Doorvragen

Mythes en halve waarheden spelen een grote rol in organisaties. Hoe kun je ervoor zorgen dat in jou organisatie de feiten een belangrijke rol gaan spelen? Meten is weten.

Halve waarheden
In hun artikel over evidence based management gaan Pfeffer en Sutton wat dieper in op een aantal voorbeelden van mythen, die tot op de dag van vandaag vaak een belangrijke rol spelen in de strategie van organisaties. Zo bestaat er de opvatting dat medewerkers aandeelhouder maken een positief effect heeft op de resultaten van een onderneming omdat de mensen zich op die manier bewuster zijn van hun eigenaarschap en zich meer en beter inzetten voor het bedrijf. Die opvatting  wordt niet bevestigd door uitgebreid onderzoek, daarnaar gedaan door Dan R. Dalton, die maar liefst 220 studies naar dit thema nog eens op een rij zette. Het resultaat is dat er geen relatie kan worden gelegd tussen aandelenbezit bij medewerkers en de financiële resultaten van een bedrijf. En datzelfde geldt ook voor de opvatting dat je de eerste moet zijn, die met een nieuw product op de markt komt. Uit onderzoek blijkt dat het juist de bedrijven, die als tweede of als derde bedrijf met een product op de markt komen veel succesvoller zijn. Ik kan mij nog goed herinneren hoe bang wij waren en hoe we elkaar bang maakten omdat wij als derde mobile telecomoperator actief werden op de Indonesische markt. We waren ervan overtuigd dat de eerder gestarte concurrenten het dik van ons zouden winnen en dat alleen de onaantrekkelijke minder winstgevende klanten voor ons over zouden blijven. En nu 20 jaar later bestaat één van de concurrenten niet meer en is de ander nog niet half zo groot als het bedrijf waar wij toen mee startten. Het is nu de op vier na grootste mobiele telecomoperator ter wereld.

De leider
Een andere overtuiging, de overtuiging dat de leider het verschil maakt, wordt ook slechts gedeeltelijk bevestigd door onderzoek. De leider is één van de factoren en kleiner dan we gewoonlijk denken. Het is echter wel zo dat slechte leiders een negatief effect blijken te hebben op het bedrijfsresultaat. Dus het is belangrijk voor een organisatie om slechte leiders te voorkomen.
Pfeffer en Sutton doen suggesties over hoe je, als je zelf behept bent met geloof in mythes en belemmerende veronderstellingen, er vanaf kunt komen. Ik schreef daar gisteren over.
Het is echter vooral belangrijk om ervoor te zorgen dat alle leidinggevenden of misschien zelfs alle medewerkers zich in hun werk laten leiden door de feiten in plaats van door vooronderstellingen en mythes. En daarvoor kun je een paar dingen doen.

Vraag naar feiten
Om te beginnen is het belangrijk om altijd naar evidence (de feiten) te vragen en je niet langer te verlaten op mythes en halve waarheden. Het gaat hier om het aloude meten is weten. Maar dan niet alleen de euro’s, maar vooral de zaken die voor de kwaliteit van het werk de maatstaf zijn. En als er iets is wat niet gemeten kan worden, dan meld je dat expliciet. Dan laat je dat niet weg. Zo gaan mensen nadenken over manieren om te meten wat nog niet gemeten kan worden.

Verbanden zichtbaar maken
Zorg dat het verband duidelijk wordt en vraag mensen dat uit te leggen. Als mensen in het bedrijf zien hoe de top van het bedrijf zich mentaal inspant om er achter te komen hoe verbanden liggen, dan worden ze aangemoedigd om hetzelfde te doen. Er komen ooievaars in het voorjaar en er worden ook meer baby’s geboren. Maar dat betekent niet dat baby’s door ooievaars gebracht worden. Realiseer je dat één zwaluw nog geen zomer maakt. Door naar het verband te vragen zorg je dat mensen er actief over na gaan denken.

Werk in uitvoering
Ga met je organisatie om als of het een onvolledig project is. Zorg dat er ruimte is om iets te proberen, voor trial and error. Pfeffer en Sutton noemen als voorbeeld eBay waar niet zoveel gestudeerd wordt maar proefondervindelijk wordt uitgevonden wat wel en niet werkt. Veel bedrijven willen daar de moeite niet  voor doen. Die kopen liever een complete oplossing van een adviesbureau.

Wijsheid  in plaats van kennis
Zorg voor een wijsheid in het bedrijf. Wijsheid is meer dan een geaccumuleerde hoeveelheid kennis. Het is erg belangrijk dat leidinggevenden zich bewust zijn van wat ze niet weten. Dat ze van anderen afhankelijk zijn en dat er nog zoveel is wat ze niet weten. Niet weten hoeft niet tot passiviteit te leiden. Maar op basis van je beste weten kan je meer kennis verwerven. Het is nodig om vanuit een nederige houding een leven lang te blijven leren.

Laten ervaren
Het is ook erg goed om mensen in de praktijk te laten ervaren wat klanten of collega’s met de producten of diensten van hun afdeling doen. In de basis gaat het erom dat je werkt vanuit de wetenschap dat je niet alles weet, dat je bereid bent steeds weer  uit te zoeken hoe iets in elkaar zit. Dat je je er bewust van bent dat je anderen nodig hebt en dat je het zeker niet allemaal alleen moet doen.