Wij helpen je graag verder! +31 492386063

Verantwoordeljkheid betekent kiezen

11 oktober 2013, gepubliceerd door Dirk Boersma

We passen ons gemakkelijk aan. Wat er gebeurt komt door de omstandigheden. We kiezen niet zelf maar laten ons gedrag bepalen door de keuzes van anderen. Er zijn heel wat manieren om het kiezen te vermijden maar alleen door echt te kiezen krijg je macht over de dingen die gebeuren.

Aanpassen
Helaas, ik krijg regelmatig een bekeuring. Meestal niet zo’n hele grote. Zelden zijn ze hoger dan dertig euro. De bekeuringen hebben ook altijd op hetzelfde betrekking. Ik reed te hard. Soms 4 km soms 3 km soms 5 km en een hele doodenkele keer iets van 10 km. Ik baal ervan dat ik ze krijg en toch komen ze steeds weer in de bus. De reden is dat ik me zo makkelijk voeg dat ik me zo makkelijk aanpas. Ik rijd gewoon mee in een rijtje aan als het hele rijtje te hard rijdt dan rijd ik ook te hard. Ik doe als verkeersdeelnemer heel makkelijk hetzelfde als de mensen om mij heen. Als ze tegen mij zouden zeggen, je rijdt te hard dan zou mijn antwoord kunnen zijn dat de anderen het ook doen. Het valt soms niet mee om vanuit eigen verantwoordelijkheid je eigen koers te bepalen. Ik zou gewoon eens zelf op de kilometermeter teller moeten kijken en op basis daarvan mijn eigen snelheid bepalen in plaats van me te verlaten op wat anderen doen.

Keuzes
In zijn boek,“De zelfsturende medewerker”, zegt Willem verhoeven daarover: “Verantwoordelijkheid nemen manifesteert zich in het maken van duidelijke keuzes”.
In organisaties kun je lang overleven zonder duidelijk te kiezen, zonder verantwoordelijkheid te nemen. Je wordt in organisaties makkelijk geleefd. Anderen bepalen wat je doet of wat je niet doet en soms voelt dat heel comfortabel. Je wordt dan geleefd in je organisatie leven in plaats van dat je zelf je organisatie leven leeft. Dat geleefd worden kan in erge gevallen een burn-out tot gevolg hebbe. Je hebt dan helemaal het stuur over jezelf verloren. Je behoudt het stuur over je zelf als je een doel hebt en als je kunt kiezen.

Alles tegelijk
Echt kiezen is moeilijk want we willen vaak alles tegelijk. Carrière maar geen conflicten, een hoog salaris maar weinig uren. Een mooie positie maar ook veel vrije tijd. Een fijn gezinsleven en een verantwoordelijke functie. Maar je kunt niet tegelijk in een mooie auto rijden en je geld in je portemonnee houden. Dat zijn vervelende keuzes. We kiezen liever niet en daarom proberen we ook in organisaties het maken van keuzes te ontlopen. Verhoeven noemt er in navolging van Fritz (1990) een aantal.

Haalbaar
We kiezen alleen voor wat mogelijk en haalbaar lijkt. Dat zie je bijvoorbeeld bij de keuze voor een studierichting. We kiezen niet iets waar we warm voor lopen maar voor iets waarin we zeker wel een baan kunnen krijgen. In een bedrijf kom je zo heel wat mensen tegen, die eigenlijk iets anders hadden willen zijn. Je krijgt geen medewerkerbevlogenheid als er niet gekozen wordt. Grote uitvindingen zijn vaak het gevolg van mensen die wel kozen niet voor het haalbare maar voor het verwerkelijken van een droom. Iedereen zei,”dat lukt toch niet” maar het lukte wel.

Proces
Veel mensen kiezen voor een proces in plaats van voor een resultaat. Ze gaan werken op de afdeling waar het zo gezellig lijkt. Of bij het bedrijf wat zulke mooie reclamespotjes heeft. Kijk maar naar de populariteit van werkgevers. Die ranglijst van bedrijven kan sterk wisselen per jaar. Dat komt niet omdat hele horden studenten ineens voor een andere studierichting kozen maar omdat het bedrijf erin geslaagd is zich aantrekkelijk te presenteren in de media.

KIezen bij verstek
Een valkuil is ook dat we bij verstek kiezen. Omdat er niets anders is nemen we genoegen met iets wat we eigenlijk niet willen. Zo kom je altijd terecht in iets waarover je niet tevreden bent. Daar kan je heel chagrijnig van worden

Wat je niet wilt
Vaak weten we alleen maar te kiezen wat we niet willen. Elk alternatief is fout. We strepen alleen maar weg. We laten anderen dan steeds met ideeën komen om die ideeën vervolgens af te schieten. Je ziet dat in de relatie tussen ouders en kinderen. Maar ook tussen managers en medewerkers kom je het vaak tegen. Het is dan nooit goed. Als je kiest op basis van wat je niet wilt. Komt wat je wel wilt echter nooit aan bod.

Voorwaarden
Een vorm van niet kiezen is ook de voorwaardelijke keuze. Mensen maken hun keuze dan afhankelijk van de voorwaarden die ze stellen. Als ik dit of dat krijg, dan doe ik het wel. En uiteindelijk gaan ze iets doen wat ze eigenlijk niet willen. Dit soort keuzes ligt vaak ten grondslag aan gedoe over lange reistijden tussen de woning en het werk of het type leaseauto. Ze krijgen ook vaak het karakter van een vicieuze cirkel.

Consensus
Ook koste wat het kost naar consensus streven is een effectieve manier om niet te kiezen. Dat is geen pleidooi om maar over de belangen van anderen heen te lopen. Als je echter 100 % consensus wil gebeurt er nooit iets. Op een bepaald moment moet je kiezen.

Informatie
Een laatste vorm van niet kiezen is het eindeloos nieuwe informatie vragen. Alle onzekerheid bij een keuze willen uitbannen. Dat is ook een effectieve manier om niet in beweging te komen, Nog een onderzoek, nog een deskundige en ondertussen gebeurt er niets.

De macht in handen
Je brengt niet iets tot stand als je de mach in handen geeft aan de omstandigheden of aan de situatie. Je brengt iets tot stand door die macht zelf in handen te nemen. Dat doe je door een doel te hebben en je keuzes te baseren op dat doel

 

Stel je vraag via ons contactformulier

Neem contact met ons op!
Voor al je vragen kun je bellen met

+31 492386063