Hoe schep je verwarring?

Verteller
Eén van mijn favoriete gitaristen is Nils Lofgren. Ik schreef al eens over wat hij zegt over het contact met zijn publiek. Hoe belangrijk dat voor hem is en hoe anders het is om te spelen met Bruce Springsteen als sologitarist. Hij is dan gericht op Bruce Springsteen en op zijn medebandleden. Maar als hij met z’n eigen band speelt houdt hij ook contact met het publiek. Er is sprake van interactie.
Behalve een geweldige musicus is Lofgren ook een goede verteller. En kort geleden hoorde ik een interview met hem uit 2014.

Bijzondere ervaring
In dat interview verteld hij over een bijzondere ervaring die hij ooit had met  zanger/gitarist Chuck Berry. Het was een ervaring in de Rock and Roll Hall of Fame. Lofgren zou met een aantal andere grote musici optreden als begeleidingsband voor Chuck Berry. Allemaal topartiesten G.E. Smith, Steven van Zandt, Chrissie Hynde, Bruce Springsteen, Lofgren zelf  en nog enkele andere gitaristen speelden in een stadion vol mensen. Toen ze op het podium stonden  zette Berry zomaar in, zonder enig teken of enig overleg. We zijn allemaal professionele musici zegt Lofgren dus we volgden Berry. Maar na enkele minuten ging Berry over op een andere toonhoogte en het tempo.

Kakofonie
Met veel kunst en vliegwerk lukte het de band om Berry te volgen maar toen Berry om de haverklap toonhoogte en tempo wijzigde werd het moeilijker om nog te volgen. De muziek veranderde in een kakafonie van geluid en in die chaos, schuifelde Berry  met zijn bekende loopje als een eend achterwaarts het podium af, verliet het stadion, stapte in z’n auto en vertrok. Het was verschrikkelijk zegt Lofgren, daar stonden we, allemaal topmuzikanten die samen iets ten gehore brachten wat niet om aan te horen was. En dat ook nog eens voor een stadion vol mensen. De muzikanten keken elkaar aan. Hoe losten ze dit op? Ze wisten het niet.  Toen Lofgren later met Bruce Springsteen in de auto zat hebben ze er heel hard om gelachen maar toen het gebeurde was het een ramp.

Zeemeeuwgedrag
Toen ik dit hoorde en later ook las moest ik onmiddellijk denken aan een beeld wat ik een collega lang geleden hoorde gebruiken. Het beeld van de manager zie zich als zeemeeuw gedraagt, ik hoorde het tien jaar gelden voor het eerst  en heb ontdekt dat er op Google veel blogs en artikelen over te vinden zijn. Getuige de populariteit van het  begrip zeemeeuw manager blijkt het regelmatig voor te komen. De meeuw die over een groep mensen vliegt op hun hoofden schijt en krijsend verder vliegt. De mensen vol ergernis en geschrokken achterlatend.

Topmuzikanten
Ook Berry liet mensen schrikken, nog wel de mensen die met hem een mooi optreden wilden verzorgen. Het waren allemaal goed mensen, topmuzikanten, mensen die allemaal zelf ook een band leiden en het klappen van de zweep kenden. Maar ze waren niet opgewassen tegen de verwarring die Berry in een paar minuten wist te scheppen. Wat Berry deed kon allemaal, sterker hij deed het. En de mensen, die hem begeleiden waren allemaal technisch heel goed in staat te doen wat hij deed.

Het probleem
Het probleem zat niet in hun competenties goed gitaar te spelen. Het probleem was dat ze niet wisten wat er ging gebeuren en dat ze niet de ruimte en de tijd kregen zich aan te passen.
Al die stukjes, die je vindt op Google gaan over managers die zulke situaties creëren. De eerste keer dat ik over zeemeeuwen managers hoorde was ook toen mij collega over dit gedrag bij managers vertelde.

Analyse
Lofgren zegt ook nog iets over reden die Berry had om zich te gedragen zoals hij zich gedroeg. “Misschien wilde hij ons een lesje leren laten zien dat hij de beste was. Zeker was dat hij ons  niet serieus nam als begeleiders”.  Er zijn allerlei redenen te  bedenken voor het gedrag van Berry en dit was zeker niet de enige keer dat hij de mensen om hem heen  liet schrikken. Het gaat mij echter niet om die analyse. Het gaat  erom dat we hier een situatie zien met uiterst competente mensen niet alleen als musicus maar ook als bandleider. Stuk voor stuk zeer zelfsturend maar ook bereid om zich in dit geval dienstbaar op te stellen naar Berry.

Het gedrag van de leider
Door het gedrag van degene waarvan ze denken dat hij hun leider is worden ze, zelfsturend en al, volledig het bos in  gestuurd.  Het is goed om dat als leidinggevende even tot je door te laten dringen.  Voor managers en mensen die leiding geven, die resultaten willen bereiken  is het belangrijk om ervoor te zorgen dat ze niet het gedrag van Berry kopiëren.  En vooral dat ze, als het fout gaat, niet naar de mensen om hen heen gaan wijzen. Aan dit voorbeeld wordt duidelijk dat het vooral belangrijk is de hand in eigen boezem te steken en dat het probleem dan vaak blijkt te zitten in het ontbreken van dialoog.

Communiceer
Communiceer, wees transparant over de dingen waarmee je bezig bent. Spreek samen over hoe je iets het beste aan kunt pakken. Wat je samen wilt bereiken. Maak als het nodig is afspraken en houdt elkaar bij de uitvoering goed in de gaten. Het probleem van zelfsturing is niet dat mensen de competenties missen maar het probleem is dat ze niet weten wat de bedoeling is en dat er niet met elkaar gesproken wordt. Dat men verzuimt om met elkaar en op elkaar af te stemmen.
Let op elkaar, niet om elkaar op fouten te betrappen maar om een handje toe te steken waar dat nodig is, om elkaar bij de les te houden. Marcus van de Erve heeft het over choreografie. Het op elkaar afgestemd zijn van gedrag. Dat gaat goed als je het werkende weg ontwikkeld. Je leert elkaar kennen, je hebt in de gaten hoe de ander reageert en trouwens ook hoe je zelf reageert op een situatie. Reflecteer daarop en verbeter je choreografie. Zo ontwikkelt en groeit de verbinding en zo groeien ook de resultaten die je samen neerzet.

Verder praten 0622995926 of mail dirkboersma@excellentleiderschap.nl