Zielloos management en krachteloos leiderschap

Bezoek
Gisteren bracht ik een bezoek aan iemand, die een aantal jaren bij mij de leergang of training excellent leiderschap volgde. Hij heeft nu een hoge functie in een innovatief bedrijf. Het bedrijf is sedert enkele jaren eigendom van een onafhankelijke participatiemaatschappij. In tegenstelling tot veel van zijn vroegere collega’s had hij tot nu toe alle stormen overleefd. Hij had het zelfs naar zijn zin. Dat begreep ik ook wel van iemand, die al de eerste keer dat ik hem sprak jaren geleden zei dat hij de  tucht van de markt nodig had. Zo één keer per jaar ontmoeten we elkaar en praten we elkaar bij over de dingen waar we mee bezig zijn. Zo nu en dan moedigt hij mensen aan bij ons een opleiding te volgen en ik praat graag met hem over leiderschap.

Bijna niet meer
Ik coach bijna niet meer zei hij toen ik net bij hem binnen was, daarmee bij mij het beeld oproepend dat hij zich wat van de lijn van ons gedachtegoed verwijderd had. Ik vroeg hem daarop waar hij zich nu vooral op richtte in zijn werk. Hij vertelde dat hij nu vooral druk was met de grote programma’s die de participatiemaatschappij over hun organisatie uitrolde. Programma’s gericht op cultuurverandering, en op het sturen op veilig werken. Daar boekte hij uitstekende resultaten in en het bedrijf stond daarmee in de top van Europese bedrijven.

Coachend leiderschap
Hij vertelde me hoe hij elk jaar met alle medewerkers en hun managers sprak. Hoe hij de visie van het bedrijf samen met de medewerkers en hun leidinggevenden vertaalde naar persoonlijke visies van de medewerkers en hoe ze afspraken maakten over het realiseren van die visie en hoe hij daar ook met zijn managers afspraken over maakte. Met grote regelmaat kwam hij er dan bij hen op terug en ze kwamen er ook uit zichzelf bij hem op terug. Ik merkte op dat hij dan toch wel met coachend leiderschap bezig was, tenminste op de manier waarop wij er in onze trainingen samen aan werken. Hij reageerde bevestigend en vertelde nog eens hoeveel hij er aan gehad had.

Tweet
ik moest aan mijn ontmoeting met deze leidinggevende terugdenken toe ik gisteren een tweet van Gianpiero Petriglieri tegenkwam.In die tweet wijst Petriglieri op de ongelukkige splitsing, die organisaties gemaakt hebben end ie ook vaak in adviseurs en goeroe kringen wordt gehoord namelijk het van elkaar losmaken van leiderschap en management. Petriglieri refereert aan wat Krantz en Gilmore daar in 1990 al over schreven en komt met hem tot de conclusie dat management leiderschap zonder ziel geworden is en dat leiderschap management zonder vaardigheden is geworden. Beiden verliezen op die manier hun betekenis en kracht.

Combineren
Ik realiseerde me dat de man, die ik die ochtend ontmoet had, zijn kracht ontleende aan het feit dat hij leiderschap en management met elkaar combineerde. Hij maakte in zijn gedrag het onderscheid niet. Ik bedacht me ook ineens dat leiderschap op allerlei niveau’ ’s van een organisatie noodzakelijk  is. Zelfsturing betekent ervoor zorgen dat er ook in de uitvoering leiderschap zichtbaar wordt. Dat is waar professor Francesca Gino over schrijft als ze leidinggevenden oproept om met medewerkers in gesprek te gaan over de visie van die medewerker. Het is ook zoals onze trainingen in elkaar zitten. Niet alleen oog voor de toekomst en de visie maar ook de kwaliteit om met de mensen om je heen afspraken te maken over hoe die visie in realiteit te laten veranderen.

Overal
Leiderschap en management zijn dan overal in een organisatie. Henry Mintzberg een man van wie ik veel heb mogen leren is daar heel duidelijk over. Hij stelt dat een narcistische kijk op leiderschap dat leiderschap heeft doen ontsporen, onder management blijft leiderschap luchtfietserij. Mintzberg is heel stellig daarover hij wil dat mensen zich bewust worden dat leiderschap een onderdeel van management is. Dat uit elkaar halen leidt tot gevaarlijke situaties. We hebben dat kunnen zien in WO II.

Visie voor iedereen
In een organisatie heeft iedereen gevoel voor de richting nodig en moet iedereen beschikken over de vaardigheid om in een steeds andere context op basis van dat richtingsgevoel de juiste keuzes te maken en de juiste stappen te zetten. Het is daarom van het allergrootste belang dat mensen in een organisatie een serieuze dialoog met elkaar voeren over de visie. Het is niet voldoende om boekjes uit te delen of filmpjes te verspreiden. Pas als je er met elkaar over in gesprek gaat wordt het echt. Dan kun je ontdekken wat het voor jou betekent en wat jij ermee gaat doen.

Onzichtbaar
Ik moet ook even denken aan de recente toespraak van Erik Akerboom het nieuwe hoofd van de nationale politie. Op Linked In wordt zijn recente toespraak geprezen.  Hij refereert in die toespraak aan een onderzoek van de NRC waarvoor 25 CEO’s waren uitgenodigd. Er wilden er slecht 4 aan het onderzoek meedoen en ze kregen de vraag wat ze gingen doen om het vertrouwen van het publiek terug te winnen. Het feit dat het er zo weinig waren bracht de NRC tot de conclusie dat de celebrity CEO van de jaren 90 van de vorige eeuw nu een onzichtbare CEO is geworden.

Leer managen
Als je leest wat Mintzberg en Petriglieri daar over zeggen is er maar één passende reactie mogelijk en dat is zorg dat je het managen in de vingers krijgt en zorg er tegelijkertijd voor dat de mensen in je organisatie actief met de visie aan de slag gaan en zo ook leiderschap laten zien. Dat is iets totaal anders dan een organisatie war mensen nergens over kunnen beslissen en moeten werken volgens regels en protocollen bedacht door stafafdelingen en consultants.

Streetlevel leadership
Het is mooi dat Akerboom het in zijn toespraak heeft over streetlevel leadership. Dat is eigenlijk hetzelfde als waar mijn gesprekspartner het in het begin van deze blog over had. Hij gebruikte die term niet maar hij was wel bezig om de mensen in zijn organisatie op die manier te laten werken. Ik wens Akerboom toe dat hem dat bij de politie ook gaat lukken.

Wil jij ook leren managen? Lees dan hoe Miranda dit heeft gedaan met behulp van coachend leiderschap!

Case study lezen

Voor verder hierover of over iets anders praten bel 0622995926 of mail dirkboersma@excellentleiderschap.nl