter achteruitgang, juist mindere tijden.
Een aantal jaren geleden bezocht ik museum Fatahillah in Jakarta. Het museum is gevestigd in het oude stadhuis dat in 1700 door de Nederlanders werd gebouwd. Het museum herbergt een collectie die betrekking heeft op de geschiedenis van Indonesië. Het museum ziet er slecht verzorgd uit. Scharnieren zitten los, afzettingen hangen scheef, er ligt verpakkingsmateriaal waar het niet hoort en ik kan mij een stoel uit de collectie herinneren met een gevlochten zitting, die helemaal kapot was omdat er bezoekers op gezeten hadden.
Er was royaal personeel aanwezig, suppoosten, kaartverkopers en ander toezichthoudend personeel. Het was erg rustig in het museum, ik was de enige bezoeker. Toen ik echter het personeel aansprak op de onverzorgde toestand was het onmiddelijke antwoord:  ‘”geen geld”. Hoewel eigenlijk alles wat ik constateerde gemakkelijk zonder geld opgelost kon worden, bleek het ontbreken van financiële middelen een goede reden om dan maar helemaal niets meer te doen.
Dit gevaar dreigt ook hier in onze organisaties in een periode van crisis.

Leiderschap
Leiderschap is essentieel om uit een dergelijk patroon te blijven. Er is inspiratie en visie nodig juist in moeilijke tijden. In tijden dat er voldoende geld is uit te geven is het makkelijk om te vernieuwen en te innoveren. Diverse topmensen hebben echter laten zien hoe fout het juist dan kan gaan, geld verspillen brengt een bedrijf aan de rand van de afgrond. Nee echt leiderschap zie je juist als het moeilijk gaat. Dan moeten patronen doorbroken worden. Dan daag je mensen uit om over hun schaduw heen te stappen. Dan is het tijd om te innnoveren. Dan komt het erop aan te laten zien dat het zin heeft om ogenschijnlijk onbelangrijke dingen toch goed te doen en de puntjes op de i te zetten.