Wat is nodig voor innovatie?

Innovatie is van levensbelang voor een organisatie. En er wordt veel energie gestoken in het op gang brengen van innovatie. Innovatie is echter een weerbarstige materie. Wat is er nu nodig om voor een innovatie vriendelijk klimaat te zorgen?

Innovatie
Gisteren was ik op bezoek bij de Antwerp School of Management. Ik had een afspraak met een onderzoeker, die zich richt op de rol van leiderschap bij innovatie. Bij de Leader Gathering van diezelfde school enkele weken geleden, hadden we even met elkaar gesproken en elkaar gevonden op de gemeenschappelijke observatie dat de aanwezigheid van experts op het gebied van innovatie of een manager die ervoor verantwoordelijk was gemaakt, geen enkele garantie gaf voor het ook daadwerkelijk doen plaatsvinden van die innovatie. We hadden beiden intensieve ervaringen met een grote organisatie waar, ondanks de aanwezigheid van die functionarissen en het belegd zijn van het onderwerp in de organisatie, er nauwelijks of geen innovatie tot stand kwam. Initiatieven liepen vast in de bureaucratie en vaak waren de verantwoordelijken als het ware verlamd door de wijze waarop met hun ideeën werd omgegaan.

Geen resultaat
Mijn gesprekspartner vertelde over door hem ontwikkelde producten, die in de board werden afgewezen met argumenten als “geen evidence”, “daar is geen markt voor” of “niet onze core business”. Al zijn ideeën waren nu door een concurrent van dat bedrijf op de markt gebracht en zeer succesvol. Zijn verhalen deden me denken aan het verhaal van Philips en de ontwikkeling van video. En mij schoot ook weer de presentatie van de HR baas van Philips in gedachten, die een paar jaar geleden zei dat de tijd tussen lead en markt bij Philips veel te lang was.

Welke variabele?
De onderzoeker deed nu onderzoek naar de vraag welke cultuur en welk leiderschap noodzakelijk zijn om ervoor te zorgen dat innovatie wel vorm krijgt en in producten en diensten wordt vertaald. Hij was op het spoor van een belangrijke variabele en die variabel was “weten wat klanten willen”. En daarvoor moet je luisteren naar klanten en weten wat klanten voelen en denken. In kleine organisaties lukt dat vaak nog wel, maar als organisaties groter worden gaat het steeds moeilijker.

Geaggregeerde informatie
De informatie waar de top over beschikt wordt steeds beperkter, steeds kwantitatiever en steeds minder kwalitatief. Besluiten worden genomen op basis van geaggregeerde data waar elke nuance uit verdwenen is. In de top van de organisatie is de kennis van klanten beperkt tot de resultaten van survey en onderzoeken. Het gaat om informatie uit grote databases en het gaat altijd om grootste gemene delers. Vaak worden ze ook nog gegenereerd door consultants. Er is nauwelijks informatie die rechtstreeks van de klant komt.

Wat we denken
Zo wordt er geleverd of geproduceerd wat we denken dat de klanten leuk of goed zullen vinden. Wat klanten echt willen of leuk vinden weten we niet. De beste manier om daar achter te komen wordt over het hoofd gezien en niet gebruikt. Die beste manier is gebruik maken van de oren, ogen en intuïtie van de medewerkers. Dat zijn de mensen die direct contact met klanten hebben. Je moet dus naar deze mensen luisteren en het is belangrijk om een situatie te scheppen waarin deze mensen de ruimte voelen om hun ervaringen te delen en er over te praten met hun leidinggevenden. Die moeten er vervolgens voor zorgen dat die informatie hoger in de organisatie terecht komt. Daarbij is het erg belangrijk dat nuances zichtbaar blijven. Alleen dan kan die informatie de bron zijn van innovatie. Daarmee zitten we op de lijn van professor Hal Gregersen, die benadrukt hoe belangrijk kijken luisteren en vragen zijn voor innovatie.

Coachend leidinggeven
Het zijn de leidinggevenden die daar de voorwaarden voor moeten scheppen. En een uitstekende manier om dat te doen is coachend leidinggeven. Een coachende leidinggevende is niet iemand die alles het beste weet. Het is iemand die in staat is de kwaliteiten en talenten in een organisatie bloot te leggen en de ontwikkeling ervan te stimuleren. Dat het werkt zien wij bij in ons werk van zeer nabij. We zien het bij de organisaties, die op die manier aandacht geven aan de ontwikkeling van hun management. Die daar ruimte voor geven en die zelf intensief bij die ontwikkelingen betrokken zijn en blijven. Daar ontstaan nieuwe producten en diensten Wat zou het voor jou organisatie kunnen betekenen? ?