Wij helpen je graag verder! +31 492386063

Wat is de overeenkomst tussen een tuinman en een leidinggevende?

21 mei 2016, gepubliceerd door Dirk Boersma

Vanmorgen hoorde ik op de radio een bericht dat de misdaadcijfers in Nederland weer gedaald zijn. Een bericht waar je blij van wordt. Maar het staat in schril contrast met het bericht van 19 mei waarin werd geconstateerd dat er bij de recherche van alles mis is. Een hele uitdaging voor mensen die leiding geven bij de politie

De rol van de vakbond
Het is alweer een aantal jaren geleden dat ik samen met Harm Wiersma, toen lid van de LPF, op bezoek ging bij een bestuurder van een politievakbond. Wiersma was in die tijd Kamerlid en wilde zich op de hoogte stellen van het reilen en zeilen bij de politie. Ik had mij al lange tijd verbaasd over de rol van de vakorganisaties bij de politie. Zij waren altijd het aanspreekpunt als er iets aan de hand was bij de politie. Niet de korpsleiding maar de vakorganisaties kwamen voor de camera en de microfoon als er iets aan de hand was. Het leek net of er geen leiding was bij de politie. Hoewel die kwam soms ook aan het woord, maar die gedroeg zich dan als Kamerlid en stelde vanuit die positie het beleid van de minister kritisch aan de orde. Anders dan in een gewoon bedrijf was het niet het management waarmee journalisten het gesprek voerden. Toen we dit aan de orde stelden bij ons bezoek reageerde de bestuurder met irritatie. Hij vond het niet prettig dat we dit onderwerp aan de orde stelden.

Handelen naar waarheid
Deze herinnering kwam boven toe ik las wat er in het rapport Handelen naar waarheid geschreven is over de rol van de vakbond bij de politie. Volgens het rapport zitten vakbonden in de “driver seat” en keren ze zich tegen kritiek op de eigen leden en staan zo veranderingen in de weg. En niet alleen over de vakbonden zijn de opstellers van het rapport kritisch, ook de top van de politie krijgt een veeg uit de pan. Die zouden noodzakelijk cultuurveranderingen binnen de politie in de weg staan. Overigens merkte ik dat ook bij het uitkomen van dit rapport onmiddellijk de vakbondsman benaderd werd door de radio.

Verdeelde coalities
Het is één van de configuraties die Henri Mintzberg beschrijft in zijn boek Power in and around organizations. Een verdeelde externe coalitie die een verdeelde interne coalitie tot gevolg heeft. En interne partijen die proberen via de externe coalitie iets te veranderen in de organisatie. In het rapport wordt helder beschreven hoe dit leidt tot een situatie waarin alles al een keer aan de orde is gesteld en alles al een keer besproken is. Toch is er maar weinig veranderd bij de politie. In de berichtgeving rond het rapport ontstaat het beeld dat het aan onvoldoende competenties bij de uitvoerenden ligt, te weinig opleiding, te weinig geld een disfunctionele cultuur en ook het leiderschap wordt zo nu en dan genoemd. Toch is het rapport daar ook heel duidelijk over.

Een tuinman
Er wordt zelfs een mooie metafoor beschreven in het rapport. Er is behoefte aan een leidinggevende die als tuinman kan opereren. Het beeld dat naar voren komt uit gesprekken met recherchemedewerkers is hun behoefte aan een heldere rolverdeling: aan een leidinggevende die als het ware in de rol van tuinman weet welke bomen ruimte of zon nodig hebben om te floreren, welke planten extra bemest moeten worden en welke struiken tijdig gesnoeid of verplaatst moeten worden. Onprofessioneel, onproductief gedrag mag ‘de tuin’ in elk geval niet overwoekeren. Elke tuinbezitter weet en begrijpt dat.

Coachend leiderschap
Dat beeld van de tuinman vertoont veel overeenkomsten met het beeld van coachend leiderschap. En dan niet coachend leiderschap als mensen pamperen en aanpakken met fluwelen handschoenen. Maar coachend leiderschap waarbij mensen uitgedaagd worden hun eigen ontwikkelpotentieel aan te spreken. Een tuinman kan een boom of een struik niet al groeiend de grond uit dwingen. Dat doet de boom of de struik zelf. De tuinman zorgt voor voldoende ruimte, water en zon. En als de tuinman een steen op de boom of de struik legt ontstaat er een hele vreemde plant. Overigens is er ook een verschil met een tuin, in die zin dat er sprake is van hiërarchie.

Oppertuinmannen
Er zijn dus gewone tuinmannen, maar ook oppertuinmannen. En het wordt een rotzooitje als die oppertuinmannen gaan interveniëren in het werk van de gewone tuinmannen. Wat ze wel moeten doen is zich gedragen als tuinman voor de gewone tuinmannen. Uit het rapport krijg je de indruk dat  interventies vaak bestaan uit een nieuw tuinontwerp. Het lijkt dan een beetje op het groenonderhoud bij veel gemeenten. Een mooi ontwerp, mooie planten, maar te weinig onderhoud, veel verwaarlozing en dan na een aantal jaren alles maar weer maaien, omploegen en opnieuw beplanten en inzaaien. Dit tot grote ergernis van professionele hoveniers.

Het beste uit jezelf en uit anderen halen
Er is veel aanwezig bij de politie, zeker veel kwaliteit bij de medewerkers. Het is te hopen dat de leidinggevenden bij de politie dit rapport aangrijpen om samen met hun mensen te onderzoeken hoe en op welke punten stappen gezet kunnen worden om daar dan samen afspraken over te maken. Om er dan ook op te sturen, niet met de botte bijl en niet met de ogen dicht. Maar door samen over de ontwikkeling te praten, door samen te reflecteren en door elkaar feedback te geven. Het is de moeite waard om te werken aan een cultuur met die kenmerken. Het zal helpen als de pers haar vragen voortaan stelt aan de tuinmannen in de politieorganisatie in plaats van aan de vakbondsleider.

Stel je vraag via ons contactformulier

Neem contact met ons op!
Voor al je vragen kun je bellen met

+31 492386063