Houd je roer recht

Toets de uitvoering voortdurend op haar relatie met de visie

Odyssee
Als Odysseus Troje heeft ingenomen, na een jarenlang belegering, die uiteindelijk dankzij het beroemde Paard van Troje in het voordeel van de Grieken eindigt, gaat hij terug naar huis. Hij gaat terug naar zijn geliefde Penelope. Uit de verhalen van de oude Grieken komt Penelope naar voren als een echte schoonheid. Alle mannen wilden haar als vrouw. Osysseus zal dus wel haast gehad hebben om weer thuis te komen om zo met Penelope herenigd te worden. Helaas voor Odysseus en Penelope duurt het nog wel 10 jaar voordat ze elkaar weer terug zien. Maar eind goed, al goed. Na 10 jaar en vele spannende avonturen worden ze weer met elkaar verenigd. Het verhaal van Odysseus en Penelope is door de grote Griekse dichter Homerus beschreven in zijn Odyssee. Het is een verhaal vol spannende en adembenemende avonturen. Er zijn veel populaire versies van gemaakt, dus als je het wilt lezen is het heel toegankelijk.

Niet haalbaar
Ik moest aan het verhaal van Odysseus denken toen ik in gesprek was met het managementteam bij een klant. In het gesprek bleek al spoedig dat de visie weer kopje onder was gegaan. Het was nog niet zo lang geleden dat de visie helder was geformuleerd. De leden van het managementteam hadden enthousiast meegewerkt aan het goed en scherp onder woorden brengen van de visie. Maar nu, misschien twee of drie jaar verder, zei ineens één van de MT leden zo maar langs z’n neus weg dat die visie natuurlijk niet gehaald kon worden. Er waren in de omstandigheden zoveel zaken veranderd dat het koersen op de ooit zo enthousiast opgestelde visie toch niet haalbaar was. Het was fijn dat dit MT-lid die uitspraak deed. Het gesprek nam er een andere wending door. Er waren teamleden die instemmend bromden toen hij het zei. Maar er waren ook twee teamleden die nogal fel en verbaasd reageerden. “Hoezo is die visie niet meer haalbaar?” En in een stevige discussie werd de visie getoetst aan de nieuwe realiteit die stap voor stap was ontstaan. Al pratend ontstond er toch consensus over het feit dat de oude visie nog niets aan kracht verloren had en dat doordat de omstandigheden waren veranderd wel de strategie maar niet de visie moest veranderen. De visie werd weer eens even scherp neergezet en er werd onderzocht, hoe vanuit de oorspronkelijke visie, met de nieuwe omstandigheden moest worden omgegaan.

Gevaren en verleidingen
In het verhaal van Odysseus wordt zichtbaar waardoor we de visie uit het oog verliezen. Er moet op dit eiland nog met vijanden worden afgerekend, op het volgende eiland wordt het heerlijkste voedsel voorgeschoteld, waardoor de mannen in een fijne roes komen.,Na nog veel reuzen, mooie tovenaressen, boze goden en de onderwereld komt Odysseus tenslotte terug bij Penelope op Ithaka.
Odysseus en zijn mannen dreigen steeds vastgehouden te worden doordat ze zich ergens erg prettig en op hun gemak voelen of doordat ze hun weg versperd zien door allerlei gevaren. Het kost elke keer moeite om verder te gaan en op koers te blijven.
Dat gebeurt in organisaties ook. Een visie opstellen of wakker kussen is één en dat lukt vaak wel. Vaak is de visie overigens te vaag en te complex. Dan is het erg gemakkelijk voor de mensen, die door de visie geleid zouden moeten worden, hun blik te richten op iets wat duidelijker en aantrekkelijker is. Maar ook als zoals in het geval van Odysseus de visie wel helder en krachtig is, liggen er in het uitvoeringsproces voortdurend zaken in de weg, die ervoor zorgen dat de visie uit het oog verloren wordt.

Wat helpt

• Wat helpt om dat te voorkomen is een scherpe, heldere visie. Niet één waarvoor je een half A 4tje nodig hebt maar een die in één of twee regels gezegd kan worden.
• Het is belangrijk dat iedereen in de organisatie die visie in eigen woorden kan herhalen. Dat lukt niet door de visie op papier of in een videoboodschap van de CEO te delen. Het is ook nodig dat mensen die visie zelf eens in de mond nemen en zichzelf en anderen laten horen hoe de visie uit hun mond klinkt.
• En tenslotte moet de CEO net als Odysseus in het verhaal elke keer opnieuw het gesprek over de visie weer aangaan. Met zijn managers toetsen of de visie nog gevolgd wordt, of het nog klopt wat er in de operatieën gebeurt. In Odysseus kun je lezen hoe hard dat werken is. Als je het echter nalaat raak je vanzelf je koers kwijt. Om op koers te blijven stel je keer op keer opnieuw de vraag aan de mensen om je heen hoe hun handelen zich verhoudt tot de visie. Op die manier blijf je op koers.

Om met het oude Nederlandse liedje; Wie gaat er mee over zee, te spreken: “Houd het roer recht”