De laatste dagen wordt duidelijk hoe veel intriges, en elkaar de schuld geven al lange tijd aan de gang zijn als het gaat om de sjoemelsoftware. Het zijn allemaal ontwikkelingen, die ons vertrouwen in het leiderschap in de politiek en bij grote bedrijven niet groter maken. Leiderschapsexpert Lolly Daskal maakte een lijst met 19 slechte gewoonten waar mensen in leidinggevende posities maar beter afscheid van kunnen nemen en professor Freek Vermeulen ziet daar de eerste grote mogelijkheid voor innovatie.
Zwartepieten
Het zwartepieten bij Volkswagen is nog niet afgelopen, twee dagen geleden werd duidelijk dat de machtsstrijd tussen Ferdinand Piech en Martin Winterkorn ruim een jaar gelden over “dieselgate” ging. Het is als ik goed nadenk slecht te begrijpen. Hoe zo hoog in een organisatie mensen het niet zo nauw nemen met de waarheid. En vandaag stond een bericht in de krant stond, waarin werd uiteengezet hoe landen de eigen auto-industrie de hand boven het hoofd houden en het minder nauw nemen bij het kijken of de uitstoot binnen de normen valt.
Voorbeelden
Het zijn allemaal voorbeelden van oneerlijkheid, van hopen dat je buiten schot blijft, van onder één hoedje spelen. Het zijn allemaal zaken waarvan we het erg onprettig zouden vinden als onze buren ze zouden doen. En we willen liever niet dat andere mensen ervan op de hoogte zijn als we ons met zulke dingen inlaten.
Helaas worden we er elke keer weer mee geconfronteerd en ze leiden ertoe dat mensen hun geloof in de politiek, maar ook in de top van grote organisaties kwijtraken.
In dat verband was het opmerkelijk dat zowel de minister-president als de leider van de PvdA, de heer Samson, hun excuses aanboden voor de fouten die ze de afgelopen periode maakten. En hoewel daar vast wel een strategische bedoeling achter zal liggen was het verfrissend om nou eens niet te horen dat de schuld bij anderen lag.
Slechte gewoonten
Leiderschapsexpert Lolly Daskal noemt het anderen de schuld geven één van de slechte gewoonten waar leiders beter mee kunnen stoppen. Ze noemt daarnaast nog 18 andere. Het zou mooi zijn en het vertrouwen in leiders doen toenemen als ze die tips van Daskal serieus zouden nemen.
- Vinden dat je de slimste persoon in het gezelschap bent, misschien voelt dat goed maar je intimideert er anderen mee en voorkomt op die manier dat anderen hun mening of opvatting laten horen.
- Anderen de schuld geven en steeds op zoek zijn naar fouten. Ga je in gesprek met je team als er iets mis gaat, of als er een probleem is, zoek je samen naar oplossingen en probeer je uit te vinden hoe je in de toekomst zo’n probleem voorkomen kan? Of ben je snel in het met je vinger wijzen, zodat je mensen tegen je in het harnas jaagt?
- Praat je teveel en luister je te weinig? Als je praat kun je niet luisteren en dan mis je misschien belangrijke en relevante informatie en je verliest de verbinding met je team.
- Leef je teveel in het verleden? Natuurlijk, het verleden is belangrijk en je kunt er van leren. Maar richt je vooral op de toekomst, als je dat niet doet, doet je omgeving het wel op den duur maar dan zonder jou.
- Overal nog een plasje over doen. Als je daar een gewoonte van maakt, zien mensen je gemakkelijk als micromanager en zeker niet als een leider
- Negatief commentaar geven en altijd voor de oppositie kiezen. Niemand kiese ervoor om negatief te zijn, maar het is een gewoonte die je gemakkelijk ontwikkelt en het is een gewoonte met zeer negatieve gevolgen. Als mensen merken dat op alles wat ze zeggen negatief gereageerd wordt stoppen ze met participeren en voor innovatie is geen ruimte meer.
- Favoriete medewerkers hebben. Het is goed om collega’s en medewerkers te waarderen en aandacht te geven aan hun prestaties, maar als het steeds en structureel dezelfde medewerker is en het gaat ten koste van anderen, dan schep je afstand en vervreemding.
- Je verontschuldigen. Dat is wel het laatste wat mensen willen horen als ze een probleem aan het oplossen zijn.
- De credit nemen voor iets wat je niet gedaan hebt. Bijna alles wat er gedaan wordt is het resultaat van samenwerken. Er is niets zo ontmoedigend voor anderen als de leider zegt dat het aan hem of haar te danken is.
- Vernederende commentaren leveren en anderen voor schut zetten. Je kan denken dat je “de waarheid” moet vertellen maar als je het op die manier doet wordt je vooral als “bully” gezien.
- Van een mug een olifant maken. Als je dat doet en elk detail opblaast, dan maak je je team kapot en wordt er niet meer gepresteerd.
- Vertrouwen is de ruggengraat van leiderschap. Het afschuiven van verantwoordelijkheid zorgt ervoor dat je als onbetrouwbaar wordt ervaren.
- Het hanteren van vooronderstellingen en oordelen uitspreken. Het uitspreken van oordelen over anderen is op zich al erg gevaarlijk en als je dat ook nog eens doet op basis van een vooroordeel, zonder echt de feiten en de omstandigheden te kennen, dan verlies je alle respect
- Je zelfbeheersing kwijt raken, als je begint te schelden of anderen ongenuanceerd op hun lazer geeft, dan treedt je met voeten de regel dat het belangrijk is anderen met respect te behandelen.
- Informatie achterhouden betekent niet alleen dat je laat merken je collega’s en medewerkers onvoldoende te vertrouwen. Het betekent ook dat je onvoldoende gebruik maakt van hun kwaliteiten..
- Je exclusief richten op winnen. Het is mooi en fijn om te winnen, maar ook als je niet wint is er veel wat je kunt leren en is er hard gewerkt. En het is belangrijk daar bij stil te staan.
- Weigeren om excuses aan te bieden. Als je fout bent, geef dat dan ruiterlijk toe. Neem verantwoordelijkheid voor je fouten.
- Dood de boodschapper niet. Als mensen bang zijn je te vertellen hoe het ervoor staat, dan schep je een sfeer van angst en achterdocht waarin geen prestaties geleverd kunnen worden.
- Geen aandacht hebben voor wat anderen presteren en bijdragen, ook daarmee dood je motivatie en inspiratie in je organisatie.
Freek Vermeulen zegt in een recente Ted talk over innovatie dat het daarbij natuurlijk over techniek en uitvinden gaat. Maar dat er al zoveel winst te behalen is als leiders al die slechte gewoontes eens overboord zetten. Hoe ga jij daar in jouw organisatie aan werken? Of blijf je zwartepieten en blijf je meedoen aan de kampioenschappen verdekt opstellen?
