Excellent leiderschap

In de vandaag uitgekomen lijst van meest invloedrijke denkers op het gebied van leiderschap is Linda Hall van Harvard ditmaal op de zesde plaats terecht gekomen. Ze houdt zich al jaren met leiderschap en de ontwikkeling daarvan bezig. Hoe denkt zij over excellent leiderschap?

Excellent leiderschap
Morgen begin ik aan de 28ste aflevering van de training Excellent leiderschap. Een training waarmee we ongeveer 25 jaar geleden begonnen en waarvan we vanaf dat moment elk jaar minstens één editie hebben uitgevoerd. Het is een training die ik erg graag geef. Niet in de laatste plaats omdat deelnemers bijna altijd zeggen dat ze er zoveel aan hebben. De training begint met leidinggeven aan jezelf, want dat is wel het minste wat je nodig hebt als je aan anderen leiding geeft. Daarna volgen de blokken effectief zijn in relaties, het ontwikkelen van een team en het ontwikkelen van de organisatie waarin je werkzaam bent.

Invloedrijk
Nu wil het toeval dat gisteren ook de nieuwe ranglijst van de meest invloedrijke denkers over management en organisatie bekend werd gemaakt. Vanaf 2001 wordt er elke twee jaar een nieuwe lijst uitgebracht. Er staat ook dit jaar weer één Nederlandse hoogleraar in de lijst, dat is Fons Trompenaar, die veel gepubliceerd heeft over het werken met verschillende culturen, maar ook over dienend leiderschap. Trompenaar is deze keer op de 33e plaats geëindigd. De alom bekende hoogleraar strategie Michael Porter is dit jaar opnieuw op de eerste plaats terecht gekomen (twee jaar geleden 7). De nummer één van twee jaar geleden, Clayton Christensen, de man die disruptieve innovatie introduceerde is nu op de tweede plaats terecht gekomen.En op de zesde plaats staat de eerste dame Linda Hall: hoogleraar leiderschap aan Harvard. Eerlijk gezegd staat op de derde plaats ook al een dame, René Mauborgne, zij staat er samen met een heer W. Chan Kim, zij schreven samen het boek Blue Ocean Strategy.

Three imperatives
Maar ik wil het hier hebben over het werk van Linda Hall. Haar werk sluit zo mooi aan bij de training Excellent leiderschap zoals wij die geven, Hall schreef in 2011 het boek The three imperatives for becoming a great leader.

• In dat boek schrijft Hall dat het begint met jezelf, je moet in staat zijn jezelf te leiden en te managen. Alleen dan ben je in staat je al je kwaliteiten en talenten in te zetten in je leiderschap. Leiderschap begint met jezelf inzetten als middel om doelen te bereiken. Het gaat om wie je bent, om hoe je bent, om wat je denkt en om wat je doet en je kunt jezelf alleen maar echt goed inzetten als je jezelf goed kent. Volgens Hall gaat het daar bij veel mensen in een leidinggevende positie al fout. Die kennen zichzelf niet, weten niet waar ze heen willen en zijn daarom niet in staat zichzelf te leiden, laat staan dat ze anderen de weg kunnen wijzen.
• Een tweede zaak die je op orde moet hebben is je netwerk managen. Het is belangrijk om invloed te hebben op de context waarin je met je team actief bent. Je team kan geen succes hebben als je niet effectief bent in het omgaan met de omgeving van je team. Het is belangrijk om te begrijpen hoe bedrijfspolitiek werkt en hoe je een goed netwerk van collega’s en mensen boven je ontwikkelt. Het is belangrijk om de verwachtingen ten aanzien van je team goed afgestemd te hebben  en ervoor te zorgen dat je team over de juiste en voldoende hulpbronnen beschikt.
• En tenslotte is het belangrijk dat je effectief bent in het ontwikkelen van je team. Een team is niet zomaar een groep mensen. Het is een groep mensen, die elkaar begrijpen en elkaar vinden in het bereiken van een gezamenlijk resultaat.

Deze drie opdrachten werkt Linda Hall uit in het boek The three imperatives for becoming a great leader.

The collective genius
In haar boek The Collective genius, dat verscheen in 2014, schrijft ze over hoe bedrijven kunnen innoveren en hoe managers leiding kunnen geven aan processen van innovatie. Ze zegt daarover dat het bij innovatie niet gaat om het delen van een visie en het uitzetten van een stappenplan om die visie te realiseren. Nee, het gaat dan om het creëren van een gemeenschap die bereid en in staat is om nieuwe ideeën te ontwikkelen. Het is belangrijk dat de mensen die deel uit maken van zo’n gemeenschap de ruimte hebben, dat er een klimaat is waarin open met elkaar gesproken kan worden, waar men met elkaar van mening kan verschillen en waar op het eerste gezicht volstrekt met elkaar in strijd zijnde ideeën met elkaar gecombineerd kunnen worden. Het is de leider die moet zorgen dat de omstandigheden daarvoor geschapen worden.

• Daar is een gezamenlijk idee over de bestemming (purpose) voor nodig.
• En het is belangrijk dat er van gedeelde waarden sprake is.
• En dan zijn er ook regels voor betrokkenheid (rules of engagement) nodig. Zoals daar zijn onderling vertrouwen, wederzijds respect, en open staan voor elkaars invloed. Maar ook in staat zijn om vragen te stellen, een gerichtheid op data en in staat zijn oog te hebben voor het geheel. Purpose, waarden en betrokkenheid zijn drie belangrijke voorwaarden waar een leidinggevende voor moet zorgen als een innovatief klimaat noodzakelijk is.

In de training Excellent leiderschap zullen we er dieper op ingaan.