Coachend leiderschap 9

Waarden
Bij coachend leiderschap is het belangrijk om aandacht aan waarden te besteden. Waarden bepalen mede hoe mensen zich gedragen en het is belangrijk er in je leiderschap aandacht aan te geven.
Een jaar of wat geleden kreeg ik het verzoek om voor een gemeente een leiderschapsontwikkelingsprogramma te ontwikkelen. In een naburige gemeente had ik eveneens een dergelijk programma uitgevoerd. Ze hadden mij aanbevolen aan de gemeente waarvoor ik nu het programma moest ontwikkelen.

Leiderschap en waarden
Het programma moest gaan over leiderschap in beweging. En in het beleidsplan van de gemeente werd gerefereerd aan Lynda Gratton, die schrijft  over het belang van waarden als het gaat om leiderschap. Waarden die zichtbaar worden in de keuzes die de leidinggevende maakt. In mijn voorstel besteedde ik zoals gebruikelijk veel aandacht aan theorie, oefeningen en reflectie waarbij het concrete gedrag van de deelnemers steeds centraal zou staan. Dat is de manier waarop wij werken en het sloot ook goed aan op het werk van Lynda Gratton.

Teleurstelling
Op een middag was ik uitgenodigd om mijn programma te presenteren voor een aantal belangrijke leidinggevenden uit betreffende gemeente, dat deed ik met genoegen. Maar tot mijn teleurstelling kreeg ik achteraf te horen dat ze vonden dat in mijn voorstel teveel de nadruk had gelegen op techniek, op sociale en communicatieve vaardigheden en  te weinig op waarden. Dus ze hadden besloten niet voor mij te kiezen. Dat was een teleurstelling. Ik begreep het ook niet goed, want de waarden die je echt belangrijk vindt worden zichtbaar in wat je doet, in je gedrag.
Later hoorde ik van een deelnemer aan de training die ze van een ander bureau gekregen hadden veel over waarde gesproken hadden, ze hadden ook op waarden gereflecteerd maar daar was het ook wel bij gebleven.

Populair
Waarden zijn nogal populair in organisaties, ook als het gaat om leiderschap. Kernwaarden kom je te pas en te onpas tegen. Soms staan ze op kleine kaartjes, soms op posters en in de nieuwjaarstoespraak wordt er aandacht aan besteedt. Waarde gedreven organisaties zijn succesvoller en dat is de reden dat grote consultants ze ook belangrijk vinden. Die consultants helpen een organisatie vaak met het definiëren van de kernwaarden van een organisatie.

Levend
Maar dan, wat gebeurt er als je de kernwaarden op papier gekregen hebt? Dan is de grote vraag hoe roep je ze tot leven in je organisatie. Daar heb je mee te maken als je coachend leiding geeft. Het gaat niet alleen om het toekomst beeld maar ook om welke waarden je belangrijk vindt in je organisatie. In een artikel in de Forbes staat in de inleiding dat CEO’s graag over de corporate values praten. Maar constateert de schrijver van het artikel heel vaak is het alleen maar “window dressing”.  Dat is niet zoals ze bedoeld waren. Er is ooit serieus mee begonnen, er zijn heisessies geweest met de hiervoor reeds genoemde consultants, ze zijn op papier gekomen. Maar dan..?

Niet gratis
De schrijver  van het artikel in de Forbes  benadrukt dat waarden iets kosten. Ze zijn niet gratis, althans niet als je er echt iets mee doet. Zolang ze alleen maar op paper staan kosten ze niets en bijten ze niet maar als je er echt mee aan de slag gaat kunnen ze serieus  pijn doen. Als je bijvoorbeeld zegt dat je je medewerkers erg belangrijk vindt. Wat doe je dan als het economisch even minder gaat. Bedrijven die hun medewerkers echt serieus nemen ontslaan ze dan niet. Als voorbeelden noemt hij luchtvaartmaatschappij Southwest en staalgigant  Nucor. Zij hielden hun medewerkers op de loonlijst ook al ging het minder en dat merkte je in de bedrijfsresultaten. De aandeelhouders waren er niet blij mee. Toch hielden beide bedrijven vast aan wat zij als belangrijke waarde zagen. Ze hielden zich aan hun belofte dat was voor hun een belangrijke waarde.

Niet voor niets
Waarden zijn er niet voor niets als je samenwerking een belangrijke waarde vindt handel er dan ook naar als je zelfsturing belangrijk vindt handel er dan ook naar. Als je coachend leiderschap belangrijk vindt gebruik het dan ook. Stop er niet mee als het moeilijk wordt.
Het is belangrijk om in je organisatie waarden te koppelen aan het gedrag van medewerkers en dat van jezelf. Als je open communicatie belangrijk vindt, luister dan als je feedback krijgt en vraag of er misschien nog meer is wat men tegen je wil zeggen. En als je samenwerking belangrijk vindt stop dan met bonussen voor individuele prestaties maar geef een groepsbeloning. Bevestig het gedrag van je medewerkers als ze zich gedragen volgens de waarden, die jullie belangrijk vinden. En spreek ook aan als ze zich er niets van aan dreigen te trekken. Als je op die manier de waarden in het gedrag van elke dag serieus neemt gaan waarden iets betekenen in je organisatie.

Gebruikstheorie
Argyris en Schön schreven over de “zondagse”en de “gebruikstheorie”. Dat sluit goed aan bij het artikel inde Forbes. Met de zondagse theorie kun je moeiteloos aan windowdressing doen. Maar als je wilt dat de kernwaarden integraal onderdeel van de gebruikstheorie wilt laten zijn dan is het noodzakelijk om naar concreet gedrag te gaan kijken. Uit het gedag van mensen kun je hun waarden afleiden, kun je ontdekken of ze helpen zelf te ontdekken wat ze echt belangrijk vinden. Je kunt dan ook uitzoeken welk concreet gedrag past bij de kernwaarden van je organisatie. Als je coachend leiding geeft houdt je daar geen toespreken over maar kijk je met elkaar naar dat concrete gedrag en werk je bewust naar gedrag wat aansluit op die waarden.

Wil je hierover of over iets anders vrijblijvend verder praten bel dan 0622995926 of mail dirkboersma@excellentleiderschap.nl