Wij helpen je graag verder! +31 492386063

Vergeven, wat doe je ermee?

05 september 2016, gepubliceerd door Dirk Boersma

Het komt regelmatig voor dat we boosheid en teleurstelling uit ons verleden meedragen. Wat we vandaag doen wordt er mede door bepaald. Hoe kan je ervoor zorgen dat de effecten van boosheid en wraak jou en je omgeving niet negatief beïnvloeden?

Dingen uit het verleden
Dingen die in het verleden zijn gebeurd, spelen vaak nog een rol in ons doen en laten van vandaag. Zo houd ik niet van zwemmen en ik vermoed dat de oorzaak daarvan gelegen is in de zwemlessen, die ik in mijn jeugd moest volgen. Vooral de kou als ik stond te wachten tot ik aan de beurt was om aan “de hengel” te laten zien wat ik kon. Het maakt duidelijk hoe het verleden een rol speelt in de tegenwoordige tijd. Vechtscheidingen, oorlogen, rivaliteit tussen voetbalclubs, tussen managers, tussen afdelingen zijn allemaal voorbeelden van situaties, waarbij zaken uit het verleden, of althans de percepties daarvan invloed, hebben op wat er in het heden gebeurt.

Ook in organisaties
Ook in organisaties heb je ermee te maken. Met die man wil ik niet meer praten, of met haar wil ik niets meer te maken hebben. Uit dat soort uitspraken blijkt al dat die zaken uit het verleden meestal geen positieve rol spelen in het heden. Hoe kom je daar nou vanaf? Hoe schakel je de negatieve effecten van gebeurtenissen uit het verleden in het heden uit? Daar is in onze taal een uitdrukking voor: “vergeten en vergeven, zand erover”. Maar je merkt bij jezelf en bij anderen hoe lastig het is om dat ook echt te doen.

Dienend leiderschap
In haar proefschrift over de effectiviteit van dienend leiderschap onderscheidt Inge Nuyten vergeven als een belangrijke competentie bij leidinggevenden. Het is belangrijk om daar goed in te zijn. Maar het is makkelijker om “net goed” te denken of “eigen schuld, dikke bult”. Dat lijkt op het eerste gezicht vaak meer bevrediging te geven. In een artikel van Brooke Deterline wat ik deze dagen tegen kwam wordt onderzoek beschreven dat de gedachte bevestigt dat het erg belangrijk is iets te doen met je je boosheid en  je wraakgevoelens .

Goed voor de vergever
Deterline is de CEO van “Courages Leadership”, zij wijst op onderzoek dat de afgelopen decennia gedaan is en dat aantoont wat de positieve effecten van vergeven zijn op de vergever. Vergeven is dus in het bijzonder goed voor degene die in staat is om het te doen, degene die vergeeft. Haat, onverwerkte boosheid, negatieve gedachten zijn niet goed voor effectieve relaties, ook niet op het werk. Deterline haalt een mooie uitspraak aan die door veel mensen aan Boeddha wordt toegeschreven.

Haat is…
“Haat is zelf vergif innemen en vervolgens wachten tot degene op wie de haat gericht is sterft”. Het zal duidelijk zijn dat dat niet werkt en dat niemand daar baat bij heeft. Sterker, zelfs mensen in de omgeving van mensen die haat of wrok koesteren worden er negatief door beïnvloed. Zowel onze cognitieve als onze emotionele competenties nemen erdoor af. De kwaliteit van de besluitvorming neemt erdoor af.
Deterline doet een aantal suggesties, om ervoor te zorgen dat men op het werk wat makkelijker aan vergeven toekomt.

  • Zorg er om te beginnen voor dat je als leidinggevenden het goede voorbeeld geeft. Gedrag van leidinggevenden is de meest bepalende factor voor organisatiecultuur Ze kunnen dus de ontwikkeling van het ontstaan van een cultuur waarin plaats is voor vergeven stimuleren.
  • Verontschuldig je als je een fout hebt gemaakt en probeer het weer goed te maken. Als je geen verantwoordelijkheid neemt voor je eigen gedrag ontstaat gemakkelijk een cultuur van wantrouwen en angst, een cultuur waarin kleine zaken grote vormen kunnen aannemen.
  • Zorg voor een sfeer van vertrouwen door samen aan opdrachten te werken. Zorg voor nieuwe ervaringen, waarin de samenwerking positief kan verlopen.
  • Benoem moeilijke situaties, schakel er als het nodig is een derde partij bij in om het proces van elkaar vergeven makkelijker te maken

Mantel der liefde
En natuurlijk betekent vergeven niet dat je je mond maar moet houden en alles met de mantel der liefde moet bedekken. Wees je er echter van bewust dat goed aanspreken oneindig veel effectiever is dan met wrok en haat blijven rondlopen. Overigens wijst Deterline ook op een werkwijze die je kunt gebruiken om actief met vergeven om te gaan. Ze verwijst daarvoor naar het REACH model van Everett L. Worthington. Je kunt ook de aanpak van professor Luskin gebruiken, ik schreef daar eerder een blog over.

Stel je vraag via ons contactformulier

Neem contact met ons op!
Voor al je vragen kun je bellen met

+31 492386063