Hoe ontwikkel je bekwaamheid?

Een berichtje
Zomaar een berichtje in het nieuws deze week: navigatie maakt dom. Het is een constatering die gedaan is door Britse onderzoekers. Ze lieten 24 bestuurders in een simulator door hartje Londen rijden. Dat zijn drukke en kronkelige straten, dus zonder navigatie is het extra opletten geblazen. Bij mensen die dat zonder navigatie moeten doen zijn er twee hersendelen waarin extra activiteit gemeten wordt. Het zijn de hippocampus en de prefrontale cortex. Het zijn beide delen van de hersenen die wij actief gebruiken en nodig hebben bij het ons oriënteren op een situatie en bij plannen. Het zijn hersendelen die belangrijk zijn bij het verwerken van kennis en het opslaan van herinneringen.

Hersens gebruiken
Nu blijkt dat mensen, die op hun navigatiesysteem door dezelfde kronkelige straatjes moeten rijden, deze beide hersendelen geen extra activiteit laten zien. Ze worden dus niet gestimuleerd en getraind. En dat is jammer, want we weten inmiddels heel goed dat het voor hersenen goed is om gebruikt te worden. Net als bij spieren zorgt gebruik van de hersenen voor meer denkkracht, meer lenigheid en meer vitaliteit. Dat blijkt o.a. uit onderzoek gedaan bij MIT. Als je je hersens niet gebruikt wordt je dommer. Nu zijn onze hersenen buitengewoon flexibel  en het is eigenlijk nooit te laat om ze actief in te zetten. Dat je hersenen  baat hebben bij het gebruik ervan blijkt ook uit onderzoek gedaan bij Londense taxichauffeurs. Ze blijken een groter hippocampus  te hebben dan de gemiddelde Londenaar en de verklaring daarvoor is dat ze zo ongelooflijk veel straten uit hun hoof moeten kennen.  Dit is niet alleen belangrijk voor onszelf om te weten. We kunnen zelf iets doen om ervoor te zorgen dat onze hersens vitaal blijven.

Leidinggevenden
Maar het is vooral heel belangrijk voor leidinggevenden. Leidinggevenden die behoefte hebben aan taakvolwassenmedewerkers, aan medewerkers die agile zijn. Die hun hersens gebruiken op het werk en hun hersens niet thuis of in de garderobe achterlaten. Leidinggevenden die actieve en betrokken medewerkers willen, hebben heel veel mogelijkheden daar zelf iets aan te doen. Ze kunnen hun medewerkers uitdagen en prikkelen hun hersens te gebruiken en zo hun medewerkers beter maken. Ze kunnen ook voorkomen dat hun medewerkers dommer worden door te stoppen met het geven van gedetailleerde voorschriften en richtlijnen.

Niet aan hun lot overlaten
Dat betekent niet dat je mensen maar aan hun lot overlaat. Om in de metafoor van het onderzoek te blijven, dat zou betekenen dat mensen besluiten om de binnenstad van Londen maar links te laten liggen. En dat is niet de bedoeling. De bedoeling is dat ze een uitdaging aangaan en dat doe je door mensen er vragen over te stellen en er afspraken over te maken. Mensen leren niet van horen hoe het moet, maar van zelf ontdekken hoe het moet.  Coachend leidinggeven is een praktische en zeer bruikbare manier om ervoor te zorgen dat je medewerkers hun kwaliteiten ontwikkelen.

Effectiever
De chauffeurs van het transportbedrijf LVC, waar ik 25 jaar geleden intensief mee te maken had, waren een stuk effectiever in het werk dan de chauffeurs van PTT Post. En dat terwijl de chauffeurs van Post beter geselecteerd waren, een betere opleiding hadden gekregen en beschikten over een gedetailleerde planning van hun dagelijkse rit. De LVC chauffeurs maakten hun eigen route elke dag en deden meer afleveringen en het kwam zelden voor dat ze iets niet konden afleveren.  Bovendien was hun ziekteverzuim aanzienlijk lager. En ik praat nu niet over twee of drie chauffeurs maar over ruim honderd chauffeurs. Het lijkt er dus op dat de factor toeval hier geen rol speelt.

Coachend leiding geven
Bij LVC werd trouwens niet op een coachende manier leiding gegeven. Er was vooral sprake van zelfsturing en elkaar opvoeden. Men ging er gewoon vanuit dat je het kon en dat je de weg wel vond. Ik kan mij die stijl van leidinggeven nog goed herinneren uit de tijd dat ik zelf op de vrachtauto werkte.
Coachend leiding geven betekent overigens dat je wel in gesprek bent met je medewerkers. Uit de onderzoeken van Teresa Amabile en Csikszentmihalyi ,maar bijvoorbeeld ook uit wat voormalig hockey coach Mark Lammers daarover zegt, wordt helder wat dat van je vraagt als leidinggevende. Wij richten ons op die vaardigheden in de dingen die wij doen. Wat doe jij met deze uitdaging?