Doen

Verandering is het gevolg van actie

Een coachvraag
Mijn gesprekspartner, een vrij hoge manager,  had er goed over nagedacht, hij had zich duidelijk voorbereid op het intakegesprek. Hij wilde nu wel eens weten hoe het kwam dat hij op de momenten dat het erom ging zijn mond niet open deed. Ja, hij wist genoeg van het vak, meer zelfs dan de meeste anderen, maar het overkwam hem te vaak dat er voor een oplossing gekozen werd die eigenlijk niet klopte. Hij wist wat de goede oplossing was geweest en soms als het fout was gegaan, kwam hij er ook wel eens mee. Dan zei hij: “Als we het nu zo gedaan hadden?” en soms gaven ze hem dan ook wel gelijk. Maar, een volgende keer ging het toch weer precies zoals vroeger. Nu wilde hij deze coaching sessies wel eens gebruiken om er achter te komen hoe dat kwam, wat zou er nu de oorzaak van zijn dat hij dan toch zijn mond niet open deed?
Ik was blij dat hij zich goed op het gesprek had voorbereid, hij nam de coaching serieus en er was iets waar hij niet tevreden over was. Hij leek zelf ook tevreden met het door hem voorgelegde vraagstuk. Of, liever gezegd over het feit dat hij iets had voorgelegd. Misschien wel dat hij voldaan had aan de verwachtingen, waarvan hij dacht dat ze passend waren voor zo’n coachgesprek.

Wat wil jij?
Ik vroeg hem wat hij in dit intakegesprek wilde bereiken en hij schrok zichtbaar van die vraag. Hij,…. iets bereiken? Hij had zijn vraagstuk toch al voorbereid en nu moest ik aan de slag. Hij herstelde zich snel en gaf aan dat hij graag wilde dat er aan het eind van het gesprek inzicht zou zijn ontstaan in al de factoren, die hem ervan weerhielden zijn mond open te doen. In de daaropvolgende coachgesprekken konden we dat dan verder uitwerken. Op mijn vraag wat hij dan met die inzichten ging doen, bleef het opnieuw even stil, “Ja,…. uitzoeken wat hij dan aan die oorzaken zou kunnen doen. Nog eens nadenken welke mogelijkheden er zouden kunnen zijn om daar iets aan te veranderen.”

En dan…
“En dan….?” Er volgde een stilte. “Wat ga je dan anders doen?” Hij moest er diep over nadenken. “Ja ….hij wilde directer zijn. Hij wilde assertiever zijn, misschien wel sneller zeggen wat hij vond en wat hij dacht en zich dan niet de kaas van het brood laten eten.”
Ik vroeg hem wanneer hij daarmee wilde beginnen. Eerst zei hij na afloop van de coachgesprekken, maar hij hoorde het zichzelf zeggen en hij veranderde zijn inzicht.
In ons eerste gesprek veranderde hij in z’n wensen ten aanzien van het coachtraject. Hij wilde veel liever dat hij morgen de dingen al anders deed en hij heeft “anders doen” de inzet van het coachtraject gemaakt in plaats van uitzoeken hoe het komt dat je het niet doet.

Onderzoek en analyse
Dit verschijnsel komen wij heel vaak tegen, uitzoeken hoe het komt. Analyseren waar de barrières zitten, waar ze vandaan komen en welke strategieën er zijn om die barrières te slechten of weg te nemen. Daar komen we dan nooit helemaal aan toe want we ontdekken er steeds nieuwe. Voor je het weet zit je in psychoanalyse of komt er een diepgaand onderzoek naar de organisatiecultuur. En wat gebeurt er als we de resultaten hebben? Dan constateren we dat het moeilijk is om er iets aan te doen.

Anders doen
Mijn coachee is met mij die kant niet opgegaan. Vanaf ons eerste gesprek hebben we ons gericht op anders doen. Als hij anders doet moeten anderen het ook anders gaan doen. Hij ging patronen doorbreken. Eerst zijn eigen patronen, maar de patronen van anderen volgden als vanzelf. Je patronen zijn namelijk altijd interactiepatronen. Als jij iets anders doet merkt de ander dat en moet op zoek naar een passende reactie, die anders is dan de reacties die hij vroeger liet zien.
Onderzoeken, analyseren en plannen maken zijn vaak een prachtige reden om nog niet in actie te komen. Echte verandering ontstaat echter door actie, niet door plannen, zelfs niet als het implementatieplannen zijn.
Mijn coachee is er wel bij gevaren. Die heeft inmiddels andere patronen doen ontstaan door zijn gedrag, waar hijzelf en zijn omgeving heel gelukkig mee zijn. Natuurlijk hebben we wel eens geanalyseerd en hij heeft het boekje “Afspreken en Aanspreken” van Willem Verhoeven gelezen.
Belangrijk is echter dat hij het nu anders doet, zoals hij het eigenlijk altijd al graag gewild had