Wij helpen je graag verder! +31 492386063

Hypes en leiderschap

01 augustus 2014, gepubliceerd door Dirk Boersma

De wereld van management, organisatie en leiderschap kent een grote hoeveelheid hypes. Managers, consultants, trainers en coaches vinden regelmatig iets nieuws om achteraan te lopen. Dat leidt tot fervente volgers en even zo fervente tegenstanders. Maar waar zijn die volgers nou volger van en waar verzetten de tegenstanders zich nou tegen?

Balthasar Bekker
Op 20 maart 1634 werd in Metslawier, een klein dorp achter de dijk die Friesland beschermt tegen de Waddenzee, Balthasar Bekker geboren. Hij was de zoon van een predikant. Hij studeerde in Groningen en Franeker en werd op zijn 23e predikant in Oosterlittens, ook een klein dorp ergens in het midden van de provincie Friesland. In 1665 promoveerde hij en een jaar na zijn promotie werd hij predikant in Franeker. Hij schreef veel en kwam al snel in opspraak door de boekjes en pamfletten, die hij het licht deed zien. Hij werd predikant in Amsterdam en bezocht verschillende universiteiten . Al zijn studie en onderzoek leidde er uiteindelijk toe dat in 1991 zijn boek De betoverde wereld verscheen. Ik mocht recent een exemplaar bekijken, toen ik op bezoek was bij de man die mij over zijn school des levens vertelde. De betoverde wereld werd een bestseller. Binnen de kortste keren werden er in Nederland 4000 exemplaren van verkocht. Het boek werd bovendien vertaald in het Frans, het Duits en het Engels. In het boek ontmaskert hij theorieën over het bestaan van heksen, spoken, geesten en duivels. Hij benadrukt het belang van feitenonderzoek. In de filosofie komt men door twijfel tot zekerheid is zijn opvatting. Het is mensenwerk dat steeds verbeterd kan worden. Onderzoek en ervaring zijn erg belangrijk. ”Sien gaet voor hooren” was het devies van Bekkers. Zijn populariteit en vooral die van zijn publicaties kwamen hem duur te staan. Hij mocht geen predikant meer zijn, hoewel hij zichzelf tot de orthodoxe gelovigen rekende. Hij stierf in 1698 als ambteloos burger in Amsterdam. Een maand na zijn dood werd hij postuum lid van de Royal Society in Londen, de Britse academie voor wetenschappen. En zijn werk heeft er mede toe geleid dat de heksenvervolgingen in Nederland werden afgeschaft.

Sien gaet voor hooren
“Sien gaet voor hooren”. Daar bedoelt Bekkers mee dat je eerst goed kijkt wat er aan de hand is, dat je niet afgaat op van horen zegen, dat je checkt en controleert alvorens iets te geloven of er een mening over te verkondigen. Wij doen in onze tijd niet meer aan heksenvervolging maar wij kennen nog wel degelijk hypes, op allerlei gebied kom je ze tegen. Ook op het gebied van leiderschap, management en organisatie vliegen de hypes je om de oren. De ergernis daarover kom je onder andere tegen bij Peter van Lonkhuyzen, die zegt jeuk te krijgen van de hype Servant Leadership.
Het lastige aan hypes is dat mensen vaak niet precies weten wat ze volgen en waarom ze het volgen. Regelmatig hoor ik ook zo de termen Rijnlands en Angelsaksisch gebruiken. Of Taylor en Adam Smith krijgen weer ergens de schuld van. En dan vergeet ik nog maar even alle commotie rondom Pim Fortuijn.
“Sien gaet voor hooren” zei Bekkers al meer dan 300 jaar geleden en hoewel zijn publicaties erg populair waren, is het advies van Bekkers nog lang niet tot ieders oren doorgedrongen.

Hypes
Julian Birkinshaw, hoogleraar aan de London Businessschool, schrijft daarover in de Harvard Business Review van mei dit jaar. Hij waarschuwt voor alle hypes, die voorbijkomen in management land. Hypes worden vaak gemakkelijk opgepikt en er wordt een poging gedaan ze toe te passen in een organisatie. Vaak is men niet echt op de hoogte van het onderliggende concept, de theoretische uitgangspunten en de samenhang daartussen. Het gevolg daarvan is dat de invoering van een nieuwe aanpak volledig mislukt. Semler is meer dan achterover leunen en wachten tot de zaken vanzelf goed gaan en lean is meer dan wat statistische methoden invoeren of op een andere manier plannen en dienend leiderschap en coachend leiderschap zijn niet soft. Birkinshaw zegt dat er twee globale benaderingen zijn.

  1. Kijk de kat uit de boom, let goed op en probeer eens voorzichtig iets uit. Let bij uitproberen wel goed op of de omstandigheden het experiment toelaten. Als je een sterk hiërarchisch aangestuurde onderneming hebt is een experiment met zelfsturing alleen maar een krachtige bron voor frustratie.
  2. Ontdek de centrale gedachte. Waar gaat het nou echt om wat is de kern, wat zijn de principes en hoe kan ik daar wat mee in mijn organisatie? Je ontdekt dan bijvoorbeeld dat lean een aanpak is die nodig heeft dat medewerkers zelf regie voeren over hun productieproces. Als je dat in jouw organisatie ook kunt toepassen werkt het, anders niet.

Zorg er daarbij voor dat je jezelf en je organisatie goed kent. Het is belangrijk om te reflecteren en te evalueren. Weet wat er gebeurt in je organisatie en hoe het gebeurt. Dan weet je ook hoe je er iets anders in kan passen of wat je moet aanpassen om het nieuwe te laten passen.
En hoe ga je dan vooruit? Daarvoor schrijft Birkinshaw de volgende stappen op:

  • Neem de tijd, kijk eerst goed, onderzoek en wacht af. Misschien waait het wel weer over.
  • Als je wel doorgaat, analyseer dan het managementmodel dat in die succesformule wordt gebruikt. Wat is de logica die erachter zit? Wat zijn de vooronderstellingen ten aanzien van menselijk gedrag? Welke inzichten hebben tot dit model geleid?
  • Doorgrond de hypothesen die aan het model ten grondslag liggen.
  • Stel resultaten vast en kijk nog eens goed of de omstandigheden in jouw bedrijf overeenkomen met die van het bedrijf waar de successen gerapporteerd worden. Is jouw bureaucratie niet een sta in de weg?
  • Experimenteer, probeer uit en kijk hoe het werkt.

Wees voorzichtig en pas op je tellen in de betoverde wereld

 

Stel je vraag via ons contactformulier

Neem contact met ons op!
Voor al je vragen kun je bellen met

+31 492386063