Wij helpen je graag verder! +31 492386063

Leidingeven en taakvolwassenheid

26 april 2013, gepubliceerd door Dirk Boersma

Taakvolwassenheid is het resultaat van een coachende stijl van leiding geven, niet een voorwaarde om ermee te kunnen beginnen

Ik kan niet anders
Regelmatig kom ik het ontbreken van taakvolwassenheid tegen als argument om vanuit een hiërarchische positie leiding te geven. In onze opvatting over coachend leiding geven is managen zonder hiërarchie een belangrijk uitgangspunt. Als dit uitgangspunt in een gesprek tijdens een training of in een gewoon gesprek over leiderschap aan de orde komt, is het gebrek aan taakvolwassenheid bij medewerkers het tegenargument. De persoon die met deze tegenwerping komt geeft dan meestal aan een groot voorstander te zijn van coachend leiderschap. Maar het is helaas onmogelijk is in zijn situatie omdat het, bij de mensen die aan hem rapporteren, ontbreekt aan die taakvolwassenheid. Ze kunnen niet anders, ze moeten wel leiding geven vanuit een hiërarchische positie. Ze moeten wel strakke instructies geven en controleren op de uitvoering van het werk, ze moeten wel directief zijn. Ze hebben het er nog druk mee ook want het valt niet mee om leiding te geven aan medewerkers, die niet taakvolwassen zijn. Als dit onderwerp in een training aan bod komt en één van de andere deelnemers probeert deze persoon, die aan hiërarchie hecht, te overtuigen van de effecten en de waarde van een coachende stijl van leidinggeven dan is de tegenwerping; “ja…. jij hebt makkelijk praten, als ik zulke medewerkers had als jij, dan zou ik ook coachend leiding geven”.

Taakvolwassenheid
De vraag, die vervolgens voor de hand licht, is de vraag hoe je dan aan taakvolwassen medewerkers komt. Dat is meestal een lastige vraag om te beantwoorden. Vaak zie je en soms hoor je de mensen denken, gewoon de taakonvolwassen medewerkers omruilen voor taakvolwassen medewerkers. Als dat zou kunnen was mijn probleem opgelost. Dat kan natuurlijk niet, dat laat het arbeidsrecht in Nederland niet toe. Ik moet dus wel verder met deze medewerkers en hoe graag ik het ook zou willen het is voor mij onmogelijk om coachend te gaan leiding geven.
Deze redenering gaat geheel voorbij aan de invloed, die je als leidinggevende hebt op de taakvolwassenheid van medewerkers. Taakvolwassenheid is niet aangeboren. Het ontbreken van taakvolwassenheid is ook niet het gevolg van een te vroeg afgebroken MBO opleiding en het ontbreken van taakvolwassenheid is ook niet het gevolg van een psychisch defect.

Interacties
Het ontbreken van taakvolwassenheid is het gevolg van een patroon van interacties, vaak tussen leidinggevenden en medewerkers en soms ook een patroon van interacties tussen medewerkers. Als je bij het nemen van verantwoordelijkheid een paar keer je neus gestoten hebt, als je daarvoor op het matje bent geroepen als je pogingen tot het hebben van een inbreng allemaal zijn stukgelopen dan ontstaat er vanzelf taakonvolwassenheid en met vanuit een hiërarchische positie met een directieve stijl van leidinggeven houdt je de taakvolwassenheid zelf in stand.
Een grappig, maar ook verdrietig, voorbeeld maakte ik laatst mee op de basisschool van mijn dochter. Ik gaf de juf van groep 1 een compliment toen ik zag hoe rustig de kinderen aan het begin van de dag in een kring gaan zitten en hoe netjes ze aan het eind van de dag hun rommel opruimen. De juf lachte breed, blij met het compliment, maar zij ze, je moet is in groep 8 kijken. Daar weten ze niet meer waar ze hun schaartje terug moeten zetten. En ja hoor, daar hoor je “meester, waar moet dit”of “ juffrouw, waar ligt dat?”. Ze zijn dan 8 jaar verder, 8 jaar met elke keer weer andere instructies, andere opdrachten en een andere mores. Dat leidt tot taakonvolwassenheid. Die is afgenomen in plaats van toegenomen. Het is veiliger om af te wachten en te vragen, in plaats van verantwoordelijkheid nemen en het zelf regelen.

Coachend leidinggeven
Een coachend stijl van leidinggeven is de beste manier om mensen tot steeds meer taakvolwassenheid te brengen. Coachend leidinggeven betekent dat mensen steeds weer worden uitgenodigd tot het nemen van verantwoordelijkheid en door afspraken te maken met mensen leg je ook een stevig anker voor die verantwoordelijkheid. Coachend leidinggeven betekent met de mensen aan wie je leiding geeft op zoek gaan naar de stappen die ze gaan zetten om tot meer taakvolwassenheid te komen. Dat doe je vanuit de doelen, die je als bedrijf of als afdeling wilt bereiken. Samen met medewerkers zoek je uit hoe zij een bijdrage kunnen leveren aan het realiseren van de doelen. Dat doe je door er samen met medewerkers over te praten, soms in een groepsoverleg maar ook vaak met individuele medewerkers. Je stelt samen vast wat ze kunnen en willen doen en maakt daar afspraken over. Soms kleine deelafspraken, die steeds groter worden. En soms laat je heel veel los. Het is een proces van zoeken, kijken, vragen, luisteren.
Als je er energie in steekt zul je eens zien hoe taakvolwassen je medewerkers worden.

Stel je vraag via ons contactformulier

Neem contact met ons op!
Voor al je vragen kun je bellen met

+31 492386063