Grijp je kansen

In de pers kom je veel berichten tegen over de weerbarstige overdracht van taken van de centrale overheid naar de gemeenten en de burgers. Voortduren zijn er voorwaarden waaraan( nog) niet voldaan is of budgetten, die ontbreken. Professor Saras Sarasvathy houdt ons echter op basis van de onderzoeken, die ze deed voor dat het beste is om te gaan roeien met de riemen die je hebt.

Mop
Jaren geleden in mijn PTT tijd hoorde ik een mop, die mensen bij de PTT aan elkaar vertelden. De mop ging ongeveer zo; Een PTT ambtenaar overlijdt, wordt begraven, stijgt op naar de hemel en komt aan voor de hemelpoort. Aan de hemelpoort wordt hij opgewacht door Petrus. Die neemt hem mee naar een gang. In die gang zijn twee deuren. Boven de ene deur staat PTT hemel en boven de andere deur staat PTT hel. Het blijkt dat besloten is dat de man naar de PTT hel moet en Petrus brengt hem naar de deur, opent deze en duwt de man naar binnen. De man valt voorover, bedekt zijn hoofd met zijn armen, kruipt in elkaar en blijft zo liggen. Langzaam maar zeker wordt hij zich bewust van alle geluiden om hem heen. Het lijkt wel feest, gezang, gejoel, muziek. Hij durft voorzichtig te kijken en ja hoor iedereen is aan het feesten. Ze hebben zich vergist denkt de man en hij vraagt het aan één van de andere aanwezigen. De aangesprokene bevestigt echter dat hij inderdaad in de PTT hel terecht gekomen is en voegt eraan toe. “Ja, het is hier net als beneden, dan is er weer geen pek dan zijn er weer geen veren”.

Grijp de kans
Dit beeld kwam bij mij boven na het lezen van de blog ”Geef leiding alsof je morgen failliet kunt gaan” van Eelco Smit. Hij behandeld in die blog 5 inzichten uit het boek Corporate Effectuation van Thomas Blekman. De inzichten komen van Saras Sarasvathy, die er onderzoek naar deed. Ze ontdekte dat succesvolle ondernemers in staat zijn gebruik te maken van de mogelijkheden, die er zijn en niet wachten tot de wind uit de goede hoek waait voor ze van wal steken.
Effectuation gaat over intern ondernemerschap. Iets waar de afgelopen decennia veel over gesproken is ook bij de overheid. Daarbij hebben we van alles fout zien gaan. Variërend van het ontbreken van middelen en voorwaarden om taken goed uit te kunnen voeren tot megalomane projecten omdat het geld aan luxeauto’s dure dienstreizen, woekerpolissen en megalomane gebouwen werd besteed.
Ok in de publiciteit over de overdracht van taken van de centrale overheid naar burgers en gemeenten gaat het steeds over het ontbreken van iets over niet vervulde voorwaarden aan de ene kant en een ongebreidelde inzet van interimmers en consultants aan de andere kant. Sarasvathy benadrukt dat het succesvol ondernemerschap niet gebaseerd is op het wachten op de juiste condities en ook niet op veel geld uitgeven.

Vijf inzichten
De volgende inzichten komt zij tegen bij succesvolle ondernemers.

1. Het eerste is; kijk naar wat je hebt en ga daarmee aan het werk. Daar zit een boeiende link naar coachend leiding geven want daarbij gaat het erom mensen de kans geven het beste uit zichzelf te halen. En dat is wat anders dan functieprofielen opstellen en dan ontdekken dat je niemand hebt die daaraan voldoet zodat je dus niet aan de slag kunt. Roeien met de riemen die je hebt betekent dat je een goed inzicht hebt in die riemen dat je weet welke mogelijkheden je menden hebben en dat je met ze in gesprek bent over het ontwikkelen ervan. Als je alleen maar bezig bent mensen de maat te nemen dan kom je steeds tekort en ontmoedig je jezelf.
2. Het tweede inzicht is vraag je af hoeveel je bereid bent te investeren. Wat is het je waard. Kijk daarbij naar het belang van het resultaat en zet dat af tegen de waarde van de investering. Ik voeg daar graag aan  toe dat je kunt investeren in geld, in tijd, in aandacht. Het is belangrijk om op de juiste manier te investeren. Vaak wordt er in geld gedacht maar niet alles is met geld te realiseren. Je mensen ontwikkelen doe je vooral door er tijd een aandacht in te steken. Vraag je van te voren af hoeveel je wilt investeren en als je daarover dreigt te gaan, ga dan niet eindeloos door maar trek op tijd de stekker eruit. Sarasvathy benadrukt hierbij het belang van denken in resultaat in plaats van het denken in investeringen. Ook daar komt het model voor coachend leiding geven goed van pas. Je denkt en werkt  vanuit het toekomstbeeld (TROA).
3. Het derde inzicht is werk samen zoveel je kan. Doe dat met iedereen die dat wil en die aan hetzelfde resultaat wil werken. Sarasvathy spreekt hier over “Crazy quilt” Een fantasierijk patchwork patroon. De aanbestedingsprocedures waarmee wij  te maken hebben voorkomen zo ’n patroon, ze zijn planmatig en leiden tot samenwerken met partners die aan vooropgestelde eisen voldoen. Sarasvathy benadrukt dat ondernemers juist succesvol zijn door onverwachte en verrassende samenwerkingsverbanden. Bovendien investeren al die samenwerkende partners een beetje en kom je sneller tot mooiere resultaten.
4. Het vierde uitgangspunt is dat een plan is om vanaf te wijken. Heb oog voor kansen en mogelijkheden, die zich onderweg voordoen. Een plan maken is prima als je je er maar bewust van bent dat je de ruimte neemt ervan af te wijken. Dat is in organisaties waar gewerkt wordt met strakke planningen en een al even strakke controle daarop heel lastig.
5. Het vijfde uitgangspunt is stel je mensen centraal. Dat is de kern van coachend leiderschap. Je staat voortdurend oog in oog met onverwachte gebeurtenissen en veranderende omstandigheden. Mensen vinden daar sneller en effectiever een antwoord op dan plannen. Het duurt ook lang als mensen op een planningswijziging moeten wachten. Dus, zorg ervoor dat je mensen zelf kunnen, willen en durven denken en handelen. Geef de mensen met wie je werkt de kans om zelfsturend te zijn. Op die manier kun jij de trend bepalen en wordt je niet door de trend bepaald. Daarmee zijn we terug bij het eerste inzicht, ga coachend leiding geven zodat je veel middelen tot je beschikking hebt.