Wat is de kracht van “nee”

We staan voortdurend voor keuzes. Vaak kiezen we onbewust. Maar het is belangrijk je bewust te zijn van de keuzes die je hebt. Dan kan nee zeggen soms heel belangrijk zijn.

Wat kies je?
Wat doe je als je vindt dat zaken de verkeerde kant op gaan? Als je voelt dat je je laat meenemen in een beweging, waar je eigenlijk geen onderdeel van wilt zijn? Wanneer sta je op en zeg je nee? Misschien denk je wel dat het over gaat of dat het wel meevalt. Het kan ook zijn dat alle mensen om je heen dat tegen je zeggen. Ik kan mij een informatieavond herinneren op de school van mijn dochter. Op die avond werden de ouders door de voorzitter van de medezeggenschapsraad meegenomen in een beeld van de onveilige verkeerssituatie om de school en het voorstel de gemeente te dwingen daar wat aan te doen. Aan het eind van de avond werd er gestemd. Wie ervoor was, alle handen gingen omhoog. Voor de zekerheid toch nog maar even gevraagd wie er tegen was. En daar stond ik als enige in de zaal met mijn hand omhoog. Ik voelde veel ogen op mij gericht en hoorde iedereen denken dat ik maar een slechte vader was. Of die keer dat een collega directielid plotseling overstapte naar een belangrijke concurrent. Onze baas was laaiend. Hij sprak ons in boze woorden toe. We mochten geen contact meer hebben met de man in kwestie. Iedereen zweeg, ook ik. Wat moest ik nu, ik kon het prima met die man vinden en onderhield een vriendschappelijke met hem. Moest ik daar nu stiekem mee doorgaan of moest ik nee zeggen. Ik koos voor het laatste en dat was spannend. Het liep goed af trouwens.

De kracht van nee
Soms is nee zeggen erg belangrijk en zinvol. Ik vond er een mooi stuk over bij leiderschap goeroe Lolly Daskal. Volgens Daskal kan nee zeggen heel krachtig zijn. Maar we vinden het vaak moeilijk omdat we bang zijn als niet loyaal, niet coöperatief of negatief gezien te worden. Ze roept de lezers van haar artikel op om nog eens goed na te denken als je weer in een situatie bent waarin je automatisch in een “ja” getrokken wordt. Ze noemt een aantal redenen waarom het goed kan zijn om nee te zeggen.

• Niet alles is jouw verantwoordelijkheid. Als je het mensen graag naar de zin maakt ben je makkelijk geneigd overal ja tegen te zeggen. Wees je ervan bewust dat je niet verantwoordelijk kan zijn voor het geluk van iemand anders. Teveel commitment kan ervoor zorgen dat je uiteindelijk niets goed doet. Maak keuzes als het gaat om verantwoordelijkheden aangaan en richt je op het goed uitvoeren daarvan.
• Wat andere mensen van jou vinden is niet belangrijk voor je. Als je ja zegt omdat je denkt dat mensen je dan aardig zullen vinden, vergeet dat dan maar. Mensen vinden toch iets van je en dat heeft weinig te maken met jouw ja zeggen. Oordelen van anderen over jou zijn meestal het gevolg van hun eigen projecties. Richt je maar op of je trouw bent aan jezelf.
• Je kent je eigen prioriteiten het beste. Jij weet het beste wat belangrijk voor je is. Als je een zinvol leven wilt, dan is overal ja tegen zeggen één grote frustratie voor je. Het is belangrijk om jouw ja en je nee te baseren op je eigen prioriteiten.
• Je moet commitment met jezelf aan gaan. We zijn meestal vooral bezig met de commitment die we aan anderen doen. Daarmee doen we onszelf en uiteindelijk ook anderen tekort
• Je hebt het recht je eigen leven te leiden. Er zijn overal mensen die je vertellen hoe je het beste kunt leven, welk werk je het beste kunt doen. Hoe je je loopbaan vorm geeft en hoe je je gezin het beste vorm geven. Maar denk eraan dat het om jouw leven gaat. Nee zeggen geeft je de ruimte om invulling aan je eigen leven te geven. Ja zeggen betekent makkelijk dat anderen jouw leven bepalen.

Natuurlijk is het niet nodig om altijd nee te zeggen er zijn net zo goed situaties waarin ja belangrijk is. Het gaat erom dat je bewust ja en nee zegt en dat je de belangrijke waarden in je leven kent omdat die je helpen bij de keuze voor ja of nee. De ja of nee keuze is belangrijk in zelfsturing en dus belangrijk voor iedereen.