Tonio

“Ja hoor, dat kan alleen in België” hoor ik om mij heen.

Alsof Belgen dom of onnozel zijn. Een Belgische politierechter sprak onlangs een opmerkelijk vonnis uit: Het boek ”Tonio” van A.F.Th. van der Heijden lezen of je rijbewijs 32 maanden extra kwijt zijn. Het boek gaat over de zoon van de schrijver die dodelijk verongelukte in het centrum van Amsterdam. De veroordeelde had  met zijn auto slippend rondjes gedraaid op een rotonde en zo onnodig risico voor anderen en zichzelf genomen.
Al snel kwamen de reacties: dat kan hier in Nederland niet, wij hebben een duidelijke structuur in straffen, ontzeggingen, taakstraffen.
Toch spreekt dit vonnis mij aan. Straffen is soms zo zinloos. Zal de betreffende autorijder dit beter en verantwoorder gaan doen als hij 3 jaar lang niet mag autorijden? Of zal hij misschien, geconfronteerd met de risico’s die hij nam, eens goed gaan nadenken? Dit boek is confronterend. De onnodige dood van Tonio en het lijden van degenen die achterblijven met het verlies en de zinloosheid daarvan zijn een flinke schok voor de lezer.
Ik vermoed dat ik de gedachtegang van deze rechter kan volgen: iemand die zich volkomen bewust is van hetgeen hij doet en waar dat toe kan leiden zal verantwoord handelen. Bij alleen maar straf is dit zeer de vraag, roept dat niet eerder verzet op? Tegenafhankelijk gedrag? Of alleen maar anders handelen als iemand kijkt uit angst weer betrapt te worden?
In het dagelijks werk is het eigenlijk niet anders, wij willen wat deze rechter ook graag wil: iemand die zich bewust is van hetgeen hij doet, waar dat toe kan leiden, hoe dit past bij wat nodig is en daarnaar handelt. Leiding geven is dan bewust maken, iemand confronterend de kans geven verantwoordelijkheid onder ogen te zien en te nemen, daarnaar te gaan handelen. Zo worden fouten leerpunten, zo worden medewerkers mensen waarmee echt goed te werken valt.
Wat die rechter deed, daar is juridisch gezien wellicht een kanttekening bij te maken. Dat laat ik aan de deskundigen. Als het gaat over het geven van leiding, het verbeteren van presteren krijgt deze rechter van mij volkomen gelijk.