De leider is het podium

Naam
Onze organisatie draagt de naam Centrum voor Excellent Leiderschap. Er zijn mensen dia dat een mooie passende naam vinden. Het is ook een naam die vaak vragen oproept. Vragen in de trant van, dus jullie weten het beste hoe je moet leidinggeven. Zo dus jullie hebben de gouden formule in handen? Het zijn vragen waaraan een bepaald beeld vaan leiderschap ten grondslag ligt.

Thomas Carlyle
Het is het beeld van de leider zoals dat halverwege de 19^e eeuw door Thomas Carlyle beschreven werd. De leider, die de loop van de geschiedenis bepaald en die de dingen naar zijn hand zet. Leiders zijn onze helden. Het was Sigmund Freud, de psychiater die liet zien hoe mensen hunkeren naar zo’n leider, een leider, die de problemen voor hen oplost, die storende factoren opruimt en die zorgt dat alles van een leien dakje gaat.

Trump
Zo stemden in 2016 drieënzestig miljoen Amerikanen op Trump. Met één van die kiezers reed ik vlak na Trumps verkiezing in de auto door New York. Hij had begrepen dat we het in Europa niet zo op Trumps verkiezing als president van de VS hadden en hij probeerde mij ervan te overtuigen dat Trump een goede keuze was. Want, zie hij, Trump kreeg zaken voor elkaar. Hij nam me mee naar Central Park om mij daar de ijsbaan te laten zien, die door Trump was aangelegd. Hij vertelde me dat daarvoor velen een poging gedaan hadden maar dat het  niemand gelukt was. En toen kwam Trump, die kreeg het wel voor elkaar.

Dingen voor elkaar lrijgen
Leiderschap als dingen voor elkaar krijgen. Als je op een willekeurig vliegveld een boekwinkel binnenloopt staat er altijd een kast met boeken, die gaan over leiders die iets voor elkaar gekregen hebben en wat het recept was over hoe tot dat resultaat te komen. De boeken van Donald Trump staan daar ook, althans de boeken, die door een ghostwriter voor hem geschreven zijn. Eén van die boeken is “The Art of the deal”.Op de cover van dat boek staat: “Trump makes one believe for a moment in the American dream again,” Trump zorgt ervoor dat iemand weer in de ‘American dream’kan geloven.

Sprookjes
En dat is precies waar Sigmund Freud het over heeft in zijn uitleg van de ‘Great Man theorie’ Boeken zoals die van Trump dragen ook bij aan het sprookje van de ‘Grote leider’ zoals professor Gianpiero Petriglieri, van Insead, net als Freud een psychiater, ze noemt. Sprookjes over leiderschap. Petriglieri schrijft dat door de hele geschiedenis heen  schrijvers en dichters  een stilzwijgende afspraak hadden met koningen, generaals en succesvolle zakenmensen. Samen creëerden ze de sprookjes over ‘het grote leiderschap’ en dat gaat tot de dag van vandaag door zegt Petriglieri.

Beeld leiderschap
Met die sprookjes wordt een beeld van leiderschap geschapen, waarnaar mensen vervolgens ook op zoek gaan. Dat geldt voor mensen die zich een positie als leider willen verwerven maar ook voor de mensen die op zoek zijn naar een leider zoals Carlyle beschreef en waarvan Freud zegt dat mensen zo een leider zoeken als oplossing voor hun vragen en problemen.  Maar zegt Petriglieri sprookjes eindigen met; en ze leefden nog lang en gelukkig. Maar deze sprookjes eindigen heel anders, die eindigen in conflict en chaos omdat ze een vals beeld van leiderschap oproepen. Het is daarom op zich niet verassend dat er kritiek komt op leiderschap.

Lezing
In een recent uitgesproken lezing heeft Erik Akerboom het hoofd van de Nationale Politie het over de celebrity CEO’s, die zich tegenwoordig liever verdekt opstellen. Ze willen niet worden aangesproken op de zaken die niet goed gaan. Ze willen er geen verantwoordelijkheid voor nemen.
Bij het Centrum voor Excellentleiderschap gaat het niet over dit soort leiderschap. Het gaat niet over het leiderschap waarmee de problemen van anderen worden opgeruimd. Het gaat niet over het leiderschap waarbij  je komt ziet en overwint.

Samen
Het gaat om ander leiderschap. Leiderschap waarbij anderen hun eigen leiderschap gaan oppakken en je met elkaar problemen onder ogen ziet en samen naar een oplossing daarvoor zoekt. Leiderschap is dan niet  het kennen van de oplossing maar verantwoordelijkheid nemen voor het proces wat leidt tot het samen naar een oplossing zoeken. Het daar heel goed in worden noemen we excellent leiderschap. Dus goed zijn in het anderen betrekken, goed zijn in het samen een toekomstbeeld vast stellen en samen de wegen zoeken waarlangs je dat bereikt. Als je dat doet hebben we het over excellent leiderschap. In een Ted talk uit 2015 heeft professor Linda Hill van Harvard businessschool  het over leiderschap wat anders is dan het leiderschap waar we gewoonlijk aan denken als we het over leiderschap hebben.

De leider is het podium
De leider staat niet op het podium zegt Hill. De leider is het podium. De leider heeft anderen de gelegenheid en de ruimte om hun rol te spelen en te schitteren in hun rol. Dat zijn niet de invisible CEO’s waar Akerboom het over heeft. Onzichtbaar zijn is wat anders dan anderen de ruimte geven  en ervoor zorgen dat er geluisterd wordt , dat er ruimte is voor feed-back, dat er ook ruimte is voor afwijkende opvattingen. Als je daaraan wilt en kunt werken ben je een excellente leider. Dat is het leiderschap waar wij aan werken bij het Centrum voor Excellent Leiderschap

 Dit onderwerp komt ook aan de orde in onze trainingen Coachend Leiderschap en Excellent Leiderschap. Van beide trainingen begint binnenkort weer een nieuwe editie. Misschien ken je iemand voor wie deze trainingen interessant kunnen zijn. Voor meer informatie en aanvangsdata kun je terecht op onze website https://www.excellentleiderschap.nl/opleiding-en-training/