Wij helpen je graag verder! +31 492386063

Het ringetje

03 september 2019, gepubliceerd door Dirk Boersma

Geen warm water
Terwijl ik op bezoek was bij één van mijn dochters stond de loodgieter bij haar voor de deur. Hij had de oplossing bij zich voor het warmwater probleem waarmee mijn dochter en haar gezin al enige tijd worstelden. De warm water kraan gaf alleen maar lauw water.  Het bleek om een heel klein zwart ringetje te gaan. Het was een mooi glad zwart ringetje.Met dat ringetje wordt de opening tussen het koude en het hete water in de kraan afgesloten of open gezet. Helaas hadden de voorgangers van deze monteur dat ringetje bij het demonteren en monteren van de kraan niet goed teruggezet. Het probleem met het water was daardoor ontstaan. Mijn dochter had het ringetje trouwens gevonden bij een andere kraan, daar was het zomaar, door iemand die zei er verstand van te hebben,  ergens tussen geplaatst.

De loodgieter
De loodgieter liet me met een kraan uit z’n materialen kist zien hoe het eruit zag en hoe het werkte. Omdat de loodgieter me liet zien hoe de kraan in elkaar zat zag ik om wat een klein onderdeel het ging. Hij vertelde er ook bij dat er veel ZZP ers zijn die zich voor het gemak ook maar tot loodgieter benoemen en die gemakkelijk dit soort fouten maken. Omdat ze het systeem niet begrijpen komen ze er ook nooit meer achter hoe het komt dat het niet meer werkt. Het had deze ervaren loodgieter ook heel wat tijd gekost om erachter te komen wat het probleem was. Hij had systematisch het hele systeem afgezocht om tenslotte te ontdekken dat het kleine ringetje miste.

Metafoor
Op de fiets op weg naar huis werd ik me bewust van de mooie metafoor die er in deze gebeurtenis besloten lag. Een metafoor die je kunt toepassen op leiderschap, organisatieontwikkeling en advieswerk.
Richard Engelfriet, Japke Dijkstra en Frederik Anseel hebben regelmatig kritiek op de manier waarop een methode of een instrument wordt ingezet in een organisatie. Zelfsturing, Agile, Scrum, Purpose, Coachen, Feedback, Beoordelingsgesprekken, Typologieën, Disruptie  en ga zo maar door. Al die instrumenten lijken een beetje op dat ringetje. Als het op de juiste plaats wordt gemonteerd dan werkt het maar de kans dat het op de juiste plaats gemonteerd wordt is klein als de montage wordt overgelaten aan iemand die alles van het ringetje weet maar erg weinig van het systeem waarin het ringetje geplaatst moet worden. Daarmee blijft het ringetje op zich wel een goed en bruikbaar ringetje alleen kan het ringetje zijn functie niet vervullen als het op de verkeerde plaats is gemonteerd.

Simpel en pasklaar
Het vervelende is dat mensen in onzekerheid graag pasklare oplossingen willen zo schrijft Insead hoogleraar Gianpiero Petriglieri in een artikel in de Harvard Business Review en als er dus een adviseur langskomt die zo’n oplossing kan leveren dan is het verleidelijk, die te kopen en te gebruiken. Petriglieri laat in hetzelfde artikel ook zien dat die simpele pasklare oplossingen vrijwel nooit een echte oplossing bieden voor de ervaren problemen. De conclusie is dan gemakkelijk dat de oplossing of het instrument niet deugt.

Een mix
Daarmee wordt vervolgens opnieuw voorbijgegaan aan het feit dat er eigenlijk een heel andere oplossing noodzakelijk was of misschien wel een combinatie aan oplossingen of een mix aan instrumenten. Die mix kom je ook tegen in het werk van Henri Mintzberg of bij prof. A.C.J. De Leeuw. Zij betogen dat er eigenlijk altijd een combinatie van aanpakken nodig is. Om die combinatie te kunnen vast stellen heb je inzicht en wijsheid nodig. Inzicht in organisaties, in processen, in organisatiecultuur, in leiderschap. Door veel te werken in en met organisaties en te reflecteren op wat je daar ervaart en waarneemt, ontwikkel je dat inzicht en die wijsheid.

Illusies
Petriglieri sluit zijn artikel af met de conclusie dat net als in romantische relaties leiderschap heel vaak gebaseerd is op illusies. De gevolgen van die illusies zijn echter harde werkelijkheid. Een harde werkelijkheid waarin veel mensen teleurgesteld zijn dat hun verwachtingen niet uitkomen.
De Leeuw noemt als één van de voorwaarden voor effectieve sturing een goed beeld van het bestuurd systeem en de juiste informatie over dat systeem. Pas op basis van dat beeld en die informatie kun je vaststellen wat de juiste stuurmaatregelen zijn. Het begint altijd met dat beeld en met de informatie uit dat beeld. De ervaren loodgieter zorgde dat hij eerst dat beeld kreeg. Daarom kon hij het probleem oplossen. In organisaties werkt dat precies hetzelfde.

Elkaar besturen
De Leeuw laat nog iets zien namelijk dat het bestuurd systeem en het besturend orgaan, ook elkaar besturen. De leider bestuurt niet alleen de organisatie maar de organisatie bestuurt ook de leider. Dat wordt ook mooi zichtbaar in de metafoor van het ringetje. De man die het ringetje op de verkeerde plaats monteerde, kwam het tegen en moest er iets mee. Zijn gedrag werd beïnvloed door het tegenkomen van dat ringetje.

Jezelf kennen
Het is daarom erg belangrijk dat iemand die leiding geeft niet alleen de organisatie kent en dan vooral de mensen die er werken en de cultuur die er heerst maar het is ook erg belangrijk om zichzelf te kennen om te weten hoe je op situaties reageert en om bewust met je eigen gedrag om te gaan.
Je weet dan wat je moet doen als je een overgebleven ringetje tegenkomt, je stopt het niet zomaar ergens tussen, je gooit het ook niet weg maar je gaat systematisch op zoek naar de plaats waar het thuishoort, je verdiept  je in de organisatie, in het systeem om zo te ontdekken waar het thuishoort. Dat kost tijd dat kost moeite, misschien moet je er iemand bijhalen die je helpt zoeken. Maar dan kun je tot een echte oplossing komen.
Het was een leerzame middag bij mijn dochter

Wil je hierover of over iets anders doorpraten bel dan 0622995926 of mail dirkboersma@excellentleiderschap.nl of één van mijn collega’s

 

 

Stel je vraag via ons contactformulier

Neem contact met ons op!
Voor al je vragen kun je bellen met

+31 492386063