Ruimte en richting

Soms ontdek je plotseling een verband, kom je op een oplossing of zie je een metafoor. In het bad ontdekte Archimedes de gelijknamige wet en Newton ontdekte de zwaartekracht toen hij liggend onder een boom een appel zag vallen. Zo zag ik gisteren ineens de parallellen tussen zagen en coachend leiding geven

Eureka
Toen Archimedes in het bad zat kwam ineens de gedachte bij hem binnen, die wij nu nog kennen als de “wet van Archimedes”. Die wet leert ons dat: ”De opwaartse kracht die een lichaam in een vloeistof ondervindt is even groot als het gewicht van de verplaatste vloeistof”. Het verhaal gaat dat Archimedes toen hij dat inzicht kreeg uit bad sprong en onder het slaken van de kreet “Eureka” (ik heb het) de straat oprende naar de koning toe. Hij kon de koning vertellen dat hij nu wist of de kroon van de koning van puur goud was gemaakt of dat er zilver door het goud gemengd was. Hij hoefde de kroon daarvoor niet te smelten. Inzichten kunnen zo plotseling ontstaan. Ze ontstaan in ons onbewuste. We zijn dan al langere tijd met een vraagstuk bezig en ineens zien we de oplossing. Of we zien het verband tussen dingen. Newton ontdekte de zwaartekracht toen hij een appel uit een boom zag vallen.

Zagen
En zo ontdekte ik gisteren plotseling een mooie metafoor voor coachend leiding geven. Samen met een collega was ik wat aan het klussen in mijn nieuwe huis en bij dat klussen moest er ook gezaagd worden. Dat zou ik wel even doen. Mijn arm is alweer voldoende hersteld en ik zaag trouwens met rechts en dat is de arm waarvan het sleutelbeen niet gebroken is. Ik zou de plank even snel inkorten, dan kon mijn collega door. Toen ik bijna klaar was kwam hij er bij staan. Hij zag dat ik scheef zaagde en sprak de woorden, die ik al vaak gehoord had. “Dirk, je moet de zaag het werk laten doen. Jij zet teveel druk op de zaag. Jij dwingt de zaag, en dan kun je niet recht zagen”. Nee, dat bleek wel, dat zag ik ook. Het resultaat was inderdaad niet mooi, maar ik had me daar al bij neergelegd en in mijn hart de schuld aan de zaag gegeven.

Timmerman
Ik herinnerde mij de tijd dat ik mijn huis in Niehove aan het verbouwen was. Voor de grote dingen, zoals een nieuw dak, kwam de timmerman. De rollen waren dan omgedraaid. Ik mocht de timmerman dan een beetje helpen, onder andere met zagen. En ik weet nog goed hoe Jan of Klaas Hovenga  tegen me zeiden: ”Je moet de zaag het werk laten doen” Dat zeiden ze als ze weer eens ontdekten dat ik de balken of de planken scheef had afgezaagd. En ja, de zaag het werk laten doen was veel prettiger. Het resultaat was beter en je hoefde niet zo je best te doen. Je kreeg geen pijn in je armen. Het zaagblad werd niet krom en de tanden van de zaag bleven nog scherp ook. Je hoefde alleen maar de richting in de gaten te houden. Daarbij was het meestal voldoende dat je naar de streep keek, die je daarvoor met behulp van den duimstok en een winkelhaak op het hout had getekend. Ja, ik wist het wel maar het was blijkbaar niet mijn tweede natuur geworden. Haast en beperkte tijd lieten me nog steeds in de valkuil van het dwingen en druk zetten lopen. Met alle negatieve gevolgen van dien. Gisteren heb ik het ook nog even zonder druk en dwang geprobeerd en dat ging gelijk weer goed.

Ruimte en richting
Ik bedacht ineens  dat je bij leiding geven tegen dezelfde dingen aanloopt. Ook daar geldt dat je de medewerker het werk moet laten doen en dat je iemand daarbij zijn eigen talenten en competenties moet laten inzetten. Je spreekt samen de richting af en houdt die samen in de gaten. Maar je dwingt niet en oefent geen druk uit. Zodra je dat gaat doen gaat het mis met het werk. De resultaten lijden eronder. Het is wel belangrijk om van te voren vast te stellen wat er bereikt moet worden, maar laat de medewerkers daarna zijn gang gaan. Geef ruimte en beperk je tot het regelmatig afstemmen over de richting. Als je druk uitoefent op een zaagblad gaat het krom staan, dan kun je er helemaal niet meer recht mee zagen. Dan moet je eerst de zaag weer recht laten maken voor je ermee kunt werken. Ik heb me voorgenomen deze zaagles nooit meer te vergeten. Voortaan laat ik de zaag het werk doen. Letterlijk, maar zeker ook figuurlijk.