Het resultaat van samenwerking

het Indonesiche bedrijf Telkomsel bestaat vandaag 20 jaar, reden voor een feest. Een feest om te vieren hoever je kunt komen als er goed wordt samengewerkt

20 jaar
Op mijn facebook en mijn Whatsapp is het deze dagen een drukte van belang. Oud collega’s uit Indonesië plaatsen daar voortdurend berichten omdat Telkomsel, nu de grootste mobiele operator van Indonesië, 20 jaar geleden werd opgericht. 26 Mei 1995 geldt als de officiële oprichtings datum. Een goed moment om nog eens terug te kijken. Hoe begon het 20 jaar geleden en wat is er in die tijd allemaal gebeurt en hoe zat het met het leiderschap? Mensen van PTT Telecom waren al vroeg betrokken bij de oprichting van Telkomsel. Het gevolg daarvan was dat Telkomsel al de beschikking had over een telecommunicatie netwerk, toen het bedrijf werd opgericht.

Ruimte
Er waren twee drijvende krachten achter deze voorsprong. Daar was in de eerste plaats de toenmalige directeur van de Indonesische PTT Telecom. De heer Cacuk Sudarijanto. Hij gaf veel ruimte aan jonge veelbelovende medewerkers. Eén daarvan was Garuda Sugardo, die het initiatief nam om een netwerk voor mobiele Telcommunicatie te gaan bouwen. Zonder rekening te houden met regels voorschriften en vergunningen startte hij met het bouwen, daarbij geholpen door een Nederlandse ingenieur, iemand met een enorme bevlogenheid waar het de ontwikkeling van mobiele Telecommunicatie betrof. Het was bovendien iemand, die belangstelling had voor andere culturen. Hij leerde snel Indonesisch spreken en dwong daarmee en met zijn, handen uit de mouwen mentaliteit respect af bij zijn Indonesische partners, jonge ingenieurs en natuurkundigen. Deze jonge Indonesiërs kenden wel de theorie maar waren niet gewend zelf een schroevendraaier vast te houden. Onze Nederlandse collega was dat wel. Hij klom in masten, stelde eigenhandig antennes in en gaf zo het goede voorbeeld.

Drie licenties
In 1994 besloot de Indonesische regering drie licenties voor mobiele Telecommunicatie uit te geven. Voor veel buitenlandse operators was het bezit van zo’n licentie een hoofdprijs. Er waren dan ook uit de hele wereld delegaties naar Indonesië gekomen om zo’n licentie te bemachtigen. Voor elke licentie was het noodzakelijk samen te werken met een lokale partner. Er kwamen er dei in aanmerking. Een bedrijf van een zoon van de voormalige Indonesische president, dat was het bedrijf waar de politieke macht lag. Voorts een bedrijf van een rijke Indonesische zakenman, dat was het bedrijf waar de financiële macht lag en dan was er nog de Indonesische telecomoperator. Een overheidsbedrijf, waar de meeste kennis lag op het gebied van telecommunicatie. De Nederlandse PTT Telecom deed aan alle drie de “beautycontests”mee. En, na twee keer te hebben misgegrepen lukte het om een aandeel te bemachtigen in de laatste, het bedrijf waarin de Indonesische Telecom een belangrijk aandeel zou krijgen.

Achterstand
Het bedrijf waarin wij deel zouden nemen startte als laatste, de andere twee bedrijven waren in mei 1995 al begonnen. Bovendien waren de andere twee bedrijven machtig, het ene bedrijf omdat de zoon van de president erin samenwerkte met Deutsche Telecom, dat betekende veel politieke macht en veel technische kennis uit Duitsland, Het ander bedrijf, waarin met de Amerikanen werd samengewerkt beschikte over veel financiële middelen. Het had bovendien al de beste mensen van de markt gehaald door hoge salarissen te betalen. Telkomsel begon vanuit achterstand. Het enige wat in het voordeel van Telkomsel werkte was dat er al een klein netwerk was en dat er een groepje mensen was dat al geleerd had om samen te werken en daar zeer zelfsturend in te zijn. Meneer Garuda, die de leiding had van dat clubje kreeg een positie on de directie van het nieuwe bedrijf Telkomsel. Naast hem kwam er nog een algemeen directeur van de Indonesische telekomoperator, het was mevrouw Koesmarihati, haar laatste positie in dat bedrijf was die van hoofd logistiek. Ze moest ervoor zorgen dat de benodigde spullen op het goede moment opde goede plaats kwamen.

Gedeeld leiderschap
Mevrouw Koesmarihati was een vakvrouw, je kon haar technisch niets op de mouw spelden. Ze begreep heel goed waar het om draaide in de Telcommunicatie. En, nu ze allang met pensioen is reist ze nog steeds het hele land door om initiatieven te stimuleren, die ervoor zorgen dat mensen ook in de meest afgelegen streken de beschikking krijgen over middelen om met de wereld te communiceren. Ook Garuda benadrukte voortdurend het belang van de ontwikkeling van een netwerk voor de gewone man in Indonesië. Zowel mevrouw Koesmarihati als meneer Garuda hadden een heel goed antwoord op de “why” vraag zoals Simon Sinek die stelt, ze wisten prima uit te leggen waarom we deden wat we deden. En daarmee kreeg de ontwikkeling vleugels. Er werd die eerste jaren dag en nacht gewerkt. En, er werd ook goed samengewerkt, ondanks alle verschillen, die er waren. De andere directieleden, die niet van de vaste Telecomoperator in Indonesië kwamen waren deskundig in hun vakgebied respectievelijk Financiën en Marketing. Ze lieten niet over zich heenlopen maar probeerden ook niet de eerste viool te spelen.

Belangstelling en begrip
Alleen de positie van het Nederlandse directielid was niet sterk, doordat de taal niet werd beheerst en er weinig begrip was van de  Indonesische cultuur. Daarentegen waren er een aantal andere Nederlandse experts, die de taal wel spraken of snel leerden en die belangstelling toonden voor de Indonesische cultuur. Zo ontstond er binnen Telkomsel een groep van mensen, die hun best deden elkaar te begrijpen, die hun best deden om samen te werken, die niet op hun strepen gingen staan. En, die er zo voor zorgden dat Telkomsel gestaag op de concurrentie inliep. Toen ik zelf eind december 1998 weer naar Nederland terugging was telkomsel al de grootste mobiele operator in Indonesië en nu 20 jaar later is telkomsel verreweg de grootste. Een resultaat, niet toe te schrijven aan één krachtige leider maar aan het feit dat een groep zelfsturende mensen bereid was om samen te werken om daarmee een betere communicatie voor de mensen in het land mogelijk te maken.

Gefeliciteerd!