Twijfel, een kracht?

Kiezen
Er zijn van die dagen dat ik niet kan kiezen. Dat er zoveel dingen zijn om aan te werken, dat ik iets oppak en het weer wegleg om aan iets anders te beginnen en dat leg ik dan ook weer weg. Vandaag is een dag die zo begint. Zal ik verder werken aan de uitwerking van een onderzoek of zal ik verder gaan met de vertaling van een artikel over leiderschap in  Indonesië of zal ik beginnen met het schrijven van een blog of kan ik beter beginnen met de boodschappen doen. Zoveel tijd heb ik niet vandaag. Ik moet vanavond naar Gent in België om daar een training ‘De kracht van het vragenstellen” te verzorgen. Wat moet ik kiezen, wat is een goede keuze. Sommige mensen zullen dit uitstelgedrag noemen anderen zullen het zien als twijfelen.

Negatief
Zowel uitstelgedrag als twijfelen hebben vaak een negatieve klank. Maar er zitten ook positieve kanten aan, soms is uitstellen goed, ik schreef daar onder andere op 30 september 2016 een blog over. En over twijfelen las ik een mooie blog van Christopher B. Nelson. Hij is de recent gepensioneerde rector van het St Johns College in Anapolis en hij schrijft veel over leiderschap. In de Huffington Post van 2 april 2014 heeft hij het zelfs over de kracht van twijfel.

Galileo
Hij begint zijn artikel met een uitspraak die wordt toegeschreven aan Galileo, de gezegd zou hebben dat twijfel de basis is van elke nieuwe vondst. Galileo had zelf getwijfeld aan de leer van de kerk in zijn dagen. Een leer waarbij de aarde het middelpunt van het heelal was. Het was die twijfel die hem aanzette tot steeds verder zoeken en die ons zo uiteindelijk een totaal ander beeld van het heelal opleverde.

Nieuw begin
Nelson sluit daar op aan. Twijfel en vragen stellen zijn het begin van begrijpen en vernieuwing schrijft hij. Om iets echt te doorgronden en op waarde te schatten is het nodig om te beginnen met twijfel. Het werken aan oplossingen of het zoeken naar nieuwe wegen begint met op basis van intuïtie iets proberen en kijken hoe het werkt. Nelson haalt de Franse schrijver Micel de Montaigne aan die leren beschrijft als een proces dat begint met twijfel en dat uiteindelijk leidt tot nieuw begrijpen.

Je handelen
Het komt er bij leren op aan dat je nieuwe kennis in je handelen laat terugkeren. Daarmee beschrijft Montaigne een proces wat we vijftig jaar geleden weer terug zagen bij David Kolb en wat in onze tijd zichtbaar wordt bij Peter Senge en in de U theorie van Otto Scharmer. Montaigne gebruikt een prachtig beeld. Hij schrijft dat de bijen schijnbaar willekeurig bloemen bezoeken om daar nectar te halen en hoe ze daar uiteindelijk honig mee produceren. Het gaat er niet om dat we zonder nadenken en blind iets oppikken. Maar we leren als we aangespoord door onze twijfel er iets mee doen en het uiteindelijk op een voor ons passende manier gaan gebruiken. Zo wordt het iets nieuws in ons. Het wordt ons eigendom. Niet iets wat eigendom is van Aristoteles, Plato, Darwin of Steven Hawkins. Het gaat er daarom bij leren om dat de docent of de expert geen sta in de weg wordt. Het gaat erom dat degene die leert uitgedaagd wordt om zelf iets met het materiaal te doen en er zich eigenaar van te maken. Het gaat om vragen stellen aan degene die leert maar ook om het uitdagen van degene die leert om vragen te stellen aan het materiaal wat wordt aangereikt.

Vragen
Het gaat niet om de antwoorden maar om de vragen. De antwoorden zijn een blokkade voor de ontwikkeling van zelf onafhankelijk en zelfstandig nadenken. En aan de basis van dit alles ligt de vrijheid om te twijfelen. Die twijfel laat ons nieuwe wegen en nieuwe aanpakken ontdekken. Die twijfel is ook een aansporing om bescheiden te zijn. Naast twijfel zorgt bescheidenheid ervoor dat we ruimte maken voor nieuwe wegen en nieuwe manieren om iets aan te pakken.

Beter nadenken
En hoe kan ik iets met die twijfel in het geval van de situatie waarmee ik deze blog begon? De twijfel zorgt ervoor dat ik beter ga nadenken. Dat ik me opnieuw afvraag war nu eigenlijk echt belangrijk voor me is. Waar mijn  prioriteiten liggen en op zie manier leidt de twijfel tot het maken van een keuze.

Best practices
Het schrijven van deze blog heeft me trouwens nog iets duidelijk gemaakt. Namelijk de beperkte waarde van best practices. In het geval van die best practices proberen we onze twijfel op te ruimen door te kijken hoe een ander iets heeft  aangepakt of opgelost. P die manier lopen we het grote risico dat die practice niet ons eigendom wordt en dat maakt de kans op slagen ervan een stuk kleiner. Natuurlijk hoef je niet altijd elk wiel zelf uit te vinden. Aan de andere kant is elke situatie anders, zijn de mensen die erbij betrokken zijn anders en dat maakt het belangrijk en noodzakelijk om naar een voor jou passende aanpak te zoeken.

Coachend leiderschap
Coachend leiderschap daagt mensen uit om over die eigen aanpak na te denken en leert mensen de houding en de vaardigheden te ontwikkelen om zelf in een voorkomende situatie de passende oplossingen te vinden.

Wil je hierover of over iets anders verder praten bel dan 0622995926 of mail dirkboersma@excellentleiderschap.nl