De school des levens

Pas als je terugkijkt zie je wat het belang was van de dingen die je hebt gedaan. waar heb je het meeste aan gehad? Achteraf blijkt de waardering anders dan je van te voren had ingeschat

Moestuin
Vol trots liet hij mij zijn tuin zien. Een prachtige moestuin, zo’n grote moestuin had ik nog niet zo vaak gezien. De tuin lag er prachtig bij. Boontjes, bietjes, pastinaak, groenlof, kaardebol en ook zonnebloemen en kijk er zaten groenlingen in de zonnebloemen, die kwamen daar hun kostje opscharrelen en de kaardebol, die was voor de puttertjes. Als er in de winter niet veel meer te eten was voor die prachtige vogeltjes dan was er in de kaardebol altijd nog wel wat te halen. De tuin was zijn lust en zijn leven. Hij had er, nu hij met pensioen was, ook meer tijd voor . Hij had een lange loopbaan achter de rug. In de vierde klas van de HBS was hij van school gehaald. Hij was toen nog maar vijftien. Z’n vader was overleden en ze hadden het niet breed thuis, hij moest er samen met de anderen voor zorgen dat er brood op de plank kwam.

Commando
En….., hij keek me onderzoekend aan,hij was in militaire dienst gegaan.Dat verraste me inderdaad. Commando was hij geworden. En, na het tot commandant geschopt te hebben was hij in een in die tijd snel ontwikkelende sector terecht gekomen. De IT sector. Hij had allerlei opleidingen gevolgd op het gebied van de ontwikkeling van informatie technologie, de Ambi diploma’s had hij op zak. Hij was ook nauw betrokken geweest bij de privatisering van de Telecommunicatiemarkt in Nederland en had meegewerkt in de opstartfase bij een van de eerste concurrenten van KPN. Hij was ook actief geweest in de medezeggenschap, actief als OR lid. Daarnaast had hij ook nog in de politiek gezeten, jarenlang was hij raadslid en later wethouder en locoburgemeester geweest. Toen hij hoorde dat ik andragologie( wetenschap van het veranderen van mensen in doelgerichte veranderingsprocessen) had gestudeerd en daar tijdens mijn studie weinig plezier aan had beleefd. Keek hij me verbaasd aan. Hoe kon het nou dat ik dat geen mooie studie had gevonden? Ik legde hem uit dat ik niet in staat was om de theorie , die ik daar kreeg in verband te brengen met het gewone leven, met de praktijk. Later toen ik naast en full time baan mijn doctoraal moest doen genoot ik ervan. De theorie hielp mij toen bij het nadenken over de praktijk van alle dag.

Aap uit de mouw
 Wat later in het gesprek kwam voor mij de aap uit de mouw. Hij had zelf in de deeltijd arbeidsverhoudingen gestudeerd. Iets wat nu HBO Personeel en Arbeid zou heten en hij was er enthousiast over die studie. Hij legde me uit dat dat de studie was waaraan hij het meeste had gehad. Alle andere opleidingen vielen in het niet bij deze opleiding. Want, zei hij het gaat altijd om mensen. Je kunt wal alles weten maar als je de menen niet begrijpt, als je niet begrijpt waarom ze doen wat ze doen. Hoe ze zich gedragen in een groep, dan heb je aan al die andere kennis niet. Je kunt mensen niet veranderen legde hij me uit. Met duwen, trekken en overtuigen krijg je ze niet in beweging. Mensen kunnen alleen zichzelf veranderen en daarover had hij geleerd op de Sociale academie. In alle functie, die hij had vervuld had hij daar het meeste aan gehad. Bij de commando’s had hij trouwens ook wel veel geleerd. Daar had hij geleerd wat vertrouwen was. Hij wist niet precies hoe hij dat geleerd had. Maar hij zag snel of het vertrouwen er was. Of je zonder veel woorden te gebruiken van elkaar op aan kon. Dat was belangrijk  zei hij. Niet alleen bij een risicovolle militaire operatie maar ook in de burgermaatschappij als het er op aan kwam. Als een groep mensen, zich ergens door laat meevoeren als er bijvoorbeeld een soort heksenjacht ontstaat. Als de mensen in een buurt zich tegen één gezin richten of iets dergelijks dan moet je als bestuurder je rug recht houden en altijd bij de feiten blijven. Het is in een team dan belangrijk te weten dat je van elkaar op aan kunt.

Het gaat om mensen
Ja, het gaat om mensen, altijd gaat het om mensen. En om met mensen te werken moet je ze kunnen en willen begrijpen, je moet dus goed kunnen luisteren, niet alleen naar wat gezegd wordt maar vooral ook naar wat niet gezegd wordt. Begrijpen is een voorwaarde voor verbinding en verbinding geeft voeding aan vertrouwen. Vertrouwen geeft mensen de kans en de ruimte om te veranderen. Het was fijn dat deze meneer zijn ervaringen , de ervaringen uit de school des levens, zoals hij het noemde, met mij wilde delen.