Het huwelijk 2

Met zelfsturing is het hard werken maar bereik je de mooiste resultaten

Interactie
Ik zit weer thuis, in Zennewijnen. De mooie week in Zuid Frankrijk is voorbij. Met twee families, een hele week in een afgelegen kasteel in een klein dorpje. Ik zit er nog vol van en ik kan het niet laten er nog een keer over te schrijven. Voor we vertrokken moest ik denken aan de eenakter “Huis Clos” van Jean Paul Sartre. Een toneelstuk wat in 1947 voor het eerst werd opgevoerd. Het toneelstuk laat zien hoe we door ons gedrag aan elkaar verbonden zijn en hoe lastig het is om uit die verbondenheid weg te komen. Voor je het weet bepaald een aaneenschakeling van gedragingen de sfeer van de situatie waarin je je bevindt. Het is de interactie tussen de aanwezige mensen, die bepalend is. Eén ding kan verschil maken één ding de beweging inzetten naar een andere sfeer en dat is leiderschap. De afgelopen week is een mooie week geweest door het huwelijk van mijn dochter en door het getoonde leiderschap.

Gedeeld leiderschap
Het leiderschap waarover ik het hier heb was niet het directieve leiderschap. Niet het leiderschap van “ik kom, ik zie en ik overwin”. Het was gedeeld leiderschap en leiderschap wat gekenmerkt werd door de bereidheid leiderschap met elkaar te delen. Dat komt omdat iedereen, als het erop aankwam, bereid was een bescheiden positie in te nemen en niemand in z’n leiderschap doordrukte of het gezelschap dwong. Het was leiderschap waarbij er een intensieve niet altijd heel zichtbare communicatie was tussen de in het kasteel aanwezige mensen.
Eigenlijk was de opdracht voor de twee families een heel lastige opdracht. Er was maar één doel en dat was er samen een gezellige week van maken om te vieren dat twee jonge mensen met elkaar in het huwelijk traden. Daar bestaan natuurlijk allerlei opvattingen over variërend van alles samen doen tot ieder zijn eigen gang gaan. Het werd een mix van die twee veel samen doen maar ook je eigen gang gaan. Dat kon door duidelijk te zijn over wat je wilde en in te schikken als anderen dat niet wilden en daar evenwicht en balans in bewaren. Hoewel er zeker spanningen waren ben ik erg blij en dankbaar dat het ons gelukt is er een feestelijke week van te maken.

Gedrag
In onze organisaties, waar we een groot deel van onze tijd met elkaar doorbrengen, komen dezelfde dingen voor. Ook daar wordt de sfeer bepaald door het effect van ons gedag op dat van anderen en het gedrag van anderen op ons. Dat kan snel leiden tot drie niet effectieve soorten gedrag. De ene is dat we wachten tot “de leider” dat probleem gaat oplossen en de tweede is dat we het niet aan de orde stellen in de hop dat we het niet merken door het niet te benoemen en er ons hoofd voor in het zand te steken, de derde is dat we erop gaan organiseren, door ervoor te zorgen dat er een structuur is waardoor we, alleen formeel, iets met elkaar te maken hebben.
Wachten op de leider zadelt deze met een groot probleem op en lost uiteindelijk niets op omdat elke actie van die leider de voedingsbodem is voor een nieuw probleem.
Het probleem verzwijgen maakt het groter. Het laat, wat we in de theorie “koude conflicten” noemen, ontstaan. Die zijn niet bevorderlijk voor de effectiviteit van een organisatie.
Het opknippen van de organisatie in hokjes waardoor we elkaar niet kunnen bijten en alleen de voorgeschreven informatie wordt uitgewisseld leidt gemakkelijk tot bureaucratie en een stroef werkende organisatie.

Zelfsturing
De enige effectieve oplossing is het scheppen van een situatie waarin mensen zelf verantwoordelijkheid nemen. Vanuit een bewustzijn van het resultaat wat moet worden neergezet. Dat betekent om met Willem Verhoeven te spreken “zelfsturende medewerkers” en daarmee gedeeld leiderschap. Ik wil niet beweren dat dat gemakkelijk is of dat het geen inspanning behoeft. Het tegendeel is waar. Je moet er hard voor werken maar als je dat gedaan hebt is het ook de moeite waard om op de behaalde resultaten terug te kijken.
Ik kan dan mijn jongste dochter, niet degene die trouwde, wel gelijk geven toen ze gisteren zei dat het “De mooiste week van haar leven was”